Początek roku 2022 to rewolucyjny Polski Ład wprowadzony przez rządzących. Kontrowersyjne zmiany, jak zniesienie możliwości odliczania składki zdrowotnej czy wprowadzenie ulgi dla klasy średniej okazały się chybionym pomysłem. Polski rząd raz jeszcze przyjrzał się projektowi i wprowadził w nim kilka zmian. Jakich? Sprawdzamy.
Pierwszą i najważniejszą zmianą, jaką wprowadza projekt Niskie Podatki, jest obniżenie pierwszego progu podatkowego z 17 na 12 procent. Poza zmianą stawki podatku, kolejne istotne punkty to wycofanie się z najbardziej krytykowanych pomysłów Nowego Ładu, jak choćby sprawiającej wiele kłopotów ulgi dla klasy średniej. Choć proponowane na początku roku zmiany miały poprawić status quo wielu Polaków, wywołały sporo niezadowolenia i wprowadziły zamieszanie wśród księgowych. Połowa roku, początek wakacji to czas, w którym rządzący postanowili zaproponować rodakom kolejną porcję zmian. Czy okażą się szczęśliwsze niż poprzednie? Jak zawsze, odpowiedź przyniesie czas i coroczne rozliczenie PIT.
Zmiany podatki 2024 – Czy Polski Ład wprowadzi ład w finansach Polaków?
Najważniejszą zmianą jest obniżenie pierwszego progu podatkowego z 17 na 12 procent. Mniejszy podatek zapłacą osoby zarabiające nie więcej niż 120 tys. zł. brutto, lecz nie mniej niż 30 tys. zł. brutto. Grupa obejmuje osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, zlecenia lub umowy o dzieło, a także emerytów i przedsiębiorców rozliczający się według skali podatkowej. Czy oznacza to dla podatników realny zysk? Specjaliści oszacowali, że najwięcej zyskają osoby, których roczne dochody kształtują się blisko poziomu 120 tys. zł. Obniżka obowiązuje wstecz, co oznacza, że podatnicy otrzymają zwrot nadpłaconego w pierwszej połowie roku podatku.
Czy można się cieszyć? Trzeba pamiętać, że po pierwsze została zlikwidowana ulga dla klasy średniej, a jednocześnie wciąż nie ma możliwości odliczania od podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne, która obecnie wynosi 9 procent. Łatwo więc policzyć, że tak naprawdę podatnik objęty podatkiem w wysokości 12 procent zapłaci 21 procent.
Zmiany padatków 2024 – koniec z ulgą dla klasy średniej a progi podatkowe
Ulga dla klasy średniej, która była jednym z ważniejszych założeń Ładu Polskiego, miała zrekompensować podatnikom brak możliwości odliczenia od podatku składki zdrowotnej. Nowa ustawa obowiązująca od 1 lipca 2022 roku zakłada likwidację tego przywileju dla średniej klasy. Powodem rezygnacji z rozwiązania jest wspomniane obniżenie progu podatkowego. Oczywiście taka zmiana po raz kolejny może oznaczać stratę dla wielu podatników. Jak rząd ma zamiar poradzić sobie z tym problemem? Zastosowane zostanie tzw. hipotetyczne obliczenie podatku. Jeśli okaże się, że podatnik więcej skorzystałby na uldze niż obniżeniu progu podatkowego, urząd skarbowy zwróci mu obliczoną różnicę.
Wyliczona kwota będzie traktowana jako nadpłata i będzie stanowić różnicę pomiędzy wysokością podatku płaconego z uwzględnieniem ulgi dla klasy średniej a wysokością podatku należnego za dany rok (zatem już według nowych zasad, z progiem podatkowym w wysokości 12 procent). Rozliczających się z fiskusem zainteresuje zapewne fakt, że aby otrzymać nadpłaconą kwotę nie muszą podejmować żadnych dodatkowych działań ani składać pism. Urząd skarbowy poinformuje podatnika o wysokości zwracanej kwoty w terminie 21 dni od momentu złożenia zeznania podatkowego za rok 2022.
Ulga dla klasy średniej była tym elementem Ładu Polskiego, który wydawał się najbardziej kontrowersyjny i od samego początku wzbudzał szereg wątpliwości. Strata pracy w ciągu roku czy też przekroczenie progu dochodowego mogło doprowadzić do sytuacji, gdy podatnicy musieliby zwrócić otrzymaną kwotę. Ulga dla klasy średniej przeszła do historii wraz z ustawą obowiązującą od 1 lipca 2022 roku.
Składka zdrowotna – odliczać, czy nie odliczać?
Nowy porządek podatkowy obowiązujący od początku 2022 roku pozbawił podatników prawa do odliczania składki zdrowotnej od podatku. I to novum spotkało się z krytyką wielu grup społecznych. Ratunkiem miała być np. ulga dla klasy średniej. Ustawa Niskie Podatki również w tym zakresie wprowadza pewne modyfikacje. Nie oznacza to bynajmniej, że możliwość odliczania składki zdrowotnej zostanie przywrócona, a przynajmniej nie w przypadku każdego podatnika. Otóż osoby rozliczające się według skali podatkowej nadal będą obciążone 9-procentową składką zdrowotną i wciąż nie będą mogli jej odliczyć od podatku.
Na czym zatem polega zmiana? Niektórzy przedsiębiorcy będą mieli możliwość pomniejszenia podstawy opodatkowania o zapłacone składki, jednak tylko do ściśle określonego limitu. W przypadku firm opodatkowanych liniowo dochód może zostać pomniejszony o 8 700 złotych. Jeśli przedsiębiorca rozlicza się z fiskusem na zasadzie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, ma prawo pomniejszyć przychód o 50 procent zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Przedsiębiorcy działający na podstawie karty podatkowej pomniejszają podatek o 19 procent zapłaconej składki. W pozostałych przypadkach nic się nie zmienia. Oznacza to, że pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę, którego dochód roczny nie przekracza 120 tys. złotych, zapłaci tak naprawdę 21 procent podatku dochodowego.
Ulga dla samotnych rodziców, czy rozliczenie z dzieckiem?
Kolejna ważna zmiana wprowadzana przez rząd dotyczy udogodnień dla samotnych rodziców. Wraz z początkiem roku i Nowym Ładem zaczęła funkcjonować tzw. ulga dla samotnych rodziców, dzięki której rodzice mogli odliczyć przy zeznaniu rocznym 1500 złotych. Rozwiązanie to nie spotkało się z akceptacją i wywołało liczne protesty. Rząd postanowił przywrócić rodzicom samotnie wychowującym dzieci prawo do wspólnego rozliczania się z pociechą. Dodatkowym ułatwieniem ma być możliwość dwukrotnego skorzystania z kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 tys. złotych. Na mocy nowych przepisów dziecko ma być traktowane jako odrębny płatnik.
Jak samotni rodzice będą wyliczać należny fiskusowi podatek? Od lipca obowiązują następujące zasady:
- w przypadku samotnych rodziców wychowujących przynajmniej jedno dziecko z orzeczoną niepełnosprawnością – podatek w podwójnej wysokości obliczony od połowy dochodów;
- w pozostałych przypadkach rodzice wychowujący samotnie dzieci małoletnie oraz uczące się pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia – jako iloczyn 1,5 i wysokości podatku liczonego od dochodów rodzica (oprócz własnego podatku rodzic odlicza połowę kwoty dziecka-podatnika, czyli 15 tys. złotych).
Takie rozwiązanie ma być szczególnie korzystne dla rodziców zarabiających poniżej średniej krajowej oraz tych otrzymujących pensję o wysokości zbliżonej do tej kwoty. Wspomniani podatnicy albo nie zapłacą podatku, albo zapłacą nawet sześciokrotnie mniej, jak przekonują rządzący.
Zmiany podatkowe od lipca 2022 – niskie podatki dla rodziców
Oprócz możliwości wspólnego rozliczania się z dzieckiem rząd wprowadził kilka dodatkowych udogodnień:
- zwiększenie kwoty limitu zarobków w przypadku pełnoletniego dziecka, które wciąż się uczy; samotni rodzice mogą skorzystać z ulgi w określonych przypadkach:
- uzyskania przez dziecko dochodów opodatkowanych skalą podatkową;
- dochodów opodatkowanych 19-procentowym. podatkiem z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych, udziałów, pochodnych instrumentów finansowych;
- uzyskania przychodów zwolnionych od podatku, jakim jest ulga dla młodych lub ulga na powrót.
Limit zarobków zwiększy się do kwoty 16 061,28 złotych. Jest to dwunastokrotność wysokości renty socjalnej, która od marca 2022 roku wynosi 1 338,44 złote. Dotychczasowy limit wnosił 3 089 złotych:
- renty rodzinne małoletnich nie zostaną doliczone do dochodów rodzica, co oznacza, że dziecko traktowane jest jako odrębny płatnik i może korzystać z kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 tys. złotych;
- od rent rodzinnych dzieci, które nie ukończyły 18. roku życia nie będzie pobierana składka zdrowotna.
Kiedy rodzic nie skorzysta z ulgi?
Rząd wprowadził również kolejne nowe rozwiązanie dotyczące ulgi dla samotnych rodziców. Nie skorzystają z niej osoby, które wychowują choć jedno dziecko wspólnie z drugim rodzicem lub opiekunem prawnym. Ulga nie została przewidziana dla rodziców dziecka sprawujących naprzemienną opiekę, w przypadku, gdy obojgu przyznane zostało świadczenie 500+.
Osoby, które po zmianach ustawy (od 1 lipca) mają prawo korzystać z ulgi, mogą poinformować pracodawcę (składając specjalne oświadczenie) o zamiarze korzystania z przywileju, co umożliwi mu na odliczanie ulgi w trakcie roku. Przy rocznym rozliczeniu z urzędem skarbowym ulga zostanie zastosowana do całego roku, czyli naliczona od stycznia 2022 roku.
Miesięczna kwota zmniejszająca podatek
Z uwagi na obniżenie pierwszego progu podatkowego z 17 na 12 procent obniża się także wysokość kwoty zmniejszającej podatek dochodowy. Od lipca wyniesie 3 600 zł, czyli w skali miesiąca 300 złotych. Wcześniej kwota ta wynosiła 5 100 zł rocznie, 425 zł miesięcznie. Co więcej, podatnicy uzyskujący przychody z więcej niż jednej umowy, będą mogli korzystać z kwoty zmniejszającej podatek u maksymalnie trzech płatników, a nie jak dotąd u jednego. Kwota nie może przekroczyć 3 600 złotych i wyniesie:
- 300 zł, czyli 1/12 kwoty rocznej zmniejszającej podatek w przypadku złożenia PIT-2 u jednego pracodawcy;
- 150 zł, czyli 1/24 kwoty rocznej, jeśli PIT-2 zostanie przedstawiony dwóm pracodawcom;
- 100 zł, czyli 1/36 kwoty rocznej, gdy podatnik złoży deklarację PIT-2 u trzech zatrudniających.
Z powyższego rozwiązania mogą korzystać pracujący emeryci, a także emeryci, którzy otrzymują świadczenia od kilku organów rentowych. Oświadczenie będą mogły złożyć osoby zatrudnione na podstawie umowy o dzieło lub zlecenia, kontraktów menadżerskich, umów na zarządzanie przedsiębiorstwem oraz osoby, które pełnią obowiązki społeczne i obywatelskie. Przepis ten zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2023 roku. Jeżeli podatnik złoży oświadczenie, płatnik musi uwzględnić wniosek w miesiącu następującym po miesiącu, w którym go otrzymał.
Do kiedy podatnik ma złożyć PIT, a do kiedy księgi elektroniczne?
Nowa ustawa wprowadzona w życie 1 lipca 2022 roku to również zmiany terminu składania zeznań rocznych podatników rozliczających się ryczałtem. PIT-28 oraz PIT-28S można składać do 30 kwietnia w roku następującym po danym roku podatkowym. Płatność za grudzień oraz IV kwartał 2022 roku przełożona na 20 stycznia. Ten termin pokrywa się z terminem płatności dokonywanych przez podatników rozliczających się na podstawie skali podatkowej. Dotychczas ostatnia wpłata ryczałtowa dokonywana była w terminie złożenia zeznania (do końca lutego).
Zmiany dotyczą również terminu rozpoczęcia prowadzenia i przesyłania ksiąg w formie elektronicznej. Wprowadzane będą one stopniowo w trzech kolejnych etapach:
- podatnicy CIT, których przychody przekroczyły 50 mln EUR od 2024 roku;
- podatnicy CIT oraz podatnicy PIT zobowiązani do przesyłania JPK_VAT od 2025 roku;
- pozostali podatnicy PIT i CIT od 2026 roku.
Rząd wprowadził również jeden termin składania zeznań podatkowych dla wszystkich podatników niezależnie od formy opodatkowania. PIT należy wysłać do 30 kwietnia. Nowością jest również możliwość zmiany formy opodatkowania przez przedsiębiorców w trakcie roku. Z ryczałtu bądź podatku liniowego w każdej chwili można przejść na zasady ogólne – aby na nowych zasadach rozliczyć drugie półrocze 2022, należy dokonać zmiany do 22 sierpnia, zaś aby rozliczać się na zasadach ogólnych w nowym roku podatkowym, trzeba złożyć wniosek do 30 kwietnia 2023 roku.
Co jeszcze zmienia kolejna wersja Polskiego Ładu w 2024 r.?
Wraz z rozliczeniem PIT-u podatnik ma możliwość przeznaczenia 1 procenta podatku na rzecz działalności organizacji pożytku publicznego. Od 1 lipca zmianie ulega wysokość tej kwoty do 1,5 proc.
Od stycznia 2023 roku podatnik nie pomniejszy dochodu do opodatkowania w przypadku odpłatnego nabycia zabytku nieruchomego lub udziału w zabytku. Mowa tu o sytuacji, gdy zabytek ten jest wpisany do rejestru zabytków. Prawo takie mogą zachować jedynie osoby, które poniosły wydatki do końca 2022 roku.
Z ulgi na zabytki skorzystać można jedynie w zakresie kosztów poniesionych na:
- fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej przeznaczony na rzecz zabytku nieruchomego, który jest wpisany do ewidencji lub rejestru zabytków;
- prace konserwatorski, restauratorskie, roboty budowlane w zabytku nieruchomym, jednak dopiero po ich zakończeniu, na podstawie zaświadczenia wydanego przez wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Ład po nowemu, czyli co z macierzyńskim?
Rok 2022 przyniósł rozszerzenie grupy osób uprawnionych do korzystania z ulgi w opłacaniu podatku. Wśród osób objętych ulgą znaleźli się seniorzy, rodzice co najmniej czwórki dzieci, osoby wracające o kraju. Od 1 lipca do grona uprzywilejowanych wejdą również podatnicy pobierający zasiłki. Zerowy PIT dotyczyć będzie również zasiłku macierzyńskiego. Co więcej, przepis ten ma moc wsteczną, co oznacza, że zaliczki pobrane od tego świadczenia w pierwszej połowie roku zostaną zwrócone. Limit wynosi 85 528 złotych. Zwolnienie z PIT obejmuje kobiety pobierające zasiłek macierzyński za czas urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, a także mężczyzn pobierających zasiłek za okres urlopu ojcowskiego.
Czy poprawki naniesione na Polski Ład rzeczywiście wprowadzą porządek i zamaskują niesmak, który wywołała rewolucyjna ustawa? Wszystko stanie się jasne po kilku miesiącach funkcjonowania nowych przepisów, a szczególnie pd koniec roku, gdy Polacy zaczną składać swoje roczne zeznania podatkowe.
Zobacz również:
