Podatek dochodowy to jedna z najważniejszych danin w Polsce. Płaci go wielu Polaków. Chcesz poznać najważniejsze informacje dotyczące tego podatku? Przekonać się, ile wynosi zaliczka na podatek dochodowy? Jaka jest jego wysokość? Sprawdź!
Z poniższego artykułu dowiesz się, czym jest ta danina. Poznasz różnicę między podatkiem od osób fizycznych i osób prawnych. Dowiesz się, jak wyliczana jest zaliczka na podatek dochodowy.
Podatek dochodowy – definicja i rodzaje
Dochodowy podatek to świadczenie pieniężne, które ponosi osoba fizyczna lub prawna na rzecz państwa. Wysokość tego podatku jest uzależniona od dochodu podatnika, a także odliczeń od podatku, które ten może zastosować.
Podatki od osób fizycznych i osób prawnych znacząco się od siebie różnią. Różnice dotyczą tak wysokości stawek podatkowych, jak również tego, kto w obu przypadkach jest płatnikiem daniny. Oto bliższe spojrzenie na oba wspomniane rodzaje podatku dochodowego.
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Pierwszy z dwóch typów daniny to podatek dochodowy od osób fizycznych. Inaczej określany jest jako PIT. Jest to skrót od angielskiego określenia „Personal Income Tax”. Dosłownie możemy to przetłumaczyć jako „podatek od dochodów osobistych”. Obejmuje on osoby fizyczne, czyli mówiąc prościej – zwykłych pracujących i zarabiających obywateli. Podatek ten bywa też określany jako „podatek osobisty”.
Wszelkie zasady dotyczące tej daniny reguluje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, uchwalona w 1991 roku, wraz z kolejnymi nowelizacjami. Tych z kolei przez minione trzy dekady było wiele, bo ponad trzysta.
Podatek dochodowy od osób prawnych
Ten podatek określa się jako CIT. To ponownie skrót od angielskiego określenia, w tym przypadku „Corporate Income Tax”. Jest to więc nie tyle podatek od osób, co od podmiotów o osobowości prawnej. W praktyce dotyczy on spółek i przedsiębiorstw. Inne określenie CIT to „podatek korporacyjny”.
Podatek dochodowy od osób prawnych jest regulowany ustawą z 1992 roku. Co ciekawe, pierwsza ustawa, która wprowadziła tę daninę do polskiej rzeczywistości gospodarczej, została uchwalona już trzy lata wcześniej. Ustawa z 1992 roku obowiązuje do dziś, rzecz jasna z wieloma późniejszymi nowelizacjami.
Kto musi odprowadzać podatek dochodowy od osób prawnych? Oto lista:
- spółki komandytowo-akcyjne;
- stowarzyszenia, banki oraz fundacje;
- spółki prawa handlowego, np. spółki akcyjne;
- podatkowe grupy kapitałowe.
Podatek dochodowy w różnych krajach świata
Podatek dochodowy od osób fizycznych to danina występująca w większości państw. Tym niemniej zdarzają się wyjątki. Zalicza się do nich choćby Monako, w którym nie ma podatku dochodowego od osób fizycznych. Wśród państw europejskich, w których występuje ten podatek, najniższe stawki występują w:
- Czarnogórze – 9% maksymalnej stawki podatku dochodowego od osób fizycznych;
- Albanii, Bułgarii i Macedonii Północnej – po 10%.
Z kolei najwyższy podatek od osób fizycznych w Europie obowiązuje w Szwecji – aż 57% stawki maksymalnej.
A jak to wygląda w przypadku podatku od osób prawnych? Tu znów stawka wynosząca zaledwie 9% występuje w Czarnogórze. Z kolei 10% stawki maksymalnej podatku obowiązuje na Cyprze, w Albanii, Bułgarii i Macedonii Północnej. Najwyższą stawkę odnotowano na Malcie – 35%.
Ile wynosi podatek dochodowy w Polsce
A jak na tym tle prezentuje się Polska? Podatek od osób prawnych wynosi w Polsce 19%. Natomiast niższa, dziewięcioprocentowa stawka podatku obowiązuje w przypadku mniejszych firm. Mowa o przedsiębiorstwach, których przychód ze sprzedaży nie przekroczył 2 mln euro.
Podatek dochodowy od osób fizycznych w Polsce w przypadku skali podatkowej wynosi 17%, ale tylko do kwoty 85 tys. 528 zł. Każda złotówka dochodu powyżej tej kwoty jest obciążana inną stawką – 32%. Płatnik może uiszczać daninę na zasadach podatku liniowego. W takim układzie wysokość podatku to 19%. To forma wykorzystywana najczęściej w przypadku wysokich dochodów.
Obowiązują także stawki dotyczące dochodów z kapitałów pieniężnych. Mowa tu np. o zbyciu nieruchomości. W takich przypadkach podatek dochodowy wynosi 19%. Z kolei ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to różne stawki podatkowe. Jest ich siedem, w zależności od rodzaju przychodów. Wynoszą od 2% do 20%.
Jak obliczyć podatek dochodowy
Czy wiesz, jak wyliczana jest zaliczka na podatek dochodowy? Obliczając wysokość daniny, musisz wziąć pod uwagę kilka czynników. Wiele osób o pomoc w rozliczeniach podatkowych prosi księgowych, jednak proces ten możesz także przeprowadzić samodzielnie.
Warto dodać, że jeżeli jesteś zatrudniony na umowę o pracę, to twoja firma jest zobowiązana do opłacania zaliczki na podatek dochodowy. Obowiązkiem płatnika jest natomiast w takim przypadku złożenie do Urzędu Skarbowego odpowiedniej deklaracji podatkowej, zawierającej informacje o zaliczkach na podatek dochodowy.
W przypadku emerytów i rencistów deklarację podatkową sporządza Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast osoby prowadzące działalność gospodarczą są zobowiązane do odprowadzania podatku we własnym zakresie. To, rzecz jasna, wiąże się z samodzielnym wypełnieniem deklaracji i koniecznością obliczenia wysokości podatku.
Jak obliczyć podatek dochodowy – wzór
Obliczenie zaliczki na podatek dochodowy może zostać dokonane z pomocą bardzo prostego wzoru. Jednocześnie, wymaga precyzyjnego określenia sytuacji finansowej podatnika. Należy w niej uwzględnić wysokość przychodów i dochodów.
Zacznij od podstaw. Na początek musisz określić, ile wyniósł twój dochód w danym roku podatkowym. W tym miejscu warto wyjaśnić dwa podstawowe pojęcia – czym jest dochód i czym jest przychód.
Dochód i przychód a podatek dochodowy
Dochód to przychód pomniejszony o koszty uzyskania owego przychodu. Z kolei przychód to kwota pieniędzy uzyskana przez podatnika. Mowa tu jednak tylko o takich pozyskanych pieniądzach, które powodują powstanie obowiązku podatkowego.
Oto najważniejsze sytuacje, w których generowany jest przychód:
- działalność gospodarcza;
- praca wykonywana w ramach stosunku pracy;
- praca nakładcza;
- wynajem posiadanej nieruchomości.
Z kolei wzór na wysokość dochodu przedstawia się następująco:
dochód = przychód minus koszty uzyskania przychodu
Koszty uzyskania przychodu
Czym właściwie są koszty uzyskania przychodu i jak je określić? Są to wydatki, które ponosi podatnik w związku z wykonywaną pracą.
Jako koszty uzyskania przychodu możesz określić wydatki, które:
- są bezpośrednio związane z prowadzoną przez ciebie działalnością;
- celem, dla którego zostały wygenerowane owe wydatki, było osiągnięcie przychodów albo działania prowadzące do utrzymania ich;
- zostały udokumentowane;
- nie są to wydatki, które mogłyby zostać zakwalifikowane jako osobiste.
Pełen katalog wydatków, które mogą zostać określone jako koszty uzyskania przychodu, można odnaleźć w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Informacje na ten temat znajdują się w 23 artykule ustawy.
Obliczenie zaliczki na podatek dochodowy – ulgi i inne elementy
Po ustaleniu wysokości dochodu przychodzi czas na określenie dokładnej kwoty podatku dochodowego. Od dochodu powinieneś odjąć wszelkie ulgi. Zaliczają się do nich między innymi składki zusowskie, związane z darowiznami, termomodernizacyjne i inne.
W zależności od sytuacji płatnika konieczne może być także uwzględnienie innych części składowych podatku. Zaliczać się do nich mogą składki na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne.
Po odjęciu wszystkich możliwych ulg od dochodu, powinieneś otrzymaną sumę zaokrąglić do pełnej liczby. Ta liczba to właśnie należna zaliczka na podatek dochodowy.
Polski Ład i minimalny podatek dochodowy
Warto wspomnieć o jeszcze jednej istotnej kwestii związanej z podatkami dochodowymi w Polsce. Według projektu wielkiej reformy prawa podatkowego i gospodarczego w naszym kraju, znanej jako Polski Ład, wprowadzony ma zostać minimalny podatek dochodowy.
Na czym ma polegać i kto ma go opłacać? Według informacji przedstawionych przez Ministerstwo Finansów, ten podatek CIT ma wynosić 0,4% wysokości rocznych przychodów danej firmy oraz 10% wydatków pasywnych. Mowa tu o wydatkach wykorzystywanych do różnych optymalizacji podatkowych, np. kosztów finansowania dłużnego czy opłat za znaki towarowe.
Minimalny podatek dochodowy zapłacą spółki kapitałowe i grupy kapitałowe wykazujące straty lub takie, których dochód wyniósł mniej niż 1%. z działalności operacyjnej. Podatek zapłacą także polskie oddziały zagranicznych firm. Wedle zapewnień Ministerstwa Finansów, nie zostaną nim objęte firmy, które nie posiadają spółek zależnych, a także takie, których wspólnikami są tylko osoby fizyczne. To z kolei ok. 90%. firm w Polsce. Oznacza to, że według planowanych zmian nowy podatek będzie dotyczył kilku procent firm.
Podatek dochodowy – podsumowanie
W Polsce wyróżnia się dwa typy podatku dochodowego – od osób fizycznych i od osób prawnych. W przypadku obu tych podatków obowiązują różne stawki podatkowe. Zależą:
- od wielkości firmy – w przypadku podatku od osób prawnych;
- wysokości dochodu – w przypadku podatku od osób fizycznych.
Przy obliczaniu wysokości podatku musisz brać pod uwagę swój dochód oraz wszelkie odliczenia, które cię dotyczą. Pamiętaj przy tym, aby zwracać uwagę na progi podatkowe. Przekroczenie limitu 85 tys. 528 zł skutkuje bowiem zmianą stawki podatkowej z 17% na 32%.
ŹRÓDŁA:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Podatek_dochodowy
https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-dochod-a-przychod-jaka-jest-miedzy-nimi-roznica
https://www.e-pity.pl/kwota-wolna-od-podatku-pit-kalkulator/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Stawki_podatkowe_w_Europie
https://www.parkiet.com/Podatki/210519963-Podatki-w-Polsce-przeglad.html
https://www.pit.pl/podatek-dochodowy/
https://ksiegowosc.infor.pl/wiadomosci/5317546,MF-zapowiada-dodatkowy-minimalny-podatek-dla-duzych-firm.html
- Polski Ład – zmiana formy opodatkowania dla przedsiębiorców. Podatek liniowy i zmieniony projekt ustawy
- Polski Ład – kwota wolna od podatku ma być wyższa. Jak na tym zyskać?
- Polski Ład – najważniejsze zmiany w polskim krajobrazie gospodarczym w 2024 roku. Co się zmieni dla podatnika?
- Polski Ład – samozatrudnienie przestanie się opłacać?
- Polski Ład – kto straci? Przekonaj się, jak reformy wpłyną na wynagrodzenia
