Umowa o dzieło dość często wywołuje negatywne skojarzenia. Czasem może dawać pole do nadużyć, ale przepisy są skonstruowane tak, by chronić pracodawcę i pracownika. Sprawdź, co to jest umowa o dzieło i na jakich warunkach jest zawierana. Przeczytaj, jakie informacje powinna zawierać i bezpłatnie pobierz jej wzór!
| Pobierz wzór w .pdf |  |
| Pobierz wzór w .docx |  |
Umowa o dzieło jest typem umowy o pracę. Takie porozumienie zawiera się często z osobami wykonującymi wszelkiego rodzaju prace kreatywne. Mogą to być graficy, pisarze, copywriterzy czy na przykład osoby występujące na scenie. To, na czym polega umowa o dzieło, jest rzecz jasna ściśle określone w przepisach. Jest ona jedną z umów cywilnoprawnych, a ich zasady można znaleźć w Kodeksie cywilnym. Jedną z zalet umowy o dzieło są bardzo niskie koszty zatrudnienia. Jakie są jej inne charakterystyczne cechy? Jak wygląda kwestia wynagrodzenia, opodatkowania i ubezpieczenia? Przeczytaj nasz tekst, w którym udzielamy odpowiedzi!
Umowa o dzieło – co to jest?
Wiele osób z pewnością zastanawia się, co to jest umowa o dzieło. Jest to rodzaj porozumienia, jakie zawierają dwa podmioty. Jednym z nich jest wykonawca, któremu zostaje powierzone dzieło. Osoba zlecająca ma zaś wynagrodzić pracę w ramach ustalonych w umowie. Umowa o dzieło jest także znana jako umowa rezultatu, gdyż opiera się właśnie na wykonaniu określonego zadania. Ów rezultat zależy od rodzaju zadania, jakie zostało zlecone. W przepisach nie jest sprecyzowane, jaka konkretnie praca kwalifikuje się do tego typu umowy.
Umowa o dzieło – warunki, jakie można spełnić w ramach jej wykonania
Wspomniany rezultat może przyjąć najróżniejszą formę. Czasami jest to fizyczny i wymierny efekt, czyli na przykład wykonanie drewnianego krzesła, namalowanie obrazu lub przerobienie wybranych części garderoby. W innych przypadkach umowa o dzieło może przyjąć niematerialną formę i obejmować stworzenie logo, wymyślenie hasła reklamowego lub występ w przedstawieniu. Jedyne kryterium, jakie jest tutaj istotne, to możliwość jednoznacznego zweryfikowania efektu. Warunki muszą być zatem zawsze ściśle określone i sprecyzowane, gdyż brak zgodności może skutkować rozwiązaniem umowy.
Umowa o dzieło a zlecenie – jakie są podobieństwa i różnice?
Powyższa definicja może zapewne budzić pewne skojarzenia z innym, dość podobnym typem aktu. Mowa tutaj o umowie zleceniu. Umowa o dzieło rzeczywiście ma pewne części wspólne, jednak w wielu kwestiach znacząco się różni. Możesz bezpłatnie pobrać jej wzór z naszej strony, a poniżej wymieniamy wszystkie najważniejsze podobieństwa i różnice między tymi rodzajami dokumentów regulujących zatrudnienie.
Obecność składek ZUS
Jako że umowa zlecenie cechuje się innymi specyfikacjami prawnymi, to pod względem składkowania sprawa wygląda tak samo, jak w przypadku umowy na etat. Umowa o dzieło nie daje zaś pracownikowi prawa do ubezpieczeń emerytalnych czy zdrowotnych.
Uzyskanie przychodu i jego cena
Podobną cechą obu umów jest możliwość obniżenia podstawy opodatkowania. Podstawa wynosi 20%, ale może się spaść do 17%, jeśli dochód jest niższy niż 200 zł. W przypadku wyższej stawki opodatkowanie musi opierać się na zasadach ogólnych.
Odpowiedzialność wykonawcy za wykonanie dzieła
Umowa zlecenie zobowiązuje pracownika do odpowiedniego wykonania danej czynności. Nie liczy się tutaj zatem efekt, a sama czynność wykonywania. W przypadku umowy o dzieło kluczowy jest z kolei rezultat pracy i to z efektu jest rozliczana dana osoba.
Warunki wypowiedzenia umowy
Umowę zlecenie łatwiej jest zerwać niż tę o dzieło. W tym drugim przypadku potrzeba twardych dowodów, które świadczyłyby na przykład o braku wywiązywania się jednej strony z wykonywanych obowiązków. Umowę zlecenie da się rozwiązać praktycznie z dnia na dzień.
Sprawy związane z wynagrodzeniem
Minimalna stawka godzinowa jest wymogiem prawnym, który obowiązuje pracodawców, zatrudniających osoby na umowę zlecenie. Obecnie stawka wynosi 18,30 zł za godzinę pracy. Omawiany przez nas szerzej typ umowy o dzieło nie ma takich przepisów i wynagrodzeniem jest zawsze to, na co umawiają się obie strony.
Umowa o dzieło – Kodeks cywilny i odpowiedzialność
Główną odpowiedzialność w tym typie umowy ponosi wykonawca. To na nim spoczywa obowiązek odpowiedniego wywiązania się zadania lub dostarczenia produktu w takim stanie, w jakim zostało to ustalone. Znaczącą rolę odgrywają przede wszystkim ustalenia w samej umowie o dzieło. Najczęściej pozwalają one na dużą dowolność, na przykład umożliwiają pracę w dowolnym miejscu i czasie. Czasami jednak precyzują konkretne, specjalne warunki, do których musi dostosować się zleceniobiorca.
Umowa o dzieło – zasady odstąpienia wykonawcy
Wykonawca może odstąpić od wykonywania umowy o dzieło tylko w niewielu przypadkach. Najczęściej dzieje się to wtedy, gdy do wykonania dzieła potrzebne jest współdziałanie z zamawiającym, który uchyla się od odpowiedzialności. Jeśli bez obecności tego typu wkładu nie da się wykonać poprawnie zadania, to wykonawca może odstąpić od stosowania się do zapisów umowy.
Umowa o dzieło – zasady odstąpienia zlecającego
Osoba, która zleca wykonanie zadania, ma znacznie więcej możliwości, dzięki którym może odstąpić od wykonania dzieła:
- pierwszym warunkiem jest oczywiście wada dzieła, której nie da się w żaden sposób usunąć;
- może on rozwiązać zobowiązanie również w sytuacji, gdy wykonawca nie naprawia usterek albo wykonuje dzieło w sposób sprzeczny z umową;
- umowa o dzieło może być zakończona także wtedy, gdy wykonawca ma bardzo duże opóźnienia i istnieje spore ryzyko, że nie wywiąże się ze zlecenia na czas.
- najbardziej oczywistym powodem zerwania jest zaś brak dostarczenia dzieła lub ukończenia pracy, która była przedmiotem umowy.
Umowa o dzieło bez wynagrodzenia – kiedy może nastąpić?
Jednym z zagrożeń tego typu umowy jest brak wypłaty ustalonego wcześniej wynagrodzenia. Umowa o dzieło bez wynagrodzenia to efekt jej rozwiązania na skutek jednego z powyższych powodów. Warto wiedzieć, że zapłata może też zostać obniżona. Dzieje się tak, gdy dzieło musi zostać dokończone przez innego specjalistę. Jeśli zleceniodawca rozwiązuje umowę bez podawania przyczyny, to może obniżyć zapłatę wyłącznie o koszty zaoszczędzone na niewykonaniu dzieła przez jego wykonawcę.
Umowę o dzieło a stawka minimalna
Jak już wspominaliśmy, umowa o dzieło jest takim typem kontraktu, w którym nie istnieją żadne wymagania co do minimalnego wynagrodzenia. W teorii można zatem zapłacić za napisanie całej książki symboliczną złotówkę, jednak w praktyce żaden specjalista nie zgodziłby się na taką zapłatę. Cenę ustalają obie strony i zazwyczaj jest to średnia wartość, która zadowoliłaby zarówno zleceniodawcę, jak i wykonawcę. Koszt zależny jest przede wszystkim od rodzaju zlecenia, stopnia skomplikowania oraz od czasu, jaki fachowiec ma na jego zakończenie.
Umowa o dzieło – warunki opodatkowania
W kwestii opodatkowania wiele zależy od ustalonej wysokości wynagrodzenia. Jeśli jest ono niższe niż 200 zł, można zastosować zryczałtowany podatek w wysokości 17%. Jeżeli przekracza ono tę kwotę, wówczas umowa o dzieło opodatkowana jest na 20%, a jeśli dochody roczne przekraczają 85 528 zł, wtedy podatek wynosi 32%. Jeżeli do umowy wchodzą prawa autorskie do wykonanego dzieła, podatek znacząco rośnie. Wynosi on wówczas 50%.
Jakie dane do umowy o dzieło będą potrzebne?
Przed podpisaniem dokumentu trzeba oczywiście podać odpowiednie dane do umowy o dzieło. Zgodnie ze wzorem muszą się w niej znaleźć:
- dane obu stron w zależności od tego, czy prowadzą one działalność, czy są osobami fizycznymi;
- przedmiot umowy, czyli to, co ma zostać w jej ramach wykonane;
- wynagrodzenie i określenie terminu rozpoczęcia i zakończenia wykonywania umowy o dzieło;
- na końcu można też dodać wszelkie inne dane, czyli na przykład zaliczki, sposób dostarczenia materiałów czy też ewentualne kary.
Czym jest ustna umowa o dzieło?
Warto wiedzieć, że wszystkiego rodzaju ustne zobowiązania mają równą moc prawną, co dokumenty spisane na piśmie. Tego typu układy zawierasz przecież czasami w codziennym życiu, na przykład robiąc zakupy. Oczywiście, nie każda umowa o dzieło czy innego typu akt może zostać zawarty ustnie. W przypadku wyjątkowo rygorystycznych warunków stosuje się formę pisemną i jest to najpewniejsza forma aktu notarialnego. W przypadku pracy sednem zawarcia umowy jest wykonanie jakiegoś zobowiązania, co może nastąpić nawet bez spisania warunków.
Na jakich zasadach jest zawiązywana ustna umowa o dzieło?
Pisemna umowa o dzieło jest najczęściej zawierana jako dowód nawiązania stosunku. Jest to uznawane za najbezpieczniejszy sposób nawiązywania stosunków zawodowych między dwiema osobami. Jeśli dany podmiot decyduje się na formę ustną, warto pamiętać, że zasady jej zawierania są dokładnie takie same, jak w formie pisemnej. Należy także ściśle określić przedmiot zawierania umowy, termin jej wykonywania oraz wynagrodzenie.
Umowa o dzieło a ZUS – co trzeba wiedzieć?
Mimo że umowy o dzieło nie wymagają odprowadzania żadnych składek na ubezpieczenia, to jednak Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma w nich swój udział. Należy bowiem zarejestrować zawiązanie tego typu umowy. W praktyce nie to pociąga za sobą praktycznych konsekwencji. Jest za to wymagane do celów statystycznych. Obowiązek rejestracji trzeba wypełnić w przeciągu 7 dni od podpisania umowy.
Umowa o dzieło – kodeks cywilny i status bezrobotnego
Jak już ustaliliśmy, umowa o dzieło nie wymaga odprowadzania składek do ZUS-u, co nie zmienia faktu, że jest fizycznym wykonywaniem pracy. Oznacza to, że osoba podpisująca daną umowę faktycznie przestaje być bezrobotna, gdyż została już gdzieś zatrudniona, nawet jeśli jest to tylko wykonanie danego zlecenia. Jeśli podpisałeś tego typu umowę, będziesz musiał zgłosić do urzędu, że przestałeś być bezrobotnym.
Umowa o dzieło – czas trwania
Zawierając umowę o dzieło, niejedna osoba zastanawia się pewnie, jak długo będzie obowiązywać porozumienie. Wszystko zależy tutaj od zapisów w umowie. Można zobowiązać się do wykonania rzeźby w jeden dzień, ale rzadko który artysta podjąłby się tego zadania. Czas powinien być dostosowany do możliwości wykonawcy i pozwalać mu na spokojne wykonanie pracy. Umowa o dzieło może zostać ponadto zawarta na czas nieokreślony, jednak jest to uznawane za wypaczenie jej celu. Może bowiem wówczas stać się polem do wykonywania zleceń ciągłych, do czego lepiej nadaje się umowa zlecenie.
Umowa o dzieło między firmami – jakie są warunki jej zawierania?
Umowa o dzieło z firmą może być zawarta na podobnych zasadach, co ta z osobą fizyczną. Istotną różnicą jest tutaj sposób jej rozliczania. Osoby fizyczne rozliczają działalność wykonywaną osobiście w ramach PIT-11. W przypadku przedsiębiorstw jest to forma przychodu z działalności gospodarczej, a praca, którą zawarto w umowie, musi być zgodna z zakresem prowadzonej przez firmę działalności. Takie potraktowanie umowy o dzieło gwarantuje bowiem zwolnienie przedsiębiorców z obowiązku wypłaty zaliczki na podatek dochodowy.
Zalety i wady umowy o dzieło
Umowa o dzieło, jak każdy inny typ kontraktu, ma swoje plusy i minusy. Warto je uszeregować, by każda osoba mogła samodzielnie podjąć decyzję, czy warunki są opłacalne. Do zalet tego typu zobowiązania należą:
- brak ścisłego harmonogramu pracy – wyznaczony termin na wykonanie dzieła daje dużą swobodę;
- możliwość samodzielnej organizacji pracy – sposób wykonania zlecenia również jest w większości przypadków swobodny;
- wynagrodzenie bez składek – brak oskładkowania umowy pozwala wykonawcy pobrać większą pensję za wykonanie zlecenia.
Do wad tej umowy należą:
- brak składek zdrowotnych – praca nie przekłada się na świadczenia emerytalne, nie jest zatem dobrym zabezpieczeniem na przyszłość;
- możliwość zerwania umowy – jeśli efekt pracy będzie odbiegał założeń od umowy, wynagrodzenie może zostać znacząco pomniejszone.
Umowa o dzieło – wzór
Jeżeli chcesz zapoznać się z treścią umowy, możesz to zrobić bezpłatnie, pobierając wzór umowy o dzieło znajdujący się w załączniku. Możesz wybrać format PDF lub docx.
| Pobierz wzór w .pdf | |
| Pobierz wzór w .docx | |
Umowa o dzieło jest jednym z najpopularniejszych typów umów i ma sporo zalet. Trzeba jednak pamiętać o tym, by dokładnie sprecyzować warunki zatrudnienia, by uniknąć nadużyć. Warto wziąć pod uwagę też nieco gorsze aspekty takiego porozumienia i zdecydować, czy jest rzeczywiście odpowiednią formą współpracy.
- Umowa zlecenie – składki obowiązkowe
- Umowa zlecenie
- Umowa o współpracy
- Umowa na czas nieokreślony
- Umowa cywilnoprawna