Każdy przedsiębiorca będący podatnikiem VAT, który złożył deklarację, ma prawo do odliczenia podatku od towarów i usług. W ten sposób może obniżyć podatek dochodowy od przychodów lub otrzymać zwrot VAT-u. Czym jest podatek należny i jak go odliczyć? Przeczytaj!
Podatnicy VAT mogą odliczyć wartość podatku od towarów i usług. Podczas transakcji kupna i sprzedaży da się zmniejszyć wartość podatku należnego. Jest on bezpośrednio uzależniony od podatku naliczonego. Jakie różnice występują między nimi? Kiedy można skorzystać z odliczenia? Dowiedz się z poniższego artykułu!
Czym jest podatek należny VAT? Definicja
Podatek należny jest opodatkowaną wartością ze sprzedaży towarów lub usług. Co to oznacza?
- Jego wysokość zależy od ceny netto towaru i stawki podatku.
- VAT należny, jak sugeruje nazwa, „należy się” Skarbowi Państwa.
- Wylicza się go, mnożąc cenę netto przez odpowiednią stawkę VAT.
Jeśli rozliczasz się miesięcznie, musisz złożyć go do 25. dnia następnego miesiąca, a jeśli kwartalnie, powinieneś się rozliczyć do 25. dnia miesiąca następującego po kwartale rozliczanym. Podatek należny płaci się do urzędu skarbowego po zmniejszeniu go o podatek naliczony. Obowiązek dokonania zapłaty podatku powstaje w momencie dostawy towaru lub wykonania usługi, a nie w momencie wystawienia faktury.
Podatek naliczony – co to jest?
Podatek naliczony jest opłacany przez przedsiębiorcę w momencie nabycia towarów lub usług z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Każdy płatnik VAT może odliczyć podatek należny od podatku naliczonego. Jak mówi art. 86 ust. 2 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi:
- wysokość podatku, który przedsiębiorca musi zapłacić za zakup towarów lub usług (potwierdzony fakturą);
- suma podatku, która wynika z dokumentu celnego i deklaracji importowej, jeśli zamawiasz towar zza granicy;
- zryczałtowany zwrot podatku z tytułu nabycia produktów rolnych;
- kwota podatku należnego z tytułu nabycia towarów i dostawy towarów. W tym przypadku podatek należny można uwzględnić w rejestrze VAT sprzedaży i zakupu.
VAT należny a podatek VAT naliczony – czym się różnią?
Mówiąc najprościej – opisana wcześniej danina wynika ze sprzedaży towarów i usług. Podatek naliczony jest zaś opłacany przez przedsiębiorcę w momencie, gdy jest on nabywcą towarów lub usług. Gdy podatnik oblicza należny podatek od towarów i usług, powinien odliczyć od niego VAT naliczony. W tym celu należy wykazać wszystkie dokumenty, które uprawniają do odliczenia:
- faktury zakupów;
- faktury przedpłatowe, korygujące, wewnętrzne;
- dokumenty celne.
Suma podatku z tych dokumentów daje podatek naliczony, a wartość należności dla urzędu skarbowego wylicza się z ewidencji sprzedaży.
Kiedy można odliczyć podatek?
Gdy podatek naliczony będzie większy od należnego, możliwe jest przeniesienie nadwyżki na kolejny okres rozliczeniowy. Podatnik ma prawo wystąpić o zwrot nadpłaty na konto bankowe, który najczęściej wpływa w terminie do 180, 60 lub 25 dni.
Podatek VAT należny a naliczony – termin odliczenia i składania deklaracji podatkowej
W momencie otrzymania faktury następuje termin odliczenia VAT-u. Istotny jest moment otrzymania, a nie wystawienia faktury. Termin obowiązuje przez jeden z:
- trzech kolejnych okresów rozliczeniowych (dla rozliczeń miesięcznych);
- dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych (dla rozliczeń kwartalnych).
Jakim podatnikom przysługuje prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT?
Prawo do odliczenia naliczonego podatku przysługuje wyłącznie czynnym podatnikom VAT. Co więcej, nie można odliczać kosztów, które nie mają związku z prowadzeniem danej działalności gospodarczej. Prawo do odliczenia podatku nie obowiązuje, jeśli:
- korzysta się z usług noclegowych i gastronomicznych (z wyjątkiem nabycia gotowych posiłków dla pasażerów klientów, którzy świadczą usługi przewozu osób);
- faktura została wystawiona przez nieistniejący podmiot;
- transakcja nie podlega opodatkowaniu;
- zakupiono paliwo, towary i usługi przed dniem utraty zwolnienia podatkowego.
Stawki VAT podatku od towarów i usług dla przedsiębiorców w 2022 roku
W Polsce podstawowy wymiar VAT to 23%. W niektórych przypadkach można skorzystać jednak z obniżonej stawki. W tym celu podatnik powinien oprzeć się na ustawie o podatku VAT oraz rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania stawek obniżonych. W Polsce wyróżniamy następujące stawki (poza podstawową wartością 23%):
- 8% – stosuje się ją przy świadczeniu usług robót budowlanych, a także sprzedaży leków, gazet, czasopism i niektórych usług gastronomicznych;
- 5% – objęte są nią m.in.: produkty spożywcze i rolne oraz książki;
- 0% – właściwa dla transakcji zagranicznych z firmami wewnątrz Unii Europejskiej i eksportu towarów.
Jak należy obliczyć podatek VAT należny?
- Przede wszystkim, należy wystawić wszystkie faktury sprzedażowe w danym okresie z prawidłowymi stawkami VAT.
- W tym celu musisz dodać wartości netto wszystkich dokumentów i porównać kwotę z tą, która widnieje na deklaracji podatkowej.
- Podatek od towarów i usług mogą odliczyć podatnicy, którzy zarejestrowani są jako czynni płatnicy VAT. W tym celu konieczne jest złożenie do fiskusa odpowiedniego formularza.
- Prawo do odliczenia VAT-u masz przez 5 lat. Należy wtedy złożyć deklarację za okres, w którym przysługiwała możliwość odliczenia należności.
Podatek VAT naliczony pomniejsza podatek należny urzędowi skarbowemu. Wiesz już, w jaki sposób postarać się o obniżenie należności i w jakich przypadkach występują odliczenia i zwolnienia z podatku. Teraz nie jest dla ciebie zagadką, czy jesteś do nich uprawniony!
- Podatek naliczony i należny – najważniejsze informacje o VAT dla przedsiębiorców
- Zwrot VAT: jak to działa w logistyce
- Podatki w Polsce – ile ich jest? Przekonaj się, jak liczne są podatki obowiązujące w Polsce!
- Podatek usług – czym jest podatek VAT? Jakie są stawki?
- Podatek VAT od towarów i usług – czym jest i jakie są zasady jego naliczania?
