Umowa zlecenie należy do najpopularniejszych form współpracy. Nie jest to formalne zatrudnienie na etat, ale daje obu stronom pewne zabezpieczenia. Praca na zlecenie jest wybierana przez przedstawicieli różnych zawodów. Sprawdź, co trzeba o niej wiedzieć!
Umowa zlecenie cieszy się dużą popularnością, ponieważ pracownik mimo braku formalnego zatrudnienia w firmie ma pewne prawa. To rozwiązanie jest często uznawane za pewniejsze od umowy o dzieło, jednak nie dorównuje etatowemu zatrudnieniu. Cechy umowy zlecenia sprawiają, że jest wybierana przez pracodawców zatrudniających poszczególne grupy osób w konkretnych zawodach. Warto wiedzieć, dlaczego tak jest. Z naszego artykułu dowiesz się, co to jest umowa zlecenie i jak ją rozliczać. Sprawdź, jakie prawa i obowiązki ma zatrudniony oraz czy ustne porozumienie tego rodzaju ma moc prawną. O tych i wielu innych kwestiach dowiesz się z tego poradnika. Przeczytaj!
Umowa zlecenie 2024 – jak wygląda w Polskim Ładzie?
Zatrudnienie w danej firmie oznacza gotowość do wypełniania obowiązków służących jej dobremu funkcjonowaniu. W przypadku umowy o pracę jest to zobowiązanie do przebywania w danym miejscu i spełniania obowiązków w określonych godzinach. Umowa zlecenie daje pod tym względem znacznie więcej swobody. Zleceniobiorca jest przez nią zobowiązany do wywiązania się z powierzonych zadań, choć nie zawsze ponosi odpowiedzialność za efekt. Przykładem może tutaj być zatrudnienie adwokata, który przygotował się do obrony swojego klienta przed sądem, ale nie ma całkowicie wpływu na to, która strona wygra postępowanie. Prawo ciągle się zmienia. Dlatego trzeba aktualizować zmiany w przepisie prawa, a na pewno te związane z Polskim Ładem i umową zlecenie.
Kodeks pracy – umowa zlecenie w jego świetle
Zasady zatrudnienia na umowie o pracę podlegają przepisom Kodeksu pracy. Rozstrzyga on wszelkie sporne kwestie między obiema stronami i wyznacza zakres obowiązków i praw pracodawcy i pracownika. Umowa zlecenie jest umową cywilnoprawną, więc nie podlega pod zapisy Kodeksu pracy. Wszelkie wątpliwości lub spory, jakie mogą wyniknąć podczas relacji między obiema stronami, rozwiązuje zatem Kodeks cywilny. Mało tego, ze względu na rodzaj zobowiązania taka umowa faktycznie nie zawiązuje stosunku pracy między zlecającym a przyjmującym zlecenie. Wiąże się to z pewnymi konsekwencjami, które opisujemy w dalszej części tekstu.
Co daje umowa zlecenie w 2024 roku? Podstawowe wynagrodzenie
1 stycznia 2017 roku ustalono nowe przepisy regulujące minimalną stawką godzinową. Objęły one nie tylko umowę o pracę, lecz również umowę zlecenie.Dzięki nowym zapisom osoby zatrudnione na ten typ umowy mogą liczyć na minimalną pensję, którą gwarantują obecne przepisy. W 2021 roku jest to 18,30 zł za godzinę pracy. Warto tutaj zaznaczyć, że nawet umowy zawarte przed datą uchwalenia muszą zostać objęte nowymi przepisami. Umowa zlecenia na czas określony bądź nieokreślony musi zostać objęta obowiązkową ewidencją przepracowanego czasu. Jest to podstawa do wypłacenia wynagrodzenia oraz weryfikacji, czy zostały spełnione wymogi minimalnej stawki godzinowej.
Umowa zlecenie bez ZUS – co ze składkami za zleceniobiorcę?
Zatrudnianie pracowników wiąże się zazwyczaj z dużymi kosztami. Oprócz kwoty wynagrodzenia trzeba także odprowadzać odpowiednie składki składające się na ubezpieczenie społeczne w ZUS-ie. Umowa zlecenie nakłada na pracodawcę obowiązek opłacenia wszystkich ubezpieczeń społecznych oprócz chorobowego. Jest ono dobrowolne i jego opłacanie zależy od pracownika. Fakt zatrudnienia go na odpowiedni typ umowy trzeba zgłosić do ZUS-u w przeciągu 7 dni od początku obowiązywania porozumienia. Można tego dokonać poprzez specjalny formularz ZUA.
Czy umowa zlecenie wlicza się do emerytury?
Jasne jest, że wysokość świadczeń emerytalnych zależy od tego, jak duże składki będą odprowadzane przez cały staż pracy danej osoby. W przypadku umowy zlecenia pracodawca ma obowiązek rozliczyć się z zatrudnienia do ZUS-u, więc składki emerytalne są normalnie naliczane. Liczy się tutaj zatem okres wypłacania składek i nie ma znaczenia to, na jaki typ umowy były one wyliczane. Pracodawca nie ma takiego obowiązku, kiedy zatrudniona osoba ma inne tytuły związane z ubezpieczeniami społecznymi. Podstawa musi wówczas wynosić przynajmniej minimalne wynagrodzenie miesięczne.
Umowa zlecenia – ubezpieczenie przy podejmowaniu dwóch zleceń
Niektóre osoby podejmują się pracy w dwóch miejscach naraz, nawiązując dwa typy umów. Niezależnie od tego, czy zatrudniony pracuje na umowie zleceniu i umowie o pracę, czy dwóch dokumentach tego samego rodzaju, składki musiałyby zostać odprowadzane podwójnie. Aby uniknąć tego typu sytuacji, stosuje się przepis mówiący o odprowadzaniu świadczeń wyłącznie w ramach umowy, która została zawiązana w pierwszej kolejności. Jeśli zatem pracownik podpisał z jednym pracodawcą umowę o pracę, a następnie z innym zawarł umowę zlecenie, to składki będą odprowadzane wyłącznie z pierwszej pensji. Gdy to umowa o pracę była druga, wówczas sytuacja jest odwrotna.
Jakie cechy ma umowa zlecenie na czas nieokreślony?
Umowa zlecenie na czas określony to najczęściej spotykany typ zobowiązania. Nakłada na pracownika obowiązek wykonania konkretnych obowiązków w danym okresie, chociażby do końca roku. Nie jest to jednak jedyna możliwość. Umowa zlecenie może być też spisana z zastrzeżeniem braku terminowości. To zobowiązanie można rozwiązać w dowolnym momencie, co dla pracownika jest dość ryzykowne. Z powodu braku odprawy i wszelkich innych świadczeń taka osoba może zostać na lodzie. Oprócz tego umowa zlecenie podpisywana na czas nieokreślony mija się z celem, ponieważ porozumienie ma uregulować sposób wykonywania zleceń w danym czasie.
Odpowiedzialność pracownika a praca na zlecenie
W przypadku tego typu umowy wiele zależy od tego, co zostało zawarte w dokumencie. Akt może stanowić, że część zlecenia lub nawet jego całość może zostać przekazana osobie trzeciej. Odpowiedzialność za poprawne wykonanie zlecenia spoczywa wówczas na pracowniku, który powierzył zadanie innej osobie, a nie na pracodawcy. Umowa zlecenie kładzie nacisk na wykonywanie określonych czynności, które zostały w niej zapisane. Nie chodzi tutaj zatem o efekt, ale o samą czynność, do której zobowiązała się dana osoba. Może to pozostawiać pole do niedopowiedzeń i wypaczania sensu umowy, dlatego wszelkie wątpliwości najlepiej skonsultować ze specjalistą w zakresie prawa pracy.
Wypowiedzenie umowy zlecenia
Jak już wspominaliśmy, wiele zależy od zapisów wewnątrz umowy. Może ona przewidywać na przykład dany okres, w którym nie można rozwiązywać porozumienia, ale wcale nie musi. Umowa zlecenie może być rozwiązana przez pracodawcę w dowolnym momencie i nie musi on zapewniać pracownikowi odprawy ani okresu wypowiedzenia. Jest to dla niektórych osób duża wada tego typu zobowiązania. W sytuacji, gdy taka praca jest jedynym źródłem utrzymania, można z dnia na dzień znaleźć się na lodzie. Da się to rozwiązać poprzez dodanie zapisu o okresie wypowiedzenia. Warto jednak pamiętać, że bez jego sprecyzowania umowa zlecenie nie zapewnia ochrony po wypowiedzeniu.
Umowa zlecenie – co zawiera ten rodzaj umowy?
Co powinna zawierać umowa zlecenie? Jak każdy dokument mający moc prawną, umowa zlecenie musi mieć pewne elementy, które sprawią, że będzie wiążąca. W przypadku tego typu aktu są to:
- wymienienie stron zawiązujących umowę (dane zleceniodawcy i pracownika);
- spisanie przedmiotu zlecenia – cel może być mniej lub bardziej ogólny. Im lepiej jest doprecyzowany, tym mniejsze zostawia pole do interpretacji, co może okazać się istotne podczas ewentualnych postępowań sądowych;
- wysokość wynagrodzenia – powinna ona zostać podana w przeliczeniu za jedną godzinę. Jeśli zlecenie ma być wykonane za darmo, również powinna znaleźć się odpowiednia adnotacja;
- forma zapłaty – nie jest to element obowiązkowy i zazwyczaj nie ma go w umowach. Zapis okazuje się przydatny w sytuacji, gdy zapłata ma być dostarczona w nietypowej formie;
- daty rozpoczęcia i zakończenia obowiązywania zobowiązania – w przypadku umów na czas nieokreślony powinno znaleźć się stosowne sformułowanie;
- podpisy zleceniodawcy i pracownika.
Umowa zlecenie – obowiązki pracodawcy
Oprócz wspomnianego wcześniej obowiązku opłacania składek do ZUS-u pracodawca ma także inne obowiązki wobec pracownika. Mimo że umowa zlecenie zazwyczaj pozostawia dużą elastyczność co do miejsca i czasu pracy, to zwierzchnik musi zapewnić każdemu zatrudnionemu odpowiednie warunki pracy. Muszą być przede wszystkim przestrzegane zasady BHP. Co jeszcze? Zwierzchnik zobowiązuje się do wypłacania określonego wynagrodzenia, które zostało określone w umowie. Wszelkie konflikty, które mogą zaistnieć między obiema stronami, rozwiązuje Kodeks cywilny.
Co daje umowa zlecenie z perspektywy pracownika?
Dużą zaletą opisywanego typu umowy jest przede wszystkim duża elastyczność. Pracownik nie jest zobowiązany do siedzenia w biurze przez 8 godzin, tylko może wypełniać swoje obowiązki w dowolnym czasie i wybranym przez siebie miejscu. Umowa zlecenie jest zatem odpowiednia dla tych, którzy ze względu na inne zobowiązania nie mogą sobie pozwolić na dojazdy do biura. Sprawdza się najczęściej w przypadku studentów, którzy muszą pogodzić pracę z zajęciami lub u osób, które pracują u kilku pracodawców. Nie można też zapomnieć o wyższym wynagrodzeniu „na czysto”. Pensja nie jest bowiem pomniejszana o różnego typu opłaty. Sprawdź: ile zarabia student na umowie zlecenie
Zatrudnienie pracownika na umowę zlecenie a prawa do urlopu
Umowa zlecenie, a urlop wypoczynkowy? Cechy umowy zlecenia pozwalają na dość luźny stosunek między pracodawcą i pracownikiem, co ma swoje plusy i minusy. Jedną z często wymienianych wad jest brak możliwości wzięcia płatnego urlopu. Z racji braku stosunku pracy osoby pracujące na takich zasadach nie mają także prawa do płatnej opieki nad dzieckiem. Wszystkie formy braku wykonywania zleceń są zatem w umowie zlecenie bezpłatne.
Umowa zlecenie 2024 a podatki
Umowa zlecenie nie nawiązuje stosunku pracy między dwiema stronami, jednak wymaga rozliczenia podatkowego. Jest to związane między innymi z koniecznością odprowadzania składek do ZUS-u. Osoba pracująca na ten typ umowy rozlicza się tak, jak każda inna osoba zatrudniona na umowę o pracę. Musi zatem wypełnić w odpowiedni sposób PIT-37. Opodatkowanie jest zaś właściwe dla zasad ogólnych i odpowiada stosowanej obecnie skali podatkowej.
Umowa zlecenie ustna – czy jest prawomocna?
Większość osób jest przekonanych, że każdy dokument musi zostać zapisany na papierze, gdyż inaczej nie będzie ważny. Umowa zlecenie ustna jest jednak tak samo ważna, jak ta w formie dokumentu. Ma ona wiążącą moc prawną i może służyć jako wiarygodny dowód w dochodzeniu. Nie da się jednak zaprzeczyć, że to, co zostało spisane, znacznie łatwiej jest udowodnić niż to, co było powiedziane. Umowa zlecenie na piśmie to zatem zawsze większe bezpieczeństwo dla obu stron.
Ile można pracować na umowę zlecenie?
Jak już wspominaliśmy, umowa zlecenie nie musi być zawierana na określony czas. Może mieć klauzulę braku danego terminu, aczkolwiek to nieco wypacza jej charakter. Jeśli czas jest sprecyzowany, przepisy Kodeksu cywilnego nie przewidują żadnej górnej lub dolnej granicy. Dokument może zatem zostać zawarty na kilka dni, tygodni, miesięcy, a nawet lat.
Jak wygląda przedłużenie umowy zlecenia?
Przedłużanie każdej umowy zazwyczaj przyjmuje formę aneksu do niej. Nie inaczej jest w przypadku umowy zlecenia. Zmiana każdego typu może zostać wprowadzona w dowolnym momencie. Jedynym kryterium, jakie należy spełnić, jest zgoda obu stron. Jeśli chociaż jedna z nich nie zgodzi się na warunki porozumienia, to umowa nie może zostać zawarta. Warto też wspomnieć, że aneks powinien mieć tę samą formę, co główny dokument. W przeciwnym razie nie będzie mieć mocy prawnej. Innym rozwiązaniem jest po prostu spisanie nowego aktu.
Umowa zlecenie może pozostawiać pola do nadużyć, jednak rzeczywistość pokazuje, że jest dobrym rozwiązaniem dla wielu osób. Znasz już wszystkie wady i zalety takiego rodzaju porozumienia. Będziesz mógł więc świadomie wybierać, jeśli zostaną ci zaproponowane różne formy współpracy.
- Umowa o pracę
- Umowa zlecenie do 26. roku życia
- Umowa zlecenie – składki obowiązkowe
- Umowa o dzieło
- Ewidencja godzin – umowa zlecenie
Zobacz również:
