Umowa użyczenia lokalu to sposób na bezpłatne korzystanie z cudzego mieszkania lub domu. Świetnie sprawdza się, kiedy jej stronami są członkowie rodziny. Sprawdź, czym powinna się charakteryzować i jakie obowiązki ciążą na stronach umowy! Pobierz bezpłatny wzór umowy.
| Pobierz wzór w .pdf |  |
| Pobierz wzór w .docx |  |
Umowa użyczenia lokalu to jeden ze sposobów na korzystanie z cudzej nieruchomości. Obecnie, przy wysokich cenach materiałów budowlanych i mieszkań oraz kosztach kredytów, znacznie zyskała na popularności. Stanowi ona bowiem dobrą alternatywę dla tradycyjnego wynajmu. Lokal w takiej sytuacji można wykorzystywać zarówno do celów mieszkalnych, jak również do prowadzenia w nim działalności gospodarczej. Podpowiadamy, czym dokładnie jest umowa użyczenia lokalu, jakie elementy powinna zawierać i z jakimi prawami oraz obowiązkami dla stron się wiąże!
Umowa użyczenia lokalu – czym jest?
Instytucja umowy użyczenia lokalu została unormowana w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z jego zapisami właściciel mieszkania, nazywany użyczającym, zezwala biorącemu lokal w użytkowanie na jego bezpłatne wykorzystywanie do celów mieszkalnych lub gospodarczych. Umowa dotyczy korzystania z rzeczy znajdujących się w nieruchomości i zawierana jest na ściśle określony czas.
Umowa może dotyczyć użyczenia całości lub części lokalu, dlatego można ją nazwać:
- umową użyczenia domu;
- umową użyczenia części lokalu;
- umową użyczenia lokalu mieszkalnego;
- umową użyczenia pokoju.
Właściciel lokalu (użyczający lub komodant) uzgadnia z osobą przyjmującą lokal w użytkowanie (biorącym lub komadatariuszem) czas trwania umowy. Czas ten może być dokładnie określony lub nieokreślony. Fakt korzystania z lokalu nie implikuje konieczności ponoszenia opłat tytułem czynszu, dzierżawy lub rat kredytu hipotecznego.
Umowa użyczenia lokalu różni się od tradycyjnej umowy najmu tym, że tutaj nie ma obowiązku odpłatności za korzystanie z nieruchomości. Dodatkowo umowa taka może zostać zawarta ustnie, chociaż zaleca się formę pisemną, ponieważ będzie ona stanowiła materiał dowodowy w przypadku wystąpienia jakichkolwiek kwestii spornych pomiędzy stronami. Jeśli chcesz zapoznać się ze strukturą takiego dokumentu, pobierz gotowy wzór dostępny w załączniku.
Strony umowy użyczenia lokalu
Umowa użyczenia lokalu najczęściej zawierana jest pomiędzy stronami powiązanymi ze sobą więzami rodzinnymi. Umowa pojawia się najczęściej pomiędzy dziećmi i rodzicami lub wnukami a dziadkami. Prawo nie stawia jednak żadnych wymagań co do podmiotów biorących udział w umowie. Może zostać ona więc zawarta pomiędzy osobami obcymi.
Świadczenie użyczenia może dotyczyć różnych nieruchomości, także lokali usługowych lub magazynów. Stronami mogą być zarówno osoby prawne, jak i fizyczne. Ważne jest, że użyczający nie musi być właścicielem nieruchomości. Wystarczy, że będzie posiadał do niej tytuł prawny, a więc na przykład umowę najmu uprawniającą do zawierania dalszych umów dotyczących przedmiotowej nieruchomości.
Prawa i obowiązki użyczającego nieruchomość
Każda umowa, nawet umowa bezpłatnego użyczenia lokalu, niesie ze sobą szereg praw i obowiązków, jakie muszą spełnić strony.
Obowiązki użyczającego
W przypadku podmiotu użyczającego lokal podstawową kwestią będzie fakt bezpłatnego udostępnienia nieruchomości osobie biorącego. Przekazywana nieruchomość powinna znajdować się w odpowiednim stanie technicznym, najlepiej takim, który umożliwia rozpoczęcie korzystania z nieruchomości bezpośrednio po zawarciu umowy. W żadnym razie nie powinno się zatajać złego stanu lokalu, ponieważ będzie się to wiązało z koniecznością poniesienia odpowiednich kosztów. Użyczający zobowiązany jest do ponoszenia nakładów użyczonego mieszkania tak, aby utrzymać je w dobrym stanie technicznym. Przede wszystkim mowa tutaj o instalacjach wewnętrznych oraz konstrukcji budynku. Ostatnim obowiązkiem użyczającego jest dokonanie odbioru nieruchomości po zakończeniu czasu umowy użyczenia.
Prawa użyczającego
To użyczający ma pełne prawo do dysponowania użyczanym lokalem, Najczęściej jest jego właścicielem, dlatego nie dziwi fakt szerokich praw, które mu przysługują. Przede wszystkim może on odebrać od biorącego lokal, kiedy ten korzysta z niego w sposób sprzeczny z umową. W chwili oddawania lokalu ten powinien znajdować się w stanie niepogorszonym w stosunku do tego, który miał miejsce w momencie oddawania lokalu do użyczenia. To użyczający ustala formę i sposób korzystania z nieruchomości. Może na przykład zabronić jej udostępniania osobom trzecim. Użyczający może również kontrolować swoją nieruchomość, aby sprawdzić, czy jest użytkowana w sposób zgodny z umową.
Prawa i obowiązki biorącego w używanie nieruchomość
Prawa biorącego
Biorący ma prawo do bezpłatnego korzystania z nieruchomości w czasie określonym w umowie użyczenia. W tym czasie może żądać od użyczającego naprawienia szkody, która ma miejsce w lokalu i została przed nim utajona w momencie zawierania umowy użyczenia. Podmiot może również w dowolnym momencie wypowiedzieć umowę.
Obowiązki użyczającego
Użyczający jest zobowiązany korzystać z nieruchomości w sposób zgodny z warunkami umowy, a pod koniec trwania umowy – oddać ją w stanie niepogorszonym w stosunku do pierwotnego (dozwolone są zniszczenia wynikające z normalnego użytkowania). Użyczający powinien ponadto ponosić bieżące koszty przypadkowych uszkodzeń i utrzymania nieruchomości. Powinien on płacić za media, czynsz i drobne naprawy. Każdorazowo, kiedy chce oddać nieruchomość w użytkowanie osobom trzecim, powinien w tym celu poprosić komodanta o zgodę.
Co powinien zawierać wzór umowy użyczenia lokalu?
Przepisy nie określają, jak powinna wyglądać umowa użyczenia lokalu. Strony mają więc tutaj pełną dowolność. Praktyka pokazuje jednak, że dokumenty takie zawierają szereg stałych elementów. Wśród nich znajdują się:
- dane stron;
- zakres użyczenia;
- obowiązki stron;
- prawa stron;
- czas obowiązywania umowy;
- podpisy stron lub ich pełnomocników.
Gotowy wzór umowy użyczenia lokalu znajdziesz w załączniku.
Formalności przy umowie użyczenia nieruchomości
Umowa użyczenia lokalu może być zawarta w formie ustnej. Kiedy zawierana jest w formie pisemnej, to nie ma konieczności, aby przybrała formę notarialnej. Nie ma również konieczności zgłaszania jej zawarcia do urzędu skarbowego. Dzieje się tak, ponieważ świadczenie jest bezpłatnym. Należy jednak pamiętać, że na biorącym ciąży obowiązek podatkowy, z którego może być zwolniony w zależności od stopnia pokrewieństwa z użyczającym.
Koszty przy umowie użyczenia lokalu – podatek dochodowy i koszty eksploatacyjne
Koszty eksploatacyjne
Umowa użyczenia nieruchomości to świadczenie nieodpłatne, a więc osoba korzystająca nie ma obowiązku płacenia użyczającemu za fakt, iż może korzystać z lokalu. Unika więc wobec niego płatności najmu, leasingu i kosztów zakupu nieruchomości. Najczęściej jednak zobowiązana jest do płatności czynszu dla spółdzielni, opłat za media oraz kosztów eksploatacji lokalu i znajdujących się w nim przedmiotów. Musi zatem samodzielnie i na własny koszt dokonywać drobnych napraw i dbać o to, aby w przyszłości oddać lokal w stanie niepogorszonym,
Umowa użyczenia może zostać zawarta w dowolny sposób, nie ma zatem żadnych przeciwwskazań, aby jej zapisy stanowiły o innym podziale kosztów i obowiązków.
Podatek od umowy użyczenia
W przypadku użyczenia nieruchomości na działalność gospodarczą komodatariusz ma obowiązek uiszczać podatek od nieruchomości. Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, kiedy stroną umowy jest Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego.
Dodatkowo na biorącym, który wykorzystuje nieruchomość w celu prowadzenia w niej działalności gospodarczej, spoczywa konieczność opłacenia podatku VAT oraz podatku dochodowego. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, kiedy użyczający należy do pierwszej lub drugiej kategorii grupy podatkowej.
Umowa użyczenia lokalu
Dowiedziałeś się, czym jest umowa użyczenia lokalu i w jakich sytuacjach się ją zawiera. Zapoznaj się z treścią i strukturą dokumentu, pobierając gotowy wzór. W załączniku znajdziesz darmowe pliki w formatach PDF i docx.
| Pobierz wzór w .pdf | |
| Pobierz wzór w .docx | |
Podsumowując, umowa użyczenia lokalu służy uregulowaniu prawa do bezpłatnego korzystania z nieruchomości lub jej części oraz sprzętów, które się w niej znajdują. Tego rodzaju dokument nie musi mieć formy pisemnej i nie musi zostać zgłoszony do urzędu skarbowego. Umowę można zawrzeć na czas określony lub nieokreślony. W praktyce takie umowy zawierane są najczęściej pomiędzy członkami rodziny, ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby ich stronami były osoby ze sobą niespokrewnione.
- Umowa najmu okazjonalnego
- Umowa najmu mieszkania
- Umowa przedwstępna sprzedaży mieszkania
- Umowa najmu pokoju