Czy wiesz, czym jest podatek CIT? Jaki to podatek i co się z nim wiąże? Od kiedy obowiązuje w Polsce, kto musi go opłacać i ile wynosi? Te pytania wymagają jasnych odpowiedzi. Znajdziesz je w naszym poradniku. Jako przedsiębiorca musisz znać CIT od podszewki!
Podatek od dochodów spółek to bez wątpienia jedna z najważniejszych danin w polskim systemie podatkowym. CIT towarzyszy płatnikom od wielu lat, ale warto zgłębić wszystkie zasady z nim związane. Przekonaj się, jakie są jego stawki i jak należy opłacać zaliczkę na podatek CIT. Wszystko, co powinieneś wiedzieć jako przedsiębiorca, przedstawiamy w naszym artykule. Przeczytaj, aby nic cię nie zaskoczyło!
Podatek CIT – co to? Od kiedy obowiązuje?
CIT (podatek od dochodów spółek) został wprowadzony do polskiego systemu podatkowego z dniem 31 stycznia 1989 roku. Przyjęto wówczas ustawę określającą zasady jego opłacania. Trzy lata później uchwalono nowe zasady dotyczące CIT. Podatek od tamtego czasu aż do dziś jest sankcjonowany właśnie przez dokument z 1992 roku.
Angielski skrót nazwy podatku rozwija się jako „Corporate Income Tax”. Oto podstawowe informacje:
- danina obejmuje wszelkie dochody spółek i przedsiębiorstw;
- jest to podatek bezpośredni;
- obciąża on dochody, które uzyskują osoby prawne.
Kto płaci podatek CIT w 2024 roku?
Jak stwierdziliśmy, podatek CIT dotyczy osób prawnych. Nie ma przy tym znaczenia, w jaki sposób zyskały osobowość prawną. Podatek CIT opłacają także spółki kapitałowe i spółki komandytowo-akcyjne. Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej także mogą być płatnikami. Mowa tu na przykład o spółkach partnerskich i komandytowych.
Podatek PIT a podatkowe grupy kapitałowe
Warto wspomnieć także o tak zwanych podatkowych grupach kapitałowych, które tworzą specjalną kategorię płatników podatku CIT. Są to grupy złożone z co najmniej z dwóch spółek handlowych, które posiadają osobowość prawną i są połączone interesami kapitałowymi. Taka grupa, aby stać się płatnikiem i tym samym opłacać podatek CIT, musi spełnić kilka warunków. Oto one:
- przeciętny kapitał przypadający na każdą ze spółek wchodzących w skład grupy nie może być niższy niż 500 tys. zł (przy czym spółki zależne nie posiadają udziałów w kapitale zakładowym innych spółek tworzących grupę, a spółka-matka posiada bezpośrednio 75 proc. udziałów);
- grupa musi zostać utworzona przez spółkę-matkę i spółki zależne na okres co najmniej trzech lat podatkowych (rejestracja musi być potwierdzona aktem notarialnym i zgłoszona do Urzędu Skarbowego);
- nie ma możliwości korzystania ze zwolnień od podatku dochodowego i VAT przez spółki tworzące grupę kapitałową (spółki nie mogą też stosować praktyk przerzucania dochodu na innych płatników podatku dochodowego, którzy nie wchodzą w skład grupy);
- grupa kapitałowa osiąga dochód wynoszący co najmniej 2% w relacji do przychodów podatkowych.
Wiesz już, kto płaci podatek CIT. Do kiedy trzeba go uiścić? Tutaj sprawa jest często płynna i warto śledzić oficjalne komunikaty. Zdarza się bowiem, że termin rozliczania zostaje przedłużony.
Podatek CIT 2024 – kiedy się płaci, a kiedy nie?
Podstawową kwestią, która determinuje to, czy dana firma opłaca podatek CIT, jest tak zwana zasada rezydencji. Chodzi o to, czy dany podatnik ma swoją siedzibę (lub zarząd) na terytorium Polski. Jeżeli tak, powstaje tak zwany nieograniczony obowiązek podatkowy. Oznacza on, że wymagana jest całkowita płatność CIT – podatek płaci się od całości dochodów. Nie ma przy tym znaczenia, gdzie się osiągane.
A co, jeżeli podatnik nie ma siedziby i zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej? W takim przypadku obowiązuje go ograniczony obowiązek podatkowy. Podatek CIT dalej jest opłacany, jednak tylko od przychodów osiągniętych na terytorium RP.
Kto płaci podatek CIT, a kto nie musi – zwolnienia
Niektóre instytucje i organizacje są zwolnione z opłacania tej daniny. Zaliczają się do nich w ogromnej mierze podmioty państwowe. Oto lista tych organizacji, których CIT nie dotyczy:
- Narodowy Bank Polski;
- Skarb Państwa;
- Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa;
- Zakład Ubezpieczeń Społecznych;
- Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej;
- wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej;
- gminy (gdy mowa o ich dochodach własnych);
- organizacje religijne;
- przedsiębiorstwa międzynarodowe, które zostały utworzone przez organ administracji państwowej razem z innym państwem;
- jednostki budżetowe.
Jak widać, jest to dość szeroki katalog zwolnień z CIT. Podatek nie ominie jednak większości klasycznych przedsiębiorstw działających na terenie Polski.
Podatek CIT – zwolnienia przedmiotowe z opodatkowania
Oprócz wymienionych wyżej zwolnień podmiotowych ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych przewiduje także zwolnienia przedmiotowe. Dotyczą one specyfiki osiągniętych dochodów. Oto rodzaje dochodów zwolnionych z podatku CIT:
- dochody uzyskane w związku z prowadzeniem szkół (tylko te dochody, które zostały przeznaczone na cele szkoły);
- dochody sportowych spółek akcyjnych (jak wyżej – dotyczy tylko dochodów przeznaczonych na działalność sportową);
- dochody tych osób prawnych, które jako cel statutowy swej aktywności podały działania w sferze pożytku publicznego;
- dochody, które zostały osiągnięte poprzez działalność organizacji pracodawców i partii politycznych;
- dochody narodowych funduszy inwestycyjnych;
- dochody ze sprzedaży nieruchomości wchodzących w skład gospodarstw rolnych;
- dochody kościelnych osób prawnych i związków wyznaniowych.
Jak obliczyć podatek CIT – przykład
Pora na istotną praktyczną kwestię – jak obliczyć podatek CIT? Aby to zrobić:
- Podliczyć przychody uzyskane przez danego płatnika.
- Od uzyskanej kwoty trzeba odjąć koszty uzyskania przychodów. W ten sposób powstanie dochód, który stanowi podstawę opodatkowania.
Podatek CIT a koszty uzyskania przychodów
Koszty uzyskania przychodów to wydatki, które poniosłeś, aby móc wygenerować określony przychód. Może być to wydatek konieczny do uzyskania nowego przychodu. Czasem jednak jest to suma niezbędna do podtrzymania źródła przychodu, które już istnieje. Kryteria stanowiące o tym, że dany wydatek można uznać za koszt uzyskania przychodów, odnajdziesz w stosownych ustawach o podatku dochodowym. Podajemy teraz przykład.
- Załóżmy, że twój przychód wyniósł 100 tysięcy złotych.
- Koszty uzyskania przychodu wyniosły zaś 30 tysięcy złotych.
- To oznacza, że dochód wyniesie 70 tysięcy złotych. To właśnie od tej kwoty musisz zapłacić podatek zgodnie z odpowiednią stawką.
Podatek CIT – co to jest strata i jaki ma wpływ na daninę?
Zaraz przejdziemy do omówienia kwestii stawek podatku CIT. Najpierw jednak zwróćmy uwagę na to, jak przedstawia się obowiązek podatkowy, gdy firma zanotowała stratę. Innymi słowy, co się dzieje z CIT, gdy jej dochód w danym roku podatkowym okazał się ujemny.
Ponosząc stratę, firma może pokryć ją z dochodu, który uzyska w kolejnych następujących po sobie pięciu latach. Podatek CIT może w tych latach ulec obniżeniu. Obniżka w żadnym z lat nie może jednak być wyższa niż 50% kwoty straty, którą odnotowała firma.
Stawki podatku CIT
Obecnie w Polsce obowiązują dwie stawki CIT:
- podstawowa stawka wynosi 19%;
- na niższy podatek CIT, który wynosi 9%, mogą liczyć firmy, które mają status małego podatnika (u których wartość przychodu ze sprzedaży brutto (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) oraz przychody inne niż z zysków kapitałowych nie przekroczyły w poprzednim roku podatkowym kwoty po 2 mln euro) i podatnicy rozpoczynający działalność.
Należy przy tym pamiętać, że niektóre podmioty (a ściślej rzecz ujmując – spółki kapitałowe) mogą korzystać z tak zwanego estońskiego CIT. W tym przypadku stosowane są dwie podstawowe stawki podatku:
- 15%;
- 25%.
Jeżeli spółka kapitałowa spełni określone wymogi, stawki te mogą zostać dodatkowo obniżone do poziomu odpowiednio 10 i 20%.
Stawki podatku CIT – odliczenia
Opłacając daninę, można dokonać pewnych odliczeń. Są one oczywiście ściśle określone ustawą. Mowa tu między innymi o odliczeniach z tytułu darowizn na rzecz organizacji pożytku publicznego. Mogą one stanowić 10% kwoty należnego podatku. Od podatku odpisać można także kwotę umorzonych kredytów bankowych w związku z realizacją programu restrukturyzacji (maksymalnie 20%).
Odliczenia CIT od darowizn dla organizacji religijnych i nie tylko
Odliczeniu podatku CIT podlegają także darowizny, które przedsiębiorca przekazał organizacji religijnej w związku z realizacją celów kultu religijnego. Tu oczywiście również obowiązuje limit i wynosi 10% dochodu. Odliczać można także choćby wydatki poniesione w związku z działaniami badawczymi i rozwojowymi. Pełen katalog możliwych odliczeń można odnaleźć w stosownych przepisach ustawowych, które dotyczą podatku dochodowego od osób prawnych.
Podatek CIT – co to jest CIT estoński?
Rozwińmy jeszcze temat tak zwanego estońskiego CIT. Ta forma opodatkowania obowiązuje w Polsce od 2021 roku. Według ustawowych założeń ma promować inwestycje i minimalizować formalności przy rozliczaniu podatków. Według założeń podatek zostaje odroczony do momentu dystrybucji zysku ze spółki.
Kto może rozliczać się w ramach tej formy podatku CIT?
Estoński CIT to opcja dla małych i średnich spółek kapitałowych, których przychody nie przekraczają 100 milionów złotych, a ich udziałowcami są wyłącznie osoby fizyczne. Aby rozliczać się w ten sposób:
- spółka nie może posiadać udziałów w innych podmiotach;
- musi zatrudniać co najmniej trzy osoby. Do tej liczby nie mogą się jednak zaliczać sami udziałowcy.
Co istotne:
- Przychody pasywne spółki nie mogą przewyższać przychodów z działalności operacyjnej.
- Firma musi też ponosić nakłady inwestycyjne, co ma stanowić ułatwienie dla tych podatników, którzy dopiero rozpoczynają działalność gospodarczą.
- Ważne – wszystkie wymienione warunki przedsiębiorstwo musi spełnić jednocześnie.
Podatek CIT – podsumowanie
Chociaż podatek PIT jest określany różnymi regulacjami, w przypadku większości firm funkcjonujących w Polsce sprawa jest prosta. Stawki podatkowe są klarowne, a katalog odliczeń podatkowych – ściśle określony.
Pamiętaj, że jako podatnik objęty podatkiem dochodowym od osób prawnych masz obowiązek prowadzenia pełnej księgowości, czyli ewidencjonowania w księgach rachunkowych swoich przychodów i kosztów uzyskania przychodu. Uchroni cię to przed reperkusjami kontroli skarbowych, ale przede wszystkim pomoże we właściwym opłacaniu podatku CIT.
- Podatki w Polsce – ile ich jest? Przekonaj się, jak liczne są podatki obowiązujące w Polsce!
- Podatek Belki – ile wynosi i kogo dotyczy? Wszystko, co musisz wiedzieć!
- PPE – podatek nie dla każdego. Kto musi go płacić? Poznaj odpowiedź
- Podatek cukrowy – czy obejmuje tylko słodzone napoje? Sprawdź, co konsumenci muszą wiedzieć o wprowadzonej opłacie za cukier
- Podatek bezpośredni – PIT, CIT i inne. Rodzaje podatków bezpośrednich i kiedy trzeba je płacić – sprawdź, czym różnią się od pośrednich
Zobacz również:
