Polski Ład w lipcu 2022 roku wprowadził kolejną zmianę. Skierował ją do przedsiębiorców, którzy prowadząc swoją działalność gospodarczą, rozliczają się na zasadzie różnych form opodatkowania, np. ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Tym razem zmiany dotyczą odliczania składki od podatku. Co dokładnie się zmieniło? Jak na tym skorzystać? Przeczytaj o tej zmianie i dowiedz się więcej!
Prowadząc działalność gospodarczą i rozliczając się na zasadzie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, czeka cię kilka zmian w kwestii rozliczania się ze składki zdrowotnej. Zmiany wprowadzone przez Polski Ład uniemożliwiają odliczenie jej od podatku, jednakże możesz skorzystać z niej w inny sposób, np. uwzględniając ją w kosztach.
Zmiany od 1 lipca 2022 roku
Rozliczanie podatku dochodowego części opłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne jest inne w każdym przypadku opodatkowania podatkiem: liniowym, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych oraz kartą podatkową. O podatku liniowym mowa jest w art. 30c ustawy o PIT. Opodatkowanie ryczałtem i kartą reguluje ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów, które są osiągane przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2021 r. poz. 1993, z późn. zm.), ustawa z dnia 20 listopada 1998 roku.
Zmienione przepisy, które dotyczą rozliczania części składek na ubezpieczenie zdrowotne uwzględnione w podatku dochodowym.
Rozliczanie składki zdrowotnej w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych
Jeśli posiadasz własną, pozarolniczą działalność gospodarczą oraz wybrałeś opodatkowanie ryczałtem, to możesz pomniejszyć przychody ze swojej działalności o 50% zapłaconych w roku podatkowym składek na ubezpieczenie zdrowotne. Podczas odliczania możesz uwzględnić nie tylko swoje zapłacone składki związane z działalnością. Możesz również odliczyć za osoby, które współpracują wraz z tobą przy prowadzeniu działalności opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Podczas obliczania ryczałtu za czerwiec 2022 lub cały drugi kwartał, bez problemu możesz uwzględnić połowę składek zdrowotnych, które zapłaciłeś do 30 czerwca 2022 roku. Jeśli nie odliczysz tej kwoty w czerwcu lub w drugim kwartale 2022 roku, możesz to zrobić w innych miesiącach czy kwartałach tego roku.
Możesz odliczyć maksymalnie do 50% składek zapłaconych w tym roku.
Wysokość składki zdrowotnej u ryczałtowca
Wyliczenie wysokości składki zdrowotnej u ryczałtowca od 2022 roku jest zależne od twojego przychodu z działalności. Składka na ubezpieczenie zdrowotne dla ryczałtowców to 9% podstawy jej wymiaru. Aby ustalić, w której stawce się znajdujesz, należy przyjąć zarobki pomniejszone o składki społeczne, jeśli nie zostały odliczone od kosztów uzyskania przychodów bądź odliczone od dochodu na podstawie ustawy o PIT.
Opiera się na 3 stawkach:
- 60% średniego wynagrodzenia, gdzie roczne przychody nie przekraczają 60 000 złotych;
- 100% średniego wynagrodzenia w rocznych zarobkach pomiędzy 60 tys. zł a 300 tys. zł;
- 180% średniego wynagrodzenia, gdzie roczne przychody przekraczają 300 000 złotych.
Według danych opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny średnie wynagrodzenie za IV kwartał 2022 r. w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 6965,94 zł. To wzrost o niemal 744,90 zł w porównaniu z 6221,04 zł w 2021 r.
W konsekwencji wysokość składki zdrowotnej w 2023 roku wzrośnie o 40,22 zł, 67,04 zł lub 120,67 zł miesięcznie.
Wyliczanie składki zdrowotnej u ryczałtowca korzystając z uproszczenia
Jeśli w 2022 roku wybrałeś ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, możesz opłacać tak zwaną składkę uproszczoną. Aby móc z tego skorzystać, musisz spełnić warunek prowadzenia działalności gospodarczej przez cały poprzedni rok kalendarzowy. To konieczne. Z uproszczonej formy nie możesz skorzystać, w momencie gdy: zawiesiłeś działalność nawet na miesiąc; rozpocząłeś działalność w 2021 roku.
Uproszczoną formę możesz wykorzystać, jeśli w uprzednim roku korzystałeś z opodatkowania według skali podatkowej, podatkiem kwalifikowanych praw własności intelektualnej, z podatku liniowego oraz ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Jak ustala się podstawę wymiaru składki w uproszczonej metodzie?
Jeśli wybierzesz metodę uproszczoną, to przy określaniu miesięcznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, możesz przyjąć kwotę przychodów, które uzyskałeś w ubiegłym roku kalendarzowym. Kwota ta może być pomniejszona o sumę zapłaconych w poprzednim roku składek na ubezpieczenie emerytalne, chorobowe, rentowe i wypadkowe, pod warunkiem że nie zostały one zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały odliczone od dochodu.
Ustaloną miesięczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej musisz stosować przez cały rok kalendarzowy. Jeśli w nowym roku okaże się, że wysokość była nieadekwatna ze względu na przychody osiągnięte z tamtego roku, będziesz musiał uregulować różnicę w formie dopłaty lub otrzymasz zwrot.
Wyliczenie składki w momencie nieskorzystania z uproszczenia
Jeśli nie wybierzesz uproszczonej formy wyliczania podstawy składki zdrowotnej bądź nie możesz z niej skorzystać, w takim wypadku musisz stale kontrolować przychody. W momencie, gdy w przekroczysz dany próg zarobków, za miesiąc należy wyrównać składkę zdrowotną w wyższej wysokości. Jeżeli w ciągu roku przychody wzrosną do drugiego lub trzeciego pułapu, koniecznie za poprzednie miesiące musisz zapłacić wyrównanie według obowiązującej stawki za ostatni miesiąc w roku.
Kiedy skorzystać z danej metody?
Uproszczona metoda jest korzystniejsza dla rozliczania rocznego, jeżeli nie przewidujesz wzrostu przychodów w 2025, a będą podobne jak w poprzednim roku. Pozwoli ci to na opłacanie jednolitej składki przez cały rok, nie przejmując się nadpłatą lub niedopłatą. Zwrot z nadpłaty możesz uzyskać, jeśli złożysz odpowiedni wniosek do ZUS-u. Powinien być złożony wyłącznie w formie elektronicznej w terminie do 30 maja. Jeśli nie zdołasz zrobić tego do upływu terminu, stracisz możliwość odzyskania nadpłaty. Jej zwrot maksymalnie potrwa do 30 lipca, jeżeli nie masz żadnych zaległości.
Jeżeli zdajesz sobie sprawę, że twoje przychody wzrosną, rozliczaj się co miesiąc ze składki. W ten sposób na bieżąco będziesz wyregulowywał różnicę pomiędzy wysokościami składki.
Obowiązkowe przekazywanie ZUS DRA
Ze zmianą wyliczenia składki zdrowotnej od stycznia 2022 roku wiąże się także zmiana terminu. Składanie deklaracji DRA i jej opłacanie należy zrobić do 20. dnia każdego miesiąca. Nieważne czy zatrudniasz pracowników, czy też nie, termin jest stale ten sam. Składki za styczeń 2025 musisz zapłacić do 20 lutego tego roku. Dotyczy to wyłącznie płatników, którzy są osobami fizycznymi.
Ponadto od roku 2022 będąc ryczałtowcem, musisz pamiętać, że teraz składanie deklaracji do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych co miesiąc będzie obowiązkiem. Warto więc zaopatrzyć się w programy księgowe, które są do tego przystosowane.
Czy składka zdrowotna będzie nadal odliczana?
Nie, odliczanie składki zdrowotnej od podatku nie będzie już możliwe po wprowadzonych zmianach. Do końca 2021 roku mogłeś to zrobić bez problemu, zgodnie z zapisem art. 13 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Do tego czasu ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ulegał obniżeniu o wartość składki na ubezpieczenie zdrowotne, które było opłacane przez ciebie w danym roku podatkowym. Kwota odliczenia składki nie mogła być wyższa niż 7,75% podstawy wymiaru. Ten przepis przestał obowiązywać od 1 stycznia 2022 r., po zmianach w związku z Polskim Ładem. Odliczenie części składki zdrowotnej od podatku przez podatnika nie będzie już możliwe.
Przez zmiany wprowadzone przez Polski Ład, rozliczenie składki zdrowotnej nie będzie tak przyjemne jak było dotychczas, jeśli prowadzisz działalność gospodarczą i rozliczasz się na zasadzie ryczałtu. Nie możesz odliczyć jej od podatku. Po zmianach wysokość składki zależy od przychodów i przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.