Jednym z elementów zarządzania przedsiębiorstwem jest analiza finansowa. Dzięki temu można ocenić kondycję danego podmiotu oraz wskazać, jaka jest jego rentowność itp. Do cennych miar w tym zakresie należy EBIT, czyli wskaźnik zysku operacyjnego.
Stan finansowy firmy można badać na różne sposoby. W literaturze przedmiotu można znaleźć wiele mierników pomocnych w ocenie danego biznesu. W większości sytuacji największy nacisk kładzie się na działalność operacyjną (podstawową), ponieważ to właśnie od niej zależy w dużej mierze to, czy podmiot będzie w stanie się rozwijać. Aby móc dokonać oceny w tym zakresie, stosuje się na przykład takie wskaźniki jak EBIT, czyli poziom zysku operacyjnego.
EBIT — co to jest? W jaki sposób można obliczyć poziom zysku operacyjnego?
EBIT to akronim pochodzący od następującego określenia z języka angielskiego: earnings before deducting interest and taxes. W tłumaczeniu na język polski oznacza to zysk operacyjny przed odjęciem odsetek i podatków (w tym w szczególności podatku dochodowego PIT lub CIT).
Wskaźnik EBIT można obliczyć na kilka różnych sposobów. Poniżej znajdują się najczęściej stosowane metody:
- wartość przychodu ze sprzedaży operacyjnej pomniejszona o koszty operacyjne,
- zysk brutto (przed opodatkowaniem) powiększony o odsetki płacone od kredytów bankowych, leasingu itp.,
- zysk operacyjny liczony jako marża brutto (MB) pomniejszona o wysokość kosztów stałych (KS) i kosztów zmiennych (KZ) poniesionych w danym okresie.
Dlaczego wskaźnik zysku operacyjnego EBIT jest ważny podczas analizy finansowej spółki?
Wskaźnik zysku operacyjnego EBIT jest chętnie wykorzystywany podczas analizy finansowej. Dzieje się tak, ponieważ jego konstrukcja opiera się przede wszystkim na badaniu działalności operacyjnej firmy. Podczas liczenia tego miernika analizuje się przychody i koszty operacyjne. W odróżnieniu od stosowanego w rachunku zysków i strat (RZiS) od nie odejmuje się:
- kosztów finansowych (odsetek),
- podatku dochodowego CIT lub PIT.
Jest to ważna zaleta tego miernika, ponieważ na poziom wyniku finansowego netto firm wpływają takie wydatki jak na przykład koszty zaciągniętych kredytów czy wysokość opłaconego podatku dochodowego. W efekcie taki „nieoczyszczony” zysk EBIT pozwala sprawdzić, jakie są wyniki finansowe różnych firm niezależnie od wysokości podatku oraz kosztów finansowania dłużnego.
Dzięki temu miernikowi da się porównywać, jaka jest skuteczność firm w obszarze działalności podstawowej. Jeśli z pomocą EBIT dokonamy porównania danego przedsiębiorstwa z kilkoma firmami z tego samego sektora, może być to pomocne podczas oceny konkurencyjności.
EBIT a stosowanie dźwigni finansowej
Dźwignia finansowa to ważne zagadnienie w finansach korporacyjnych. W pewnym uproszczeniu polega ono na tym, że władze spółki decydują się na finansowanie działalności poprzez kredyty bankowe itp. Dzięki środkom z tego tytułu można podjąć działania, które zwiększą poziom sprzedaży oraz zysku netto (oczywiście, o ile dana inwestycja okaże się sukcesem).
Jednocześnie, większy udział zobowiązań w pasywach firmy sprawia, że wartość kapitału własnego względnie staje się niższa. W efekcie wyższe zyski firmy i/lub spadający kapitał własny przekładają się na wzrost poziomu wskaźnika ROE (ROE — Return on Equity, czyli zwrot z kapitału własnego). Oczywiście, podczas stosowania dźwigni finansowej trzeba mieć na uwadze, że koszty odsetek obniżają wartość zysku.
Jedną z cech EBIT jest fakt, że podczas jego ustalania nie uwzględnia się wyżej opisanej dźwigni finansowej. Dzięki temu można oczyścić wynik finansowy i pokazać, jak w rzeczywistości kształtują się zyski w różnych przedsiębiorstwach. Taki stan rzeczy wynika stąd, iż w trakcie obliczania miernika nie odejmuje się kosztów odsetek.
Nie tylko EBIT, czyli zysk netto, EBITDA oraz NOPAT. Alternatywy dla zysku operacyjnego
Indeks EBIT to tylko jeden spośród wszystkich wskaźników, za pomocą których ocenia się wysokość dochodu z działalności w sferze operacyjnej. Oprócz tego w literaturze finansowej oraz teorii ekonomicznej stosuje się również np. takie mierniki jak:
- EBITDA, czyli zysk operacyjny powiększony o amortyzację (z ang. earnings before interest, taxes, depreciation and amortization). Według najprostszego podejścia EBITDA liczy się jako różnicę przychodów i kosztów operacyjnych bez umorzenia środków trwałych, czyli takich aktywów rzeczowych jak np. maszyny, samochody czy budynki. Nie uwzględnia się w tym przypadku kosztów amortyzacji, ponieważ w przypadku znaczących projektów inwestycyjnych odpisy z tego tytułu mogłyby zaburzyć wysokość przepływów finansowych,
- NOPAT, tj. zysk operacyjny netto po opodatkowaniu (z ang. Net Operating Profit After Tax). Miernik ten jest liczony jako EBIT pomniejszony o wartość obciążeń na rzecz Skarbu Państwa. Wzór jest następujący: NOPAT = EBIT * (1-T), gdzie jako T oznacza się stawkę podatku od dochodów.
Ile jest mierników finansowych pozwalających na ocenę skuteczności działalności spółki? Nie da się odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ analitycy i przedsiębiorcy mogą samodzielnie tworzyć nowe wskaźniki. To, jak będzie prowadzona ocena kondycji finansowej spółki, jest zależne od specyfiki danej firmy, rodzaju prowadzonej działalności oraz — o czym nie powinno się zapominać — potrzeb informacyjnych decydentów.
Dla kogo wiedza na temat zysku EBIT może być użyteczna?
Informacje na temat poziomu zysku operacyjnego EBIT mogą być przydatnego dla szerokiego grona odbiorców. Ponieważ miernik ten pozwala na ocenę efektywności działalności przedsiębiorstwa i jego rentowności operacyjnej, informacje mogą okazać się w takich przypadkach jak na przykład:
- chęć zakupu akcji lub udziałów spółki — inwestorzy potrzebują informacji na temat wyniku operacyjnego, by móc podjąć decyzję o nabyciu papierów wartościowych,
- kredytodawcy — dzięki temu banki, firmy leasingowe czy faktoringowe są w stanie ocenić, jak duże jest ryzyko problemów z wypłacalnością dłużnika,
- podmiot zainteresowany transakcją z obszaru M&A (ang. Mergers and Acquistitions, czyli fuzje i przejęcia). Wskaźnik EBIT ma sporą wartość informacyjną, która pozwala oszacować, czy przejęcie lub połączenie z danym podmiotem jest opłacalne.
Wskaźnik EBIT zestawia ze sobą przychody z działalności podstawowej oraz koszty ponoszone w tym obszarze. Jest to jeden z najczęściej wykorzystywanych mierników finansowych. Oczywiście, taki stan rzeczy nie oznacza jeszcze, że można poprzestać na analizie w tym obszarze. Wręcz przeciwnie: ocena kondycji spółki powinna opierać się również na badaniu płynności, rentowności czy zadłużenia, a także — co jest równie ważne — analizie konkurencyjności.
- EBITDA – earnings before interest, taxes, depreciation and amortization
- Rachunek zysków i strat – wariant porównawczy i kalkulacyjny. Podstawowe informacje
- Wskaźnik rotacji zapasów magazynowych — w jaki sposób się go oblicza?
- Cash flow – co powinieneś wiedzieć o rachunku przepływów pieniężnych?
- Wskaźniki finansowe – jak mogą zobrazować kondycję przedsiębiorstwa?
