Z pewnością najistotniejszym wydarzeniem gospodarczym w Polsce w 2024 roku jest to, że w życie wszedł Polski Ład. Składka zdrowotna i jej zmiany to jeden z elementów reform. Sprawdź, jak wpłyną na ciebie i twoje finanse.
Gdy w 2021 roku rząd zapowiadał Polski Ład, argumentował, że pakiet reform prawa gospodarczego i przepisów podatkowych ma na celu wsparcie rodzimej ekonomii w dobie kryzysu pandemicznego. Miał on też stanowić odpowiedź na potrzeby pracowników, w wielu przypadkach doprowadzając do zwiększenia ich pensji. Takie argumenty przedstawiało Ministerstwo Finansów. Zmiany miały tym samym stanowić jedno z narzędzi, które sprawi, że mniej dotkliwe staną się takie reperkusje pandemii jak inflacja. Czy tak się stało? Gdzie pomógł, a gdzie zaszkodził Polski Ład? Stawka zdrowotna i zmiana sposobu jej rozliczania to według wielu ten kontrowersyjny pomysł, który nie sprawdził się najlepiej.
Zobacz, jakie dokładnie zmiany w Polskim Ładzie związane ze składką weszły w życie od 1 stycznia 2022 r. Sprawdź, jak wpłyną one na finanse przedsiębiorców i pracowników. Przekonaj się, w jakim stopniu nowe regulacje związane z tą konkretną kwestią będą rzutować na twoje wynagrodzenie. Czy kwestia to rzeczywiście tak kontrowersyjna strona Nowego Ładu?
Polski Ład – składka zdrowotna. Jak funkcjonowała przed 2024 i po 2024?
Do tej pory, czyli do 2021 roku, składka była opłacana przez przedsiębiorców na zasadach ryczałtu. Warto bowiem pamiętać, że to właśnie pracodawcy prowadzący działalność gospodarczą odprowadzają stosowne składki za swoich pracowników. Podstawa wymiaru składki płaconej w formie ryczałtu była jasno określona. Było to 75% przeciętego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. Przy czym brana pod uwagę była kwota za czwarty kwartał roku, który poprzedzał dany rok rozliczeniowy. Od takiej właśnie ściśle ustalonej podstawy pobierano podatek w wysokości 9%. W 2021 roku jego dokładna wysokość wynosiła 381,81 zł.
Polski Ład – składka zdrowotna. Jak będzie funkcjonować po zmianach?
W wyniku korekt wprowadzanych przez Nowy Ład zasady dotyczące składek zmienią się diametralnie. Kluczowa zmiana to fakt, że od teraz nie będzie można odliczać składki zdrowotnej od podatku dochodowego. To w jasny sposób wpłynie na pensje netto wypłacane pracownikom. Zresztą, dotknie to nie tylko osób pracujących, ale także w pewnej mierze emerytów. Od ich świadczeń również bowiem odprowadzane są składki zdrowotne.
Z punktu widzenia przedsiębiorcy ważne jest to, że od teraz stawka składki będzie obliczana od dochodu. To sprawi, że zwiększą się obciążenia, z którymi będą musieli sobie radzić pracodawcy. Właściciele firm, którzy rozliczają się na zasadach ogólnych, nie uciekną przed nowymi przepisami. Podobnie zresztą i inni, niezależnie od przyjętej formy opodatkowania.
Polski Ład – składka zdrowotna a opodatkowanie na zasadach ogólnych
Przyjrzyjmy się temu, jak dokładnie wygląda opłacanie składki w ramach Nowego Ładu w zależności od tego, jakie stosujesz rozliczenie. Jeżeli jako przedsiębiorca rozliczasz się na zasadach skali podatkowej, podstawą, według której obliczasz składkę na ubezpieczenie zdrowotne, jest dochód z twojej działalności. Mowa tu o dochodzie, który uzyskałeś za miesiąc poprzedni, czyli ten, który przypadał przed miesiącem, za który opłacasz składkę na ubezpieczenie.
Dochód za pierwszy miesiąc roku i za kolejne miesiące to różnica między osiągniętymi przychodami i kosztami uzyskania przychodów. Dochód pomniejszasz także o składki na ubezpieczenie chorobowe, rentowe czy emerytalne. Wszystko w zgodzie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). Stawka składki to 9% tak wyliczonej podstawy. Warto przy tym jednak mieć na uwadze, że opłacana składka na ubezpieczenie zdrowotne nie może być mniejsza niż 9% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku kalendarzowy). Tym samym w 2022 roku minimalna kwota, jaką należy uiścić, to 270,90 zł.
Polski Ład – składka zdrowotna a podatek liniowy i ryczałt
Jeżeli nie rozliczasz się jako przedsiębiorca na zasadach ogólnych, a korzystasz z podatku liniowego, reguły opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne są analogiczne jak w przypadku opisanym wyżej. Jest jednak jedna zasadnicza różnica w wysokości składki, którą należy uiścić. Przy korzystaniu z podatku liniowego nie będzie to już 9% jak przy zasadach ogólnych. W tym układzie będziesz musiał odprowadzić 4,9% dochodu, jaki uzyskałeś w danym miesiącu.
Pamiętaj, że także w tym przypadku uiszczana kwota nie może wynieść mniej niż 9% przeciętnego wynagrodzenia. Ta reguła się nie zmienia bez względu na formę opodatkowania.
Z kolei, jeżeli rozliczasz się poprzez ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, składka jest uzależniona od przychodów, jakie uzyskałeś w danym roku kalendarzowym. To właśnie roczne przychody stanowią o podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne i o tym, ile podatnik musi zapłacić. Jest to więc ryczałt wyliczany zupełnie inaczej niż w 2021 roku i wcześniej.
Ponoszenie opłat przez przedsiębiorcę w przypadku karty podatkowej
Warto omówić jeszcze jeden sposób opłacania składek. Jest on związany z kartą podatkową. Jeżeli jesteś przedsiębiorcą rozliczającym się w taki sposób, schemat jest stosunkowo prosty. W tym przypadku to kwota minimalnego wynagrodzenia w danym roku kalendarzowym będzie podstawą wymiaru składki zdrowotnej. Jakie to dokładnie kwoty? W 2022 roku wynagrodzenie minimalne to 3010 zł. Tym samym składka wyniesie dokładnie 270,90 zł.
Polski Ład – składka zdrowotna to nie wszystko. Inne zmiany podatkowe mają znaczenie!
Należy pamiętać, że Nowy Ład to wielowymiarowy pakiet zmian i regulacji. Omawiana tu składka to tylko jeden z wielu elementów reformy, która będzie mieć wpływ na polskie życie gospodarcze oraz pensje pracowników. Równie wielkie znaczenie będą mieć takie zmiany, jak:
- podwyższenie kwoty wolnej od podatku;
- ulga dla klasy średniej;
- zwiększenie wysokości drugiego progu podatkowego.
Obie te kwestie wpłyną na wysokość wynagrodzeń netto i w niektórych przypadkach będą mogły zniwelować negatywny wpływ niektórych rozwiązań. Mowa na przykład o braku możliwości odliczania składki od podatku dochodowego.
Podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 30000 zł sprawi, że w wielu przypadkach pracownicy de facto będą zwolnieni z jakiegokolwiek podatku dochodowego (PIT). Z kolei podwyższenie drugiego progu z 85000 zł do 120000 zł wpłynie korzystnie na wiele pensji osób lepiej zarabiających. Te mechanizmy w zależności od sytuacji mogą okazać się dobrą przeciwwagą dla negatywnych korekt wywołanych takimi zasadami jak brak możliwości odliczania składek. Warto także dodać, że zwiększenie kwoty wolnej wpłynie pozytywnie również m.in. na emerytury wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, czyli ZUS.
Polski Ład – składka zdrowotna. Podsumowanie
Jak widzisz, nowe przepisy dotyczące składki wpłyną na wielu pracodawców i pracowników. Szczególnie istotny jest fakt, że od teraz nie można odliczyć składki od podatku. Polski Ład wprowadza nowe zasady, które będą mieć bardzo duży wpływ na osoby prowadzące działalność gospodarczą i przedsiębiorców opodatkowanych na różnych zasadach. Jeżeli chcesz przekonać się, jakie dokładnie zmiany czekają cię w różnych aspektach życia, możesz skorzystać z dostępnych kalkulatorów. Dzięki nimi relacja między Polskim Ładem a składką zdrowotną nie będzie miała przed tobą tajemnic.
