Cykl konwersji gotówki to ważne pojęcie związane z analizą finansową spółki. Chcesz dowiedzieć się, jaki jest wzór na jego obliczenie? Jeśli tak, to jesteś w dobrym miejscu — w naszym tekście znajdziesz najważniejsze informacje na ten temat. Powodzenia!
Podczas rozważań na temat analizy finansowej spółki zwraca się uwagę przede wszystkim na takie aspekty jak stopień zadłużenia i strukturę zobowiązań, a także płynność i rentowność. Oprócz tego ważne są jednak także takie kategorie jak np. cykl konwersji gotówki, czasem określany również jako cykl środków pieniężnych, c. operacyjny lub c. od gotówki do gotówki (cash to cash cycle).
Cykl konwersji gotówki. Podstawowe informacje na temat cyklu operacyjnego
Wzór ten to bardzo ważne pojęcie, jeśli chodzi o zarządzanie kapitałem firmy. W literaturze przedmiotu z zakresu ekonomii można znaleźć definicje określające, czym tak naprawdę jest cykl konwersji gotówki. Badacze z obszaru nauk ekonomicznych są zgodni co do tego, jak należy zdefiniować cykl środków pieniężnych. Pod pojęciem tym rozumie się czas, który upływa od momentu wydania pieniędzy (np. po to, by finansować zakup zapasów) do osiągnięcia wpływów z tytułu transakcji sprzedaży.
Cykl środków pieniężnych — jak się go oblicza? Wzór
Według ogólnego podejścia cykl gotówki ustala się jako sumę:
- cyklu zapasów,
- cyklu należności handlowych od odbiorców,
od których następnie odejmuje się wartość cyklu zobowiązań krótkoterminowych.
Przez cykl zapasów rozumie się okres liczony od dnia, w którym dokonano zakupu towaru handlowego przeznaczonego do dalszej odsprzedaży. Tyczy się to również materiałów oraz surowców, które zostają przez przedsiębiorstwo przekształcane w wyroby gotowe. Zakończenie cyklu zapasów następuje w momencie, w którym dochodzi do ich sprzedaży.
Długość cyklu należności to czas od dnia, w którym powstała należność handlowa (tzn. towar został wydany odbiorcy), do momentu wpływu środków pieniężnych z tego tytułu. A zatem cykl należności to w rzeczywistości czas, w jakim transakcja została opłacona przez odbiorcę. W przypadku, gdy dana firma nie stosuje kredytu kupieckiego i wymaga płatności natychmiastowej, okres ten wynosi 0. Odnośnie transakcji realizowanych między przedsiębiorcami (sektor B2B, tj. business to business) kredyt z odroczoną płatnością jest jednak rzadkim zjawiskiem.
Jeśli chodzi o trzeci z elementów składowych wzoru na rotacyjność gotówki — cykl zobowiązań — to ustala się go jako okres upływający od momentu otrzymania zamówionego towaru lub usługi aż czasu, w którym zobowiązanie z tego tytułu zostanie uregulowane przez badany podmiot.
Poszczególne cykle zaleca się przedstawiać w dniach. Wydaje się, że takie podejście jest najbardziej czytelne oraz intuicyjne z punktu widzenia przedsiębiorcy. W takiej sytuacji poszczególne składniki cyklu konwersji gotówki oblicza się w następujących sposób:
(przeciętny stan / przychody netto z tytułu sprzedaży) x liczba dni,
gdzie:
- przeciętny stan (zapasów, należności lub zobowiązań) oblicza się jako średnią arytmetyczną wartości z pierwszego oraz ostatniego dnia danego okresu,
- liczba dni — zwykło się obliczać wskaźniki finansowe dla okresów rocznych; w takiej sytuacji liczba dni wyniesie 365. Z drugiej jednak strony nic nie stoi na przeszkodzie, by badać sytuację w interwałach miesięcznych (30), kwartalnych (90) czy półrocznych (180).
Interpretacja cyklu konwersji gotówki. Czy istnieją optymalne wartości tego miernika?
W przypadku wielu wskaźników finansowych wyniki uzyskane dla danej firmy porównuje się z książkowymi wartościami wzorcowymi. Dzieje się tak np. w przypadku płynności finansowej czy zadłużenia. Nieco inaczej przedstawia się sytuacja, jeśli chodzi o cykl konwersji gotówki.
Trzeba wiedzieć, że niemożliwe jest ustalenie przedziału optymalnego. Powód takiego stanu rzeczy jest bardzo prosty: każda branża gospodarcza ma swoją specyfikę. Przykładowo, w sektorach transportowym oraz budowlanym typowym problemem są długie terminy płatności oraz opóźnienia z tytułu należności handlowych. W takiej sytuacji jeden z elementów cyklu gotówki, tzn. c. należności, jest bardzo długi, co zwiększa poziom zbiorczego wskaźnika.
Zasadniczo przyjmuje się, że korzystną dla badanego przedsiębiorstwa sytuacją jest dodatni poziom cyklu konwersji gotówki. Nie zawsze jest to jednak stan możliwy do osiągnięcia. Dobry przykład na potwierdzenie tej tezy to działalność firm z sektora handlu detalicznego. Tego typu podmiotu nie stosują sprzedaży z odroczoną płatnością, żądając od klientów płatności natychmiastowej. W takiej sytuacji cykl operacyjny staje się krótszy, a czasem nawet przyjmuje wartości ujemne.
Z pewnością dobrym rozwiązaniem jest analizowanie zmian wskaźnika w czasie. Dzięki porównaniu wartości dla kilku lub nawet kilkunastu następujących po sobie okresów możliwe jest zyskanie pełnego obrazu sytuacji i stwierdzenie, z jakim trendem w zakresie finansowego cyklu operacyjnego mamy do czynienia.
Rotacja gotówki — w jaki sposób można ją modyfikować?
Kierownictwo przedsiębiorstwa może w pewnym, dość ograniczonym stopniu regulować cykl rotacji gotówki zgodnie z własnymi potrzebami. Aby móc osiągnąć ten cel, należy wpłynąć na części składowe, czyli zmniejszyć czas trwania cyklu konwersji zapasów oraz należności handlowych. W efekcie można wówczas uzyskać krótszy cykl operacyjny. Podobne rezultaty powinny przynieść działania prowadzące do wydłużenia terminów płatności zobowiązań wobec dostawców.
Wszelkie działania w tym zakresie powinny być jednak prowadzone z dużą ostrożnością. Przykładowo, opóźnianie się ze spłatą zobowiązań może doprowadzić do pogorszenia relacji z kluczowymi dostawcami. Z kolei wydłużenie terminu płatności należności handlowych daje szansę na pozyskanie dodatkowych klientów, ale zbyt długi cykl konwersji gotówki to wzrost ryzyka problemów z płynnością finansową.
Zarządzanie finansami to nie tylko analiza rotacyjności gotówki
Cykl konwersji gotówki to jeden z ważniejszych mierników, na jaki powinno się zwracać uwagę podczas analizy finansowej przedsiębiorstwa. Na jego podstawie jesteśmy w stanie ocenić, w jakim czasie kierownictwo jednostki może przeciętnie liczyć na wpływ kapitału.
Oczywiście, taki stan rzeczy nie oznacza jeszcze, że ocena kondycji finansowej spółki powinna ograniczać się wyłącznie do ustalenia cyklu operacyjnego. Wręcz przeciwnie: kluczem do sukcesu jest całościowa ocena, a spojrzenie na spółkę powinno obejmować także takie kwestie jak np.:
- poziom płynności finansowej. Na tę kategorię również należy spojrzeć z różnych punktów widzenia, co oznacza konieczność ustalenia płynności w ujęciu ogólnym, przyspieszonym (bez gotówki) oraz natychmiastowym,
- rentowność, czyli stosunek zysku do takich pozycji jak aktywa, kapitał własny, przychody ze sprzedaży,
- zadłużenie, w tym w szczególności jego wysokość oraz struktura (podział na zobowiązania krótkoterminowe i długoterminowe, wyszczególnienie najważniejszych wierzycieli).
Dopiero połączenie wszystkich tych elementów (oraz wielu innych) pozwoli na poznanie, jaka jest kondycja danego podmiotu.
Bez wątpienia cykl konwersji gotówki to ważny wskaźnik. Zamiast koncentrować się na wartościach księgowych, pozwala on poznać, jakie są faktyczne przepływy gotówkowe w danym przedsiębiorstwie. Z tego powodu powinien być on wykorzystywany wszędzie tam, gdzie władze spółki zwracają uwagę na płynność finansową.
- Wskaźnik rotacji zapasów magazynowych — w jaki sposób się go oblicza?
- Cash flow – co powinieneś wiedzieć o rachunku przepływów pieniężnych?
- Kredyt kupiecki – co warto wiedzieć? Jakie korzyści daje przedsiębiorcy?
- Recesja gospodarcza, czyli okres stagnacji w gospodarce. Czy recesja jest równoznaczna z głębokim kryzysem?
- Czy Polsce grozi blackout w 2023 roku? Ile może potrwać?
