Urlop na żądanie kojarzy się powszechnie z nieprzewidzianymi zdarzeniami losowymi, które powodują, że pojawienie się pracownika w miejscu pracy nie jest możliwe. Czy pracodawca może go nie udzielić? Czy za ten czas przysługuje wynagrodzenie? Sprawdź!
Kodeks pracy przyznaje pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę szereg uprawnień, które pracodawca musi respektować. Jednym z nich jest prawo do skorzystania z urlopu na żądanie. Przysługuje on wyłącznie w sytuacji, w której powstał stosunek pracy. Prawo do skorzystania urlopu na żądanie nie będzie zatem dotyczyć:
- osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych;
- współpracujących na zasadach B2B.
Czy ci, którzy mają jednak do niego prawo, mogą dostać go w każdej chwili i otrzymają wynagrodzenie? Dowiedz się więcej i przeczytaj!
Urlop na żądanie – zasady korzystania
Urlop na żądanie to maksymalnie cztery dni wolne od pracy, które pracownik wykorzystuje z ogólnej puli w danym roku kalendarzowym. Ta ogólna liczba to sumie dwadzieścia lub dwadzieścia sześć dni do wykorzystania (w zależności od przepracowanego okresu). Nie oznacza to jednak, iż urlop, o którym jest artykuł, będzie proporcjonalnie dłuższy lub krótszy, gdy ktoś pracuje dłuższy okres albo w niepełnym wymiarze godzinowym. Urlop na żądanie ma bowiem zawsze jednakowy wymiar. Pracownik jest uprawniony do swobodnego dysponowania czterema dniami (cztery dni może wykorzystać po kolei lub pojedynczo).
Czy urlop na żądanie jest płatny?
Odpowiedź na to pytanie jest oczywiście twierdząca. Ten urlop zalicza się do ogólnej puli dni wolnych, jakie ma do wykorzystania pracownik. Zasady wynagrodzenia za ten okres również będą takie same. Oznacza to, że pracownik za dni urlopu na żądanie otrzyma sto procent wynagrodzenia.
Wniosek o urlop na żądanie
Wiesz już, czym jest omawiany urlop. Pora zastanowić się, w jaki sposób można skorzystać z tego uprawnienia. Wniosek pracownika o urlop na żądanie nie musi zostać sporządzony w określonej formie (np. pisemnej). Wystarczy przekazanie pracodawcy informacji o chęci skorzystania z tego prawa. Mimo wszystko jednak bezpieczniej ze strony pracownika będzie, jeśli udokumentuje udzielenie przez pracodawcę zgody na urlop (chociażby w formie) mailowej. Inną kwestią jest jednak sposób, w jaki się o to zwrócisz. Wiadomo bowiem, że bezpośrednia i ustna rozmowa zostanie przyjęta przez pracodawcę lepiej niż zdawkowa wiadomość SMS-owa o nagłej potrzebie urlopu.
Urlop na żądanie – kiedy zgłosić?
Moment, w którym najpóźniej powinna zostać wystosowana prośba o udzielenie urlopu na żądanie to dzień, w którym pracownik chce z niego skorzystać. Oznacza to zatem, że nie może niejako wstecznie usprawiedliwić swojej absencji. Mimo często nagłego charakteru zdarzeń pracownik musi pamiętać o wystosowaniu odpowiedniej prośby do pracodawcy. Trzeba przede wszystkim pamiętać, by informacja o chęci skorzystania z nagłego urlopu dotarła w odpowiednim czasie do pracodawcy. Można się w ten sposób uchronić się przed zarzutem nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy.
Urlop na żądanie – powód
Nie istnieją ustawowo określone powody, które uzasadniać mają udzielenie urlopu na żądanie. Może to być dowolna przyczyna, która sprawia, że pracownik potrzebuje dnia wolnego od pracy. Pracownik nie jest również zobowiązany do przedstawiania konkretnych powodów i argumentów uzasadniających udzielenie urlopu. Pracodawca nie może również żądać wytłumaczenia przyczyn wniosku o jego udzielenie ani udowodnienia nieprzewidzianych zdarzeń.
Kiedy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu na żądanie?
Żądanie w pierwszej chwili nasuwa skojarzenie, że decyzja należy wyłącznie do jednej strony, która może wymagać określonego zachowania od drugiej z nich. W tym przypadku nie jest to jednak oczywiste. Odmowa udzielenia urlopu na żądanie jest bowiem możliwa. Mimo tego odmowa urlopu na żądanie przez pracodawcę nie może jednak być nadużywana w nieuzasadniony sposób.
Urlop na żądanie a wykorzystane dni urlopowe
Najczęstszą przyczyną odmowy udzielenia urlopu jest wykorzystanie przez pracownika pełnej puli dni wolnych. Musisz pamiętać, że urlop na żądanie nie jest dodatkowym urlopem przysługującym obok standardowego. Wlicza się on do ogólnej liczby dni wolnych, które możesz wykorzystać jako pracownik.
Szczególnie ważne okoliczności uzasadniające odmowę
Jak wskazuje się w orzecznictwie, odmowa udzielenia urlopu na żądanie może być uzasadniona szczególnymi okolicznościami, a obecność pracownika w miejscu pracy jest niezbędna dla ochrony wyjątkowo ważnego interesu pracodawcy. Możliwość udzielenia przez pracodawcę odpowiedzi odmownej jest częstsza w przypadku późnego powiadomienia o potrzebie skorzystania z dni wolnych. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy inne okoliczności utrudniają sytuację w miejscu pracy (np. nie ma osoby, która przejmie obowiązki nieobecnego pracownika).
Urlop na żądanie – pozostałe zagadnienia praktyczne
Urlop na żądanie w sobotę
Czy pracownik może skorzystać z urlopu na żądanie również w sobotę? To zależy. Pracownik będzie mógł wnioskować o taki urlop tylko wówczas, gdy sobota jest dla niego standardowym dniem pracy.
Urlop na żądanie – okres umowy i wypowiedzenie
Jeśli pracownik jest nową osobą w firmie i trwa jego okres próbny, przysługuje mu urlop na żądanie w dokładnie tym samym wymiarze i na jednakowych warunkach, co innym pracownikom. Nie ma również znaczenia, czy umowa o pracę została zawarta na czas określony, czy też na czas nieokreślony. Gdy z urlopu na żądanie chce skorzystać osoba, której umowa o pracę została wypowiedziana, także może to zrobić. Mimo trwania okresu wypowiedzenia pracownik wciąż ma takie same prawa, jak osoby pracujące na zwyczajnych zasadach.
Urlop na żądanie a zwolnienie lekarskie
Może zdarzyć się, że taki urlop zbiegnie się z chorobą. Chorobowe ma pierwszeństwo przed urlopem na żądanie. Dlatego dni, w których pracownik pozostawał na zwolnieniu lekarskim ze względu na jego niezdolność do pracy z powodu choroby, nie mogą zostać uznane za urlop na żądanie. Oznacza to, że pracownikowi będzie przysługiwać w dalszym ciągu taka sama pula, którą miał z czterodniowego urlopu i nie straci jej z powodu choroby.
Urlop na żądanie prędzej czy później będziesz musiał wziąć jako pracownik. Mamy nadzieję, że artykuł rozwiał wszelkie wątpliwości, jeśli je miałeś. Pamiętaj zawsze, aby zgłosić żądanie urlopu odpowiednio wcześnie swojemu pracodawcy.
- Urlop wypoczynkowy – po jakim okresie pracy przysługuje? Informacje dla pracownika w 2024 roku
- Jak wypełnić wniosek o urlop wypoczynkowy? Wzór wniosku o urlop
- Urlop bezpłatny – co może Cię zaskoczyć?
- 26 dni urlopu – komu się należy? Poznaj przepisy!
- Urlop okolicznościowy – czym jest, kiedy i komu przypada oraz jakie są zasady jego udzielania?
