Urlop bezpłatny udzielany jest na wniosek pracownika. Za dni wolne nie otrzymuje on wynagrodzenia od swojego pracodawcy. Kto może wziąć bezpłatny urlop? Jak długo może on trwać, aby nie stracić pracy? Sprawdź w naszym artykule.
Podstawa prawna do wnioskowania o urlop bezpłatny to art. 174 Kodeksu Pracy. Bezpłatny urlop przysługuje osobie, która jest zatrudniona w oparciu o umowę o pracę. Co ważne, w takim okresie nie przysługuje ci żadne wynagrodzenie. Co koniecznie musisz wiedzieć o tym świadczeniu?
Czym jest urlop bezpłatny?
Jak pisaliśmy powyżej, urlop bezpłatny to świadczenie wynikające z Kodeksu Pracy. Ma do niego prawo osoba będąca w stosunku pracy, tj. posiadająca umowę o pracę. Umowy o dzieło i zlecenie nie obejmują takiego rodzaju urlopu. Ta sama zasada dotyczy kontraktów, czyli umów B2B. Innymi słowy, można powiedzieć, że urlop bezpłatny to dni, w których pracodawca zwalnia cię z wykonywania obowiązków. Udziela się go na pisemny wniosek:
- w Internecie znajdziesz wzory takiego wniosku;
- pamiętaj, aby wypełnić go dokładnie i prawidłowo;
- tylko po otrzymaniu odpowiedzi od pracodawcy możesz rozpocząć bezpłatny urlop.
Urlop bezpłatny – Kodeks Pracy
Kodeks Pracy bardzo jasno precyzuje zasady udzielania bezpłatnego urlopu.
Art. 174. [Zasady udzielenia urlopu bezpłatnego]
§ 1.
Na pisemny wniosek pracownika pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego.
§ 2.
Okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
§ 3.
Przy udzielaniu urlopu bezpłatnego, dłuższego niż 3 miesiące, strony mogą przewidzieć dopuszczalność odwołania pracownika z urlopu z ważnych przyczyn.
To główne założenia, jakie wynikają z Kodeksu Pracy.
Przepisów § 2 i 3 nie stosuje się w przypadkach uregulowanych odmiennie przepisami szczególnymi.
Ile dni urlopu bezpłatnego możesz wziąć?
Kodeks pracy nie reguluje, ile dni urlopu bezpłatnego ci przysługuje. Jeden z przepisów stanowi natomiast, że jeśli urlop trwa dłużej niż 3 miesiące, to pracodawca może z niego odwołać pracownika. Natomiast w przypadku urlopu bezpłatnego do 3 miesięcy pracodawca nie ma takiego prawa. W jakiej sytuacji możesz wziąć urlop bezpłatny? Tak naprawdę może to być każda okoliczność. Musisz jedynie porozumieć się z pracodawcą.
Urlop bezpłatny a staż pracy
Czas, gdy przebywasz na urlopie bezpłatnym, nie wlicza się do stażu pracy. Kodeks Pracy przewiduje jednak wyjątek od tej reguły. Możesz otrzymać bezpłatny urlop u jednego pracodawcy i wykonywać pracę u drugiego. Wówczas czas przepracowany wlicza się w staż pracy:
- pamiętaj, że pracodawca może, ale nie musi zaakceptować wniosku o twój urlop bezpłatny. Jest to jego dobra wola;
- urlop bezpłatny można przerwać pod warunkiem, że pracodawca wyrazi na to zgodę;
- urlop bezpłatny można wziąć niezależnie od tego, czy wykorzystałeś urlop wypoczynkowy czy nie.
Wniosek o bezpłatny urlop
Konieczne jest złożenie wniosku o urlop bezpłatny w formie pisemnej, którego wzór bez problemu znajdziesz w Internecie. Pamiętaj, że wniosek wypełniasz na określony czas i po jego upływie powinieneś wrócić do pracy w normalnym trybie. Co należy zawrzeć we wniosku?
- datę wnioskowania;
- okres trwania urlopu;
- ewentualnie przyczynę;
- podpis.
Praca na urlopie bezpłatnym
O urlop bezpłatny można wnioskować z różnych powodów. Może to być konieczność opieki nad osobą bliską, konieczność wyjazdu, np. gdy partner otrzymał delegację na kilka miesięcy, ale także po to, aby pracować w innym miejscu. Pracodawca musi wyrazić zgodę na takie zatrudnienie, a także na bezpłatny urlop. Także pracodawcy, którzy znajdują się w trudnej sytuacji finansowej mogą wysłać pracownika na bezpłatny urlop. Jeśli zapewnią podwładnemu dodatkowe zajęcie, wówczas mają większą szansę, że pracownik zgodzi się na jego warunki.
Czy można odmówić urlopu bezpłatnego?
Czy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu? Umożliwiają to przepisy prawa pracy. Co więcej, pracodawca nie ma obowiązku podawania przyczyny, dlaczego odmówił pracownikowi tego urlopu.
Czy w związku z COVID pracodawca może wysłać pracownika na bezpłatny urlop?
W czasie pandemii COVID-19 pracodawcy podjęli różne kroki, aby zabezpieczyć swoją działalność. Niektórzy zwalniali pracowników, inni stosowali obniżone pensje lub anulowali premie. Jeszcze inni zastosowali bezpłatny urlop wobec swoich pracowników. Jakie branże skorzystały z takiego rozwiązania? W momencie, gdy zamknięte były restauracje i hotele, wysyłano pracowników na bezpłatne urlopy. Podobne zastosowania wprowadzili właściciele basenów i obiektów sportowych. Co ciekawe, w świetle Kodeksu Pracy pracodawca nie może wysłać pracownika na przymusowy, bezpłatny urlop.
Bezpłatny urlop a ubezpieczenie społeczne i zdrowotne
Zastanawiasz się, czy przysługuje ci ubezpieczenie społeczne, gdy jesteś na bezpłatnym urlopie? Pracodawca, potwierdzając twój urlop, zwalnia cię z obowiązku wykonywania pracy, a co za tym idzie, nie masz prawa do ubezpieczenie społecznego. Kiedy więc znajdziesz się w szpitalu albo będziesz potrzebował pomocy medycznej, musisz sam za to zapłacić. Okres, w którym jesteś na bezpłatnym urlopie, nie wlicza się też do emerytury, ponieważ twoje składki ZUS nie są opłacane.
Świadectwo pracy a bezpłatny urlop
Urlop bezpłatny to okres, gdy nie wykonujesz swojej pracy. Nie wlicza się też do emerytury, zatem nie możesz go uwzględnić w świadectwie pracy. W świadectwie będzie zapisane to, kiedy wykonywałeś pracę u danego pracodawcy oraz okresy, w których korzystałeś z bezpłatnego urlopu.
Urlop bezpłatny to świadczenie, z którego może skorzystać każdy pracownik. Należy wypełnić stosowny wniosek i uzyskać zgodę pracodawcy. Pamiętaj jednak, że w trakcie jego trwania tracisz uprawnienia do bezpłatnego korzystania z opieki medycznej.
- Urlop wypoczynkowy – po jakim okresie pracy przysługuje? Informacje dla pracownika w 2024 roku
- Jak wypełnić wniosek o urlop wypoczynkowy? Wzór wniosku o urlop
- 26 dni urlopu – komu się należy? Poznaj przepisy!
- Urlop okolicznościowy – śmierć babci, czyli wolne na pogrzeb
- Urlop okolicznościowy – czym jest, kiedy i komu przypada oraz jakie są zasady jego udzielania?