Od kwoty brutto, którą np. podaje się często w ofertach pracy czy umowach, należy odliczyć pewne stałe składki ZUS. Dopiero wówczas można będzie poznać kwotę netto, czyli na rękę. Sprawdź, ile wynoszą te składki i jak należy je prawidłowo odliczać.
Jeśli przedstawiane są warunki potencjalnej umowy o pracę, pracodawca powinien podać kandydatowi na pracownika proponowaną kwotę wypłaty. Najczęściej podawaną kwotę brutto należy jeszcze opodatkować i oskładkować. Jakie składki ZUS są obowiązkowe dla pracodawcy i dlaczego? Czy w zawieranych umowach cywilnoprawnych sprawa składek wygląda inaczej? Poznaj dokładne różnice między danymi umowami i innymi czynnikami mającymi wpływ na składki.
Co ma wpływ na wysokość i formę składek?
Choć umowa o pracę oznacza konieczność opłacania obowiązkowych składek, to w niektórych przypadkach ich uiszczanie nie jest już tak oczywiste. Znaczące jest to, czy dana osoba prowadzi własną działalność gospodarczą.
Co jeszcze ma wpływ na rodzaj opłacanych składek?
- Status studenta lub ucznia.
- Nabyte prawo do emerytury.
- Praca na etacie lub części etatu innego pracodawcy (kluczową jest tu wysokość wynagrodzeń).
- Praca u swojego pracodawcy na umowie cywilnoprawnej.
- Kilka umów cywilnoprawnych zawartych z jednym lub kilkoma zakładami pracy (istotna jest wysokość wynagrodzeń pochodząca z każdej z tych umów).
Jakie składki ZUS odprowadzane są od wypłaty?
Każdemu pracownikowi należy odliczyć od wynagrodzenia składki na ubezpieczenie społeczne. Jest to pewnego rodzaju zabezpieczenie go przed nieprzewidywalnymi zdarzeniami. Dotyczy to na przykład wypadków, urazów i innych sytuacji, gdzie ubezpieczony musi mieć zapewnione podstawowe potrzeby materialne. Choroby dziecka lub swojej nie da się przewidzieć, dlatego pewne składki ZUS są obowiązkowe. Dotyczą ubezpieczenia:
- emerytalnego;
- rentowego;
- chorobowego;
- wypadkowego.
Ubezpieczenie emerytalne
Jest ono niezbędne po to, aby ubezpieczony, który osiągnie wiek emerytalny, mógł zakończyć pracę zawodową. Ubezpieczenie emerytalne przekłada się na dochód należny po wielu latach pracy, który pozwala zaspokoić podstawowe potrzeby osobom już nieaktywnym zawodowo.
Ubezpieczenie rentowe
To ubezpieczenie opłacane w ramach składki na ZUS związane jest z zabezpieczeniem finansowym osoby ponoszącej znaczny uszczerbek na zdrowiu, a w związku z tym obarczonej ryzykiem inwalidztwa czy inwalidztwem. To świadczenie gwarantuje ubezpieczonemu prawo do renty, która zastępuje utracone dochody lub wynagrodzenie.
Ubezpieczenie chorobowe
Ta składka sprawia, że ubezpieczony nie straci środków do życia, będąc na zwolnieniu lekarskim. Mowa zarówno o krótszej niezdolności do pracy związanej z chorobą lub pobytami w szpitalu, jak i dłuższej nieobecności, jaką jest urlop macierzyński.
Ubezpieczenie wypadkowe
Składki ZUS na ubezpieczenie wypadkowe przełożą się na pomoc ubezpieczonemu, kiedy spotka go nieszczęśliwe zdarzenie bądź wypadek. W takich przypadkach zazwyczaj ma miejsce uszczerbek na zdrowiu u poszkodowanego. W zależności od stopnia uszkodzenia ciała wypłacany jest określony procent z ubezpieczenia. Taka składka dotyczy nie tylko wypadków, lecz także zapadnięcia na choroby zawodowe związane z wykonywaną pracą.
Składki ZUS odprowadzane na ubezpieczenie zdrowotne i inne
Osoby, które opłacają składki ZUS na ubezpieczenie zdrowotne, mogą nieodpłatnie korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej. Narodowy Fundusz Zdrowia, czyli publiczna opieka zdrowotna, funkcjonuje właśnie dzięki tym składkom. Ubezpieczeni mają zapewnioną ochronę zdrowia i leczenie w trakcie choroby. Jakie jeszcze, oprócz składki na ubezpieczenie zdrowotne, fundusze są zasilane przez podatników?
Fundusz Pracy
Ten państwowy fundusz celowy ma za zadanie łagodzić skutki bezrobocia. Pomaga on osobom bezrobotnym w poszukiwaniu pracy oraz aktywizuje ich zawodowo, niekiedy ich doszkalając. Te składki są obowiązkowe dla pracodawców oraz osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Pieniądze na Fundusz Pracy pochodzą również z Unii Europejskiej, z dotacji z budżetu państwa, a także z odsetek ze środków na rachunkach bankowych.
Fundusz Solidarnościowy
Fundusz Solidarnościowy wspiera osoby niepełnosprawne oraz emerytów i rencistów. Wsparcie to nie oznacza jedynie pomocy finansowej. Niepełnosprawni otrzymają również wsparcie zdrowotne, społeczne i zawodowe. Zasady opłacania tej składki ZUS są takie same, jak w przypadku Funduszu Pracy.
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń
Takie świadczenie wypłacane jest osobom, których firmę dopadnie bankructwo. Jeśli przedsiębiorca jest niewypłacalny, wówczas podstawowe potrzeby finansowe pracownika zaspokaja ten fundusz.
Pracowniczy Fundusz Emerytur Pomostowych
Środki z tego celowego funduszu państwowego wypłacane są osobom wykonującym pracę o szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach do czasu, kiedy wykonują one tego typu pracę. Zakład Ubezpieczeń Społecznych dysponuje i zarządza tym budżetem.
Składki ZUS – jaka jest ich wysokość?
Każdy przedsiębiorca musi wiedzieć, ile wynoszą składki ZUS. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, które należy odliczać co miesiąc pracownikowi, wynosi w 2022:
- emerytalna – 9,76%;
- rentowa – 1,5%;
- chorobowa – 2,45%.
Łączna wysokość składek bezpośrednio odprowadzanych od wynagrodzenia wynosi 13,71%.
Składka zdrowotna, którą również odlicza się od wypłaty pracownika, wynosi 9%.
Przedsiębiorca zobowiązany jest do opłacania składek takich jak:
- emerytalna – 9,76%;
- rentowa – 6,5%;
- wypadkowa 1,67%;
- Fundusz Pracy – 1%;
- Fundusz Solidarnościowy – 1,45%-2,45%;
- Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – 0,10%.
Składki ZUS – o czym jeszcze warto wiedzieć?
Prowadzenie działalności gospodarczej to duże wyzwanie, dlatego nie zapomnij o ważnych kwestiach.
- Od 1 stycznia 2022 roku obowiązują 3 terminy płatności składek oraz przekazywania dokumentów do danego dnia następnego miesiąca. Do 5. dnia płacą je jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe, do 15. dnia miesiąca muszą je uiścić płatnicy składek posiadający osobowość prawną, a do 20. pozostali płatnicy składek.
- Przedsiębiorca dopiero zaczynający swoją działalność ma prawo do pewnych ulg w ZUS (tzw. ulga na start, dzięki której przez 6 miesięcy składki nie podlegają wyliczeniu). Jeśli nie ma do nich prawa, to składki na ubezpieczenie społeczne liczone są od podstawy nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.
Podsumowanie
Wiesz już więcej na temat składek ZUS i tego, czy są jakieś wyjątki od ich opłacania. Warto na koniec dodać, że ustalane miesięczne minimalne wynagrodzenie, od którego liczy się składki, to 3553,20 zł brutto. Wiedz też, że wybór wysokości składek jest po części preferencyjny. Oznacza to, że zarówno przedsiębiorcy, jak i osoby fizyczne mogą opłacać większy procent składek ZUS, dzięki czemu renta lub emerytura będzie wyższa. Warto także wiedzieć, że miesięczna podstawa wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie może przekroczyć miesięcznie 14 805 zł.
- Czy składki na ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe? Sprawdź, co musisz wiedzieć!
- Preferencyjny ZUS – działalność gospodarcza a niższe składki na ubezpieczenie
- Ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorcy – składka dobrowolna czy obowiązkowa?
- Ubezpieczenie wypadkowe – ile wynosi składka i świadczenie w 2025 roku?
- Świadczenie rehabilitacyjne – komu przysługuje? Gdzie złożyć dokumenty?