Zastanawiasz się, czy musisz opłacać składkę na ubezpieczenie chorobowe? Zapoznaj się z naszym artykułem, w którym znajdziesz wszystkie potrzebne informacje na temat tego zagadnienia. Dowiesz się między innymi, kiedy przysługuje zasiłek chorobowy.
Każdy przedsiębiorca zobowiązany jest do opłacania składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Oprócz obowiązkowych (ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne) może on także opłacać składkę na ubezpieczenie chorobowe. Czy jest to obowiązek, czy jedynie możliwość? Jak wygląda kwestia zgłaszania ubezpieczenia? Na te i inne pytania odpowiadamy poniżej.
Czym jest ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorcy?
Ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorcy jest jedyną dobrowolną składką należącą do ubezpieczeń społecznych. Upoważnia ono do ubiegania się o prawo do zasiłku za okres niezdolności do pracy. Jeżeli pracodawca zdecyduje się na jej opłacenie, to w przypadku choroby Zakład Ubezpieczeń Społecznych, będzie mu wypłacał określoną kwotę. Dodatkowo, za czas swojej niezdolności do wykonywania pracy, ubezpieczony ma prawo do zmniejszenia wysokości pozostałych składek ZUS (proporcjonalnie o ilość dni choroby) – ale tylko w sytuacji, gdy nie deklarował on indywidualnej podstawy wymiaru składek.
W jaki sposób dokonać zgłoszenia ubezpieczenia chorobowego do ZUS?
Co musi zrobić przedsiębiorca, gdy zdecydował się przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego? Przede wszystkim musi złożyć wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Mowa tutaj o formularzu ZUS ZUA – w części VIII należy zaznaczyć pole 5, po czym w polu 6 wskazać datę, od której ubezpieczenie ma rozpocząć swój bieg. Dodać tutaj należy, że nie każdy przedsiębiorca może dokonać tego zgłoszenia. To prawo przysługuje jedynie tym, którzy obowiązkowo podlegają ubezpieczeniu rentowemu i emerytalnemu. Powinni na to szczególnie zwrócić uwagę osoby pracujące jednocześnie na etacie.
Ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorcy bez zgłoszenia? Czy to możliwe?
Do końca 2021 roku spotkać się można było ze zgłoszeniem dorozumianym. Polegało ono na tym, że jeśli przedsiębiorca nie dokonał zgłoszenia na wymaganym przez zus formularzu, ale rozliczył i opłacił należne składki w terminie oraz w pełnej wysokości, to było to uznawane za zgłoszenie do ubezpieczenia chorobowego. Niestety nastąpiły zmiany w 2022 roku i ta zasada już nie obowiązuje. Jeśli przedsiębiorca chce przystąpić do tego rodzaju ubezpieczenia, to konieczne jest wypełnienie i przesłanie deklaracji do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Jaki jest okres wyczekiwania na prawo do zasiłku chorobowego?
Bardzo ważną kwestią jest okres wyczekiwania na prawo do zasiłku chorobowego. Niestety nie wystarczy dokonać zgłoszenia na formularzu, rozliczyć i opłacić wymaganą składkę. Osoba ubezpieczona nabywa prawo do tego zasiłku dopiero po upływie określonego czasu – wynosi on 90 dni. Jeśli choroba nastąpi w tym czasie, to niestety ubezpieczony nie otrzyma zasiłku, pomimo opłacanych składek. Warto dodać, że do wymaganego okresu (90 dni) zaliczane są poprzednie okresy, w których przedsiębiorca podlegał ubezpieczeniu chorobowemu, o ile nie wystąpiła między nimi przerwa powyżej 30 dni.
W jakim terminie opłaca się składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe?
Przedsiębiorca opłaca składkę na ubezpieczenie chorobowe w formie bezgotówkowej (przelew na wskazany rachunek bankowy), czy też w formie przekazu pocztowego. Jeśli chodzi o terminy, w jakich należy uiścić należność, to są one ściśle określone. W przypadku osoby prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą składka za dany miesiąc powinna być opłacona najpóźniej do 20. dnia kolejnego miesiąca (termin obowiązuje od 2022 roku). Jeśli przedsiębiorca zatrudnia pracowników, to wszystkie składki ZUS za dany miesiąc powinny być uregulowane do 15 dnia następnego miesiąca.
Jaka jest wysokość składki zdrowotnej?
Podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe jest podstawa wymiaru składek płaconych na ubezpieczenia emerytalne oraz rentowe. W przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność jest to zadeklarowana kwota, która nie może być niższa niż:
- 60% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego lub;
- 30% kwoty wynagrodzenia minimalnego (przy korzystaniu ze składek preferencyjnych).
Warto tu dodać, że w 2022 roku omawiana składka wynosi 87,05 zł miesięcznie lub 22,12 zł za miesiąc w przypadku osoby korzystających z preferencyjnych składek ZUS.
Ustanie ubezpieczenia chorobowego
Ubezpieczenie chorobowe ustaje w sytuacjach:
- złożenia wniosku o wyłączenie z danego ubezpieczenia zgodnie ze wskazanym dniem, w którym ma to nastąpić;
- zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej – utrata tytułu do podlegania pod to ubezpieczenie.
Jeszcze do niedawna brak opłacenia w terminie składek powodował ustanie ubezpieczenia chorobowego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w niektórych sytuacjach mógł wyrazić zgodę na przywrócenie terminu, po złożeniu wniosku. Jednak od 2022 roku nastąpiła zmiana polegająca na tym, że nieterminowe opłaty nie wpływają na ustanie ubezpieczenia.
Jak wygląda rozliczenie w przypadku niezdolności do pracy?
Jeśli przedsiębiorca zachorował, to jego rozliczenie z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych powinno odbywać się na takich samych zasadach. Wszystkie składki należy opłacać w terminie w wysokościach jak dotychczas. Pomniejszenie składek może zostać potraktowane jako niedopłata, co tylko spowolni wypłatę świadczenia ubezpieczonemu. Zatem powinno się poczekać, aż ZUS potwierdzi zasadność zwolnienia chorobowego (na podstawie dostarczonego formularza Z-3b) i wypłaci odpowiedni zasiłek. Dopiero po tym można dokonać korekty rozliczenia za miesiąc, w którym nastąpiła niezdolność do pracy.
Jakie świadczenia przysługują przedsiębiorcy z tytułu ubezpieczenia chorobowego?
Zastanawiasz się, jakie świadczenia przysługują osobie prowadzącej działalność gospodarczą z racji tego, że odprowadzana on składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe? Przedsiębiorca po upływie określonego czasu, otrzymuje prawo do:
- zasiłku chorobowego;
- świadczenia rehabilitacyjnego;
- świadczenia opiekuńczego;
- zasiłku macierzyńskiego.
Należy tu przypomnieć, że jeśli pracodawca dobrowolnie zgłosił się do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, to nie ma on możliwości wnioskowania o objęcie go ubezpieczeniem chorobowym.
Kiedy przysługuje zasiłek chorobowy? Co należy zrobić, aby go otrzymać?
Przedsiębiorca może otrzymać zasiłek chorobowy dopiero po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego (z wyjątkami). Jeśli chce się go uzyskać, to należy dostarczyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wypełniony formularz Z-3b. Trzeba to zrobić w ciągu 7 dni od daty wystawienia zwolnienia lekarskiego. Wymagane dokumenty można wysłać za pośrednictwem poczty lub elektronicznie w systemie PUE ZUS. Zasiłek zostanie wypłacony w terminie do 30 dni od daty wpływy wymaganych dokumentów.
Wysokość zasiłku chorobowego
Zasiłek chorobowy może być wypłacony w wysokości:
- 80% podstawy wymiaru zasiłku za cały okres niezdolności do pracy;
- 70% podstawy wymiaru zasiłku za okres pobytu w szpitalu;
- 100% podstawy wymiaru zasiłku, gdy: choroba nastąpi w czasie ciąży; niezdolność powstanie z powodu wypadku w drodze z pracy lub do pracy; wystąpi konieczność poddania się badaniom lekarskim dla dawców komórek tkanek oraz narządów.
Omawiany zasiłek przysługuje za każdy dzień niezdolności do wykonywania pracy, czyli także za dni wolne od pracy. Warto dodać, że od jego kwoty potrącana jest zaliczka na podatek dochodowy.
Prawo do świadczenia rehabilitacyjnego
Zasiłek chorobowy może trwać do 182 dni (270 dni w przypadku choroby w ciąży lub gruźlicy). Jeśli po tym czasie ubezpieczony nadal nie będzie zdolny do pracy, to lekarz z ZUS może przyznać przedsiębiorcy świadczenie rehabilitacyjne na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy w wysokości:
- 90% podstawy wymiaru za pierwsze trzy miesiące;
- 75% podstawy wymiaru za pozostały okres;
- 100% podstawy wymiaru za cały okres, w przypadku niezdolności do pracy przypadającej w okresie ciąży.
Świadczenia opiekuńcze
Zgłoszenie do ubezpieczenia chorobowego uprawnia także do świadczenia opiekuńczego, które może wynieść maksymalnie 60 dni w roku. Dzięki niemu uzyskuje się prawdo do opieki między innymi nad:
- dzieckiem do 8. roku życia, na przykład w sytuacji nagłego zamknięcia żłobka;
- chorym dzieckiem do 14. roku życia.
Zasiłek macierzyński
Dobrowolne opłacanie składek na ubezpieczenie chorobowe daje prawo do otrzymywania zasiłku macierzyńskiego, w sytuacji:
- urodzenia dziecka;
- przyjęcia na wychowanie dziecka (przysposobienie);
- przyjęcia na wychowanie dziecka w ramach rodziny zastępczej.
Co ważne, w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego można nadal prowadzić działalność gospodarczą i uzyskiwać z niej przychody.
Warto przemyśleć zgłoszenie się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Możliwość otrzymania zasiłków i świadczeń może okazać się pomocna w niespodziewanych sytuacjach życiowych.
- Świadczenie rehabilitacyjne – komu przysługuje? Gdzie złożyć dokumenty?
- Zasiłek chorobowy – czym jest? Kto może ubiegać się o wynagrodzenie chorobowe w 2024?
- Zasiłek rehabilitacyjny – komu przysługuje? Czym są świadczenia rehabilitacyjne?
- Renta z tytułu niezdolności do pracy – kiedy i komu przysługuje to świadczenie?
- Czy składki na ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe? Sprawdź, co musisz wiedzieć!
