Kwestia i ranga chorób zawodowych bywa bagatelizowana. Tymczasem symptomy mogą okazać się niezwykle niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia. Jakie są choroby zawodowe? Przedstawiamy wszystko, co warto wiedzieć na ten temat.
Mimo ściśle określonych zasad BHP, niektórzy nadal mogą pracować w niebezpiecznych warunkach. Zdarza się także, że pracodawcy chcą zapewnić jak największe bezpieczeństwo, jednak i tak zdarzają się wypadki przy pracy. Drugi przykład jest jednak związany z ryzykiem zawodowym i nie ma związku z tematem tego artykułu. Choroba zawodowa to poważny problem, który nie powinien być przez nikogo lekceważony. Konsekwencje zaniedbań mogą być bowiem przesłanką do wypłaty odszkodowania. Sprawdź, czym właściwie jest choroba zawodowa, kto może ją stwierdzić i jakie przysługują świadczenia.
Czym jest choroba zawodowa pracownika? Definicja
Wystąpienie samego czynnika chorobowego nie jest dostatecznym powodem uznania objawów za opisywany problem. Definicja choroby zawodowej obejmuje wyłącznie te dolegliwości, które są wpisane do specjalnego wykazu i występują przez określony czas. Schorzenie powinno być również ściśle związane z pracą i sposobem wykonywania pracy na określonym stanowisku. Choroba musi być ponadto wywołana przez czynniki szkodliwe dla zdrowia lub mieć związek ze sposobem wykonywania obowiązków, co nazywa się narażeniem zawodowym.Jak mówi Art 325. Kodeksu Pracy „za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych narażeniem zawodowym.”
Jakie dolegliwości są wpisane w rejestr chorób zawodowych? Wykaz dolegliwości
O części objawów potocznie mówi się, że są związane z potencjalnym zawodem. Nie wszystkie muszą być jednak zawarte w rejestrze. Jakie są choroby zawodowe, które znajdziesz w oficjalnym spisie? Wymieniamy kilka najpowszechniejszych grup i przykładów. Wykaz chorób zawodowych obejmuje przede wszystkim:
- choroby górnych dróg oddechowych;
- choroby wywołane promieniowaniem;
- nowotwory;
- choroby skóry;
- choroby układu kostno-stawowego;
- problemy ze wzrokiem i słuchem;
- choroby zakaźne i pasożytnicze.
Choroby górnych dróg oddechowych
Do dolegliwości tego typu należą przede wszystkim różne rodzaje pylicy: krzemowa, grafitowa, azbestowa czy talkowa. Do chorób górnych dróg oddechowych zaliczamy też astmę oskrzelową oraz schorzenia dotykające płuc, m.in. zgrubienie opłucnej. Do tej kategorii można też zaliczyć dolegliwości narządu głosu, m.in. zmiany przerostowe fałdów głosowych.
Choroby wywołane promieniowaniem
W tej kategorii są wszelkiego rodzaju choroby popromienne mogące dotykać różnych części ciała. W wykazie pojawiają się m.in. przewlekłe popromienne zapalenie skóry, uszkodzenie szpiku kostnego czy nawet zaćma popromienna.
Nowotwory
Nowotwory powstają na skutek kontaktu z rakotwórczymi substancjami. Rejestr chorób zawodowych nie obejmuje niestety schorzeń wszystkich narządów. Do tych uznanych za konsekwencję pracy zaliczono na przykład nowotwory skóry, wątroby, układu krwiotwórczego oraz nosa i zatok przynosowych.
Choroby skóry
Zazwyczaj choroba zawodowa tego typu to alergia i jej objawy, np. pokrzywka, jednak zdarzają się także inne przypadki. Wyszczególnić należy trądzik olejowy i smarowy, drożdżakowe zapalenie skóry rąk czy grzybicę.
Choroby układu kostno-stawowego
Należy tu rozgraniczyć dolegliwości związane wyłącznie z układem ruchu oraz te dotykające także obwodowego układu nerwowego. Do pierwszych zaliczają się na przykład przewlekłe zapalenia kaletki maziowej lub uszkodzenie łąkotki. Drugie to chociażby zespół cieśni nadgarstka oraz rowka nerwu łokciowego.
Dolegliwości związane ze zmysłami
W pracy cierpią zazwyczaj słuch oraz wzrok. Do uszkodzeń pierwszego zmysłu należą przede wszystkim ubytki słuchu. W przypadku wzroku pracownicy mogą ryzykować ostrym lub alergicznym zapaleniem spojówek, zwyrodnieniem rogówki czy zaćmą.
Choroby zakaźne i pasożytnicze
Te choroby są związane zazwyczaj z pracą ze zwierzętami. W tej kategorii mamy głównie schorzenia wywołane przez kontakt z czynnikiem zakaźnym albo pasożytem. Zalicza się do nich, np. wirusowe zapalenie wątroby, żółtaczka typu B i C oraz borelioza.
Choroby zawodowe – BHP, czyli jaki jest między nimi związek?
Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy mają pomóc w ograniczeniu wpływu czynników zagrażających zdrowiu lub życiu pracowników. Niestety, dość często ignorują je sami robotnicy lub lekkomyślni pracodawcy. Choroba zawodowa to często następstwo zaniedbań i coś, czego dałoby się uniknąć. W profilaktyce uszkodzeń słuchu dużą rolę odgrywają ochronne nauszniki wygłuszające, a schorzenia układu oddechowego można wyeliminować dzięki maskom filtrującym. Przed obrażeniami skóry zabezpieczy odpowiednia odzież ochronna, której specjalne odmiany ochronią także przed promieniowaniem.
Stwierdzenie choroby zawodowej i co dalej?
Samo stwierdzenie choroby zawodowej nie jest wydawane przez lekarza, ale leży w gestii państwowego inspektora sanitarnego. Na wniosek lekarza wypełnia on potrzebne dokumenty i stwierdza wystąpienie lub brak wystąpienia choroby. Jeśli nie zgadzasz się z tą opinią, możesz wystąpić ze skargą do sądu. Po wydaniu pozytywnego oświadczenia o rozpoznaniu choroby zawodowej będziesz mógł ubiegać się o rentę oraz jednorazowe odszkodowanie.
Co daje orzeczenie choroby zawodowej?
Orzeczenie jest podstawą do ubiegania się o świadczenia finansowe. Wysokość renty z tytułu choroby zawodowej zależy od rodzaju schorzenia i tego, czy czasowo lub całkowicie ten problem zdrowotny wyklucza z wykonywania zawodu. Ponadto, poszkodowanemu przysługuje jednorazowe odszkodowanie w wysokości 917 zł za każdy procent uszczerbku, a także jego zwiększenie o minimum 10 punktów procentowych. Do pobierania świadczeń w różnych wysokościach ma także prawo rodzina osoby, której śmierć miała związek z charakterem wykonywanej pracy.
Choroba zawodowa nie jest czymś, z czym trzeba żyć bez żadnego wsparcia. Warto zatem zadbać o odpowiednią dokumentację medyczną. Dzięki niej będzie można uzyskać decyzję o przyznaniu renty lub odszkodowania.
- Multitasking – odkryj zalety i wady wielozadaniowości
- Mentoring biznesowy (coaching) – co to jest? Definicje mentoringu
- Harmonogram pracy – jak ułożyć grafik pracy zmianowej?
- Opis stanowiska pracy – prawidłowe tworzenie opisu zakresu obowiązków pracownika przez pracodawcę
- Piramida Maslowa – piramida potrzeb. Podstawowe informacje na temat tej teorii