Terminy inflacja, recesja, spowolnienie gospodarcze pojawiają się ostatnio w wypowiedziach ekonomistów, analityków i polityków. Czy prawdopodobna jest recesja w Polsce? 2025 zapisze się na kartach historii jako rok stagnacji w gospodarce? Sprawdzamy!
Recesja gospodarcza to zjawisko makroekonomiczne, którego wyznacznikiem jest zahamowanie wzrostu gospodarczego i spadek PKB (produktu krajowego brutto). Uważa się, że recesja jest procesem naturalnym, wpisanym w tzw. cykl koniunkturalny – to jego pierwsza faza. Warto pamiętać, że recesja nie jest tożsama z głębokim kryzysem, w którym to obserwuje się bezwzględny spadek PKB. Aby móc mówić o recesji, musi dojść do zmniejszania się poziomu PKB przynajmniej przez kolejne dwa kwartały. Jedną z najczęstszych przyczyn tego zjawiska jest nadmierna ingerencja państwa w system finansowy. Do czynników powodujących załamanie w gospodarce zalicza się również złą politykę monetarną, konflikty zbrojne, kataklizmy. Czy można spodziewać się już teraz recesji w Polsce? 2022 stoi pod znakiem wojny i inflacji. Czy poziom PKB i wzrost gospodarczy nieuchronnie się obniżą? Sprawdź!
Jak wygląda recesja i czym grozi?
Recesję najprościej można określić jako pogorszenie koniunktury, które niesie ze sobą konsekwencje dla całej gospodarki, a także dla każdego obywatela. To sytuacja objawiająca się spadkiem produkcji krajowej, zatrudnienia, zmniejszeniem wydajności pracy i obniżeniem realnych płac. Skutkiem może być również wzrost bezrobocia oraz znaczne wyhamowanie konsumpcji spowodowane zmniejszaniem się popytu zewnętrznego i wewnętrznego. Następującą po recesji fazą jest osiągnięcie dna cyklu. Można o nim mówić, gdy produkcja przestaje spadać, a bezrobocie rosnąć. W tym momencie oczekiwane jest ożywienie gospodarcze.
Recesja gospodarcza wpływa na każdego obywatela – w mniejszym lub większym stopniu. Może doprowadzić do bankructwa firm, utraty pracy, zmniejszenia zarobków. Społeczeństwo zaczyna ubożeć. Naturalną konsekwencją jest zmniejszenie konsumpcji – niższe pałace i wyższe ceny prowadzą do oszczędności i zaciskania pasa. Jednocześnie maleje zdolność kredytowa, co oznacza, że nieliczni mogą korzystać z finansowania przez banki. Niezwalczona w porę recesja może przerodzić się w poważny kryzys gospodarczy.
Czy recesję można pokonać?
Zanim rozstrzygniemy, czy recesja w Polsce 2022 to tylko niepokojące hasło, czy realna perspektywa, warto przybliżyć, jakie są narzędzia do walki z tym zjawiskiem w gospodarce. W takich przypadkach kluczowe znaczenie ma czas, w którym zostaną podjęte odpowiednie działania. Już w momencie, gdy eksperci szacują, że prawdopodobieństwo wystąpienia recesji znacznie wzrosło, należy wdrożyć narzędzia antyrecesyjne, czyli obniżanie podatków od przedsiębiorstw, obniżanie stóp procentowych czy minimalizowanie wydatków pozwalających zmniejszyć dziurę budżetową.
Niezmiernie istotne, aby decyzje osób odpowiedzialnych za politykę monetarną i fiskalną były spójne. Recesji można zapobiec, a jeśli to niemożliwe, da się złagodzić jej skutki poprzez politykę stabilizacyjną oraz fiskalną i pieniężną. Przykładem bardzo łagodnej recesji była sytuacja spowodowana pandemią covid-19. Na szczęście w Polsce jest to zjawisko bardzo rzadkie. Dlaczego zatem coraz częściej słychać głosy o możliwym wystąpieniu kryzysu w kraju i dlaczego słowo, które tak często pada w naszym artykule, jest dziś na ustach większości ekonomistów?
Recesja w Polsce 2025 – czy może się zdarzyć?
Zdania ekspertów i ekonomistów są podzielone. Jedni nieco uspokajają, że zjawisko nie przełoży się na głęboki kryzys, inni zaś wskazują na duże prawdopodobieństwo wystąpienia recesji w Polsce. 2025 rok i ten nadchodzący okaże się jednak dla polskiej gospodarki trudny i w tej kwestii specjaliści są zgodni. Badania S&P Global PMI pokazują, że polski przemysł kurczył się w czerwcu w szybkim tempie. Spadła ekonomiczna aktywność i produkcja przemysłowa. Za hamowanie polskiej gospodarki w dużej mierze odpowiedzialny jest konflikt w Ukrainie, a także bardzo wysoka inflacja. Dodatkowo wpływ na sytuację w Polsce ma spowolnienie gospodarcze, które można zauważyć w USA i Chinach.
Ekonomiści z poszczególnych banków próbują kreślić możliwe dla polskiej gospodarki scenariusze. Eksperci z Credit Agricole wskazują, że PKB obniży się o 0,3% w drugim i 0,4% w trzecim kwartale 2022 roku. Tłumaczą, że główną przyczyną mogącą doprowadzić do recesji w naszym kraju jest szok gazowy. To jeden z poważniejszych problemów niemieckiej gospodarki, który nie pozostaje bez wpływu na sytuację w Polsce. Recesja w Niemczech może oznaczać wydłużenie recesji technicznej w naszym kraju. Ci sami eksperci podkreślają jednak, że stopa bezrobocia nie powinna drastycznie wzrosnąć.
Analitycy z Credit Agricole uspokajają, że recesja w Polsce 2022/2023 powinna być płytka i krótkotrwała, a spadek aktywności gospodarczej zostanie szybko nadrobiony. Podobną opinię wyrażają inni eksperci, zakładający wystąpienie recesji technicznej, a nie długotrwałego kryzysu gospodarczego. Analitycy Banku Millennium twierdzą natomiast, że Polska już teraz znajduje się w stanie recesji technicznej, o czym świadczy spadające kwartał do kwartału PKB. Prezes Narodowego Banku Polskiego, Adam Glapiński, wyraził opinię, że poważna recesja w Polsce jest mało prawdopodobna.
Prognozy dla Polski na 2022 i 2023 rok
Szef banku centralnego spodziewa się szczytu inflacji w okresie letnim i ma nadzieję, że jej spadek będzie można zaobserwować obserwować już po wakacjach. Glapiński zaznacza przy tym, że są to jedynie prognozy, a sytuacja uzależniona jest od wielu czynników zewnętrznych. Jako działanie, które mogłoby spowodować obniżenie inflacji, szef NBP wskazuje podwyższanie stóp procentowych. Obliczenia z lipca pokazują, że spowolnienie i spadki wskaźników koniunktury są raczej nieuniknione.
Recesja w Polsce 2023, czyli prognozy na przyszły rok
Analitycy kreślą też scenariusz na kolejny rok, który ich zdaniem zapowiada się nieco gorzej niż 2022. Spodziewany jest wzrost PKB o 2,2%, przy czym w 2022 wyniesie on 4,3%. Tempo wzrostu konsumpcji będzie bowiem hamowane przez wzrost cen i jego praktyczny skutek, czyli zmniejszenie realnych dochodów. Nieco lepiej ma wyglądać rynek inwestycji. Specjaliści liczą również na obniżanie stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej. Nie bez znaczenia jest również wejście polityków w okres przedwyborczy, a także Krajowy Plan Odbudowy. Wciąż jednak Polakom będzie doskwierać wysoka inflacja. Czy osłabienie koniunktury bardzo zaboli? Wszystko zależy od tego, na jakim poziomie ukształtuje się stopa bezrobocia. Eksperci uważają, że może ona sięgnąć poziomu 4%, ale nawet 6%. Kluczowe znaczenie będzie miała sytuacja geopolityczna, a także dalsze działania osłonowe podejmowane przez rząd.
Wysokie ceny, galopująca inflacja, brak surowców energetycznych i pogłębiający się niepokój o przyszłość to zjawiska, z którymi oswajać się trzeba już od pewnego czasu. Do tego wiadomości płynące ze świata nie napawają optymizmem, a analizy ekonomistów nie pozostawiają złudzeń. Czy będzie podobnie w Europie i można spodziewać się także poważnej recesji w Polsce? 2022 to rok na tyle nieprzewidywalny, że nie sposób z pewnością stwierdzić, jakie są perspektywy. Mimo uspokajających wypowiedzi niektórych ekspertów przyszłość pozostaje pod znakiem zapytania. Polska gospodarka pozostaje w ścisłym związku z gospodarkami całego świata i to, co wydarzy się u nas, w dużej mierze zależy od tego, jak potoczą się losy innych krajów. Co da się więc zrobić? Sporo mówi się o zabezpieczaniu swoich oszczędności, a jako jedną z najlepszych inwestycji wskazuje zakup nieruchomości. To rozsądne lokowanie pieniędzy w trudnych czasach. Nie jest to rozwiązanie, na które możesz sobie pozwolić? Z jednej strony wydaje się, że jedynym rozsądnym działaniem jest zachowanie spokoju i obserwowanie wydarzeń. Nie warto wpadać w panikę. Z drugiej strony pozostaje po prostu mieć nadzieję, że wizja dotkliwej recesji w Polsce 2022 i głębokiego kryzysu się nie spełni, a z zawirowań gospodarka i zwykli obywatele wyjdą obronną ręką.
- Recesja gospodarcza, czyli okres stagnacji w gospodarce. Czy recesja jest równoznaczna z głębokim kryzysem?
- Spowolnienie gospodarcze a inflacja. Co oznaczają i czym są spowodowane? Jak wpływają na stan finansów?
- Recesja na świecie 2025 – czy kryzys jest nieunikniony? Fakty i głosy ekonomistów
- Recesja w Europie 2025 – prognozy dla Starego Kontynentu. Co się wydarzy w europejskiej gospodarce?
- Czy grozi nam recesja? Spowolnienie gospodarcze jest raczej nieuniknione