Czas, kiedy osoba osiąga możliwość otrzymywania emerytury, to wiek emerytalny. W Polsce, w porównaniu z innymi krajami, taka możliwość pojawia się względnie szybko. Co należy wiedzieć o wieku emerytalnym? Czytaj dalej i sprawdź.
Wpływ na wiek emerytalny w Polsce i na świecie ma w głównej mierze średnia długość życia mieszkańców, a także sytuacja gospodarcza państwa. Jeśli przejście na emeryturę będzie przyspieszane, to wówczas utrzymanie sporej ilości emerytów, może być dużym obciążeniem dla państwa. Choć takie świadczenie uprawnia do odpoczynku od pracy zarobkowej, to wiele osób decyduje się na dodatkową pracę lub nawet na cały etat. Dlaczego tak jest? O czym warto pamiętać, składając wniosek w ZUS? Dowiedz się więcej. To dotyczy twojej przyszłości i twoich bliskich.
Wiek emerytalny – co to jest dokładnie?
Wiek emerytalny jest pojęciem, które określa, ile lat musi ukończyć dana osoba, aby stać się uprawnioną do emerytury. Wiek emerytalny dla kobiet nie jest taki sam, jak ma to miejsce w przypadku mężczyzn. Nikt po osiągnięciu tego danego wieku nie może zmusić pracownika do zaprzestania aktywności zawodowej. Bardzo ważne jest to, że aby otrzymać emeryturę, należy udokumentować jakikolwiek okres ubezpieczenia oraz fakt, że został rozwiązany stosunek pracy.
Ile wynosi wiek emerytalny w Polsce?
Istotne jest to, że w dniu przejścia na emeryturę wiek osoby chcącej pobierać to świadczenie wyraża się w ukończonych latach i miesiącach. Wiek emerytalny w Polsce w 2022 roku wynosi dla kobiet 60 lat. Mężczyźni muszą nieco dłużej pracować, a jest to dokładnie 65 lat. Tę granicę ustalono 1 października 2017 roku. Zależnie od zatrudnienia w danym kraju dane te mogą się nieco różnić. Średnia europejska dla kobiet to właśnie 60 lat, natomiast dla mężczyzn 65 lat.
Wiek emerytalny w Polsce – jak uzyskać emeryturę?
Chcąc otrzymać emeryturę, należy złożyć wniosek w ZUS (Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych), znajdującym się jak najbliżej miejsca zamieszkania. Warto wiedzieć, że nie tylko trzeba udać się tam osobiście. Istnieją inne formy składania dokumentów, które są dla wielu osób wygodniejszym rozwiązaniem. Można go wysłać przez Internet za pomocą dedykowanej platformy lub pocztą (e-mail). Niezależnie od wybranej formy złożenia dokumentów, przechodzić na emeryturę można po dostarczeniu do urzędu wniosków, takich jak EMP (wniosek o emeryturę), ERP-6 (informacja dotycząca okresów składkowych i nieskładkowych), a także dokumentów potwierdzających wysokość wynagrodzeń i przebyty czas zatrudnienia.
Wniosek złożony osobiście
Mimo tego, że spotkanie z urzędnikiem w ZUS odbędzie się stacjonarnie, można zapisać się na nie wcześniej przez Internet. Tak zarezerwowana z wyprzedzeniem wizyta na dany dzień i godzinę pozwoli uniknąć czekania w długich kolejkach. Nie można zapomnieć o zabraniu niezbędnych i ważnych dokumentów.
Są to:
- dokument tożsamości (dowód osobisty lub paszport);
- wypełnione formularze (ZUS Rp-6 i ZUS Rp 1E);
- dokumenty potwierdzające wysokość wynagrodzeń;
- dokumenty potwierdzające przebyte okresy zatrudnienia.
Wniosek złożony przez e-mail
Kiedy zbliża się wiek emerytalny, można również dopełnić formalności poprzez skrzynkę mailową. Należy wysłać pocztą wymienione wyżej dokumenty na adres najbliższej terenowej jednostki ZUS.
Wniosek złożony przez Internet
Kiedy obywatel osiągnie efektywny wiek emerytalny, może złożyć wniosek o emeryturę przez Internet. Aby osoby starsze, które niekiedy nie są tak biegłe w obsłudze komputera, mogą wzorować się pewnym schematem, który pomoże dokonać wszystkich formalności związanych z chęcią przejścia na emeryturę.
Kolejne kroki są następujące:
- Zarejestrowanie profilu PUE, a następnie zalogowanie się na tej stronie.
- Otwarcie zakładki „Złożenie dokumentu EMP”, a następnie jego uzupełnienie i złożenie dyspozycji oraz sposobu jego odbioru.
- Otwarcie zakładki „Złożenie dokumentu ERP-6”, uzupełnienie danych i złożenie dyspozycji i sposobu odbioru.
- Wysłanie do ZUS, wcześniej podpisując podpisem elektronicznym.
- Osobiste udanie się do jednostki terenowej ZUS wraz z dokumentem tożsamości.
Wiek emerytalny w Polsce – propozycje zmian
Tak zwany krajowy plan odbudowy ma za zadanie w miarę możliwości obniżyć ustawowy wiek emerytalny. Zarówno prezydent Polski Andrzej Duda, jak i partia Solidarność przedstawili propozycje zmian, wedle których ustalany jest powszechny wiek emerytalny. Jest on ustawowo przyznawany na podstawie nie tyle przepracowanych lat pracy, ale także ukończonego roku życia. Te proponowane zmiany miałyby dotyczyć stażu pracy. Dzięki temu osoby dorosłe w wieku dojrzałym mogłyby przejść na emeryturę po przepracowaniu określonej liczby lat. Wprowadzanie ewentualnych zmian w systemie emerytalnym nie jest tak szybkim procesem, dlatego ewentualne nowe przepisy mogłyby wejść w życie najwcześniej w 2023 roku.
Propozycja prezydenta Polski
W 2021 roku złożono tę propozycję do sądu. Osoby, których dotyczy możliwość wcześniejszej emerytury, to ubezpieczeni w ZUS oraz w KRUS (rolniczy system ubezpieczeń społecznych). Prawo emerytalne miałyby kobiety po 39 latach pracy, a mężczyźni po przepracowaniu 44 lat. Prace nad projektem zostały tymczasowo wstrzymane, niemniej jest on ciekawy i wart uwagi.
Druga propozycja
W podobnym czasie do poprzedniego pomysłu powstał projekt Solidarności. Tutaj staż pracy byłby nieco krótszy. Dla kobiet wynosiłby 35 lat przepracowanych, a dla mężczyzn 40. Również te okresy składkowe, jak i nieskładkowe musiałyby być udokumentowane. Warunkiem niezbędnym do otrzymania takiej emerytury stażowej jest to, żeby wysokość zdefiniowanej składki nie była mniejsza od minimalnej emerytury.
Wiek emerytalny w Polsce – komu należy się wcześniejsza emerytura?
Wiek emerytalny w Polsce w przypadku wcześniejszej emerytury jest inny, niż ma to miejsce się w wersji tradycyjnej tego świadczenia. Takie różnice związane są z wykonywaniem pracy w szczególnych warunkach lub charakterze. W tym przypadku dla osiągnięcia wieku emerytalnego ma znaczenie płeć oraz rodzaj pracy.
Udokumentowane okresy składkowe i nieskładkowe wynoszą tutaj 20 lat dla kobiet oraz 25 lat dla mężczyzn. Ważne jest, aby w dokumentach potwierdzających staż pracy była wyraźnie zapisana informacja o pracy w specjalnych warunkach. Mimo tego, że na pierwszy rzut oka wydaje się, że wcześniejszą emerytura przynosi jedynie korzyści, nie jest to do końca prawdą. Wysokość takiego świadczenia będzie niższa niż w przypadku świadczenia pobieranego od wieku powszechnego.
Jakiego typu praca uprawnia do wcześniejszej emerytury?
- o szczególnym stopniu szkodliwości dla zdrowia;
- wymagająca zachowania szczególnego bezpieczeństwa otoczenia oraz swojego;
- wymagająca wysokiej sprawności psychofizycznej;
- charakteryzująca się dużą uciążliwością;
- przyspieszająca proces zmęczenia i zdolności do dalszej pracy.
Praca w szczególnych warunkach i charakterze – zawody
Tego typu zawody, to:
- służby mundurowe;
- rolnictwo;
- ochrona zdrowia;
- pracownicy pedagogiczni (posiadający Kartę nauczyciela);
- zakłady chemiczne;
- górnictwo;
- energetyka;
- hutnictwo i przemysł metalowy;
- praca w Najwyższej Izbie Kontroli;
- przemysł drzewny, papierowy i poligraficzny.
Działalność twórcza lub artystyczna – lista zawodów
Artyści ze względu na wymagającą i stresującą pracę, również mogą przejść na szybszą emeryturę.
Co to za osoby?
- tancerzy;
- kaskaderzy;
- gimnastycy, akrobaci, ekwilibryści;
- treserzy drapieżnych zwierząt;
- operatorzy kamer;
- fotografowie;
- wokaliści;
- muzycy grający na instrumentach klawiszowych, smyczkowych, dętych, perkusyjnych.
Podsumowanie
Niektóre pojęcia mogę się mylić. Różnice mają miejsce, gdy dana osoba osiągnie powszechny lub efektywny wiek emerytalny. Ten drugi to moment, gdy pracodawca chce zachęcić seniora do odłożenia w czasie przejścia na emeryturę i dalszej pracy. Zachęcić ich może PIT-0, lepsza opieka zdrowotna oraz szkolenia.
Warto również wiedzieć, że wedle oficjalnych danych ZUS z marca 2022 roku wysokość emerytury wynosi obecnie 2128 zł dla kobiet, a dla mężczyzn 3184 zł.
- Zasiłek przedemerytalny – pomoc finansowa dla seniorów. Ile wynosi zasiłek przedemerytalny?
- Zasiłek stały 2024 – komu przysługuje zasiłek z ośrodka pomocy społecznej?
- Zasiłek pogrzebowy 2024 – najważniejsze informacje. Jak wypełnić wniosek?
- Zasiłek opiekuńczy – czym jest, komu przysługuje, z jakiego powodu jest wypłacany?
- Zasiłek macierzyński – wszystko, co warto wiedzieć
