Kapitał zapasowy to jeden z najważniejszych zasobów środków, ponieważ może się okazać zbawienny w nieprzewidzianych sytuacjach. Kiedy zapasowe fundusze mogą się przydać? Sprawdź, co jeszcze warto wiedzieć i przeczytaj nasz artykuł!
Podstawowym elementem każdego przedsiębiorstwa jest jego kapitał własny. Pozwala on na prowadzenie działalności i świadczenie usług lub sprzedawanie produktów. Oprócz samych środków finansowych kapitałem podstawowym mogą być także różnego rodzaju dobra materialne w postaci cennych przedmiotów lub metali szlachetnych. Jednym z typów funduszy własnych jest kapitał zapasowy. Nie w każdym typie spółki jest on obowiązkowy, choć w wielu sytuacjach bywa niezwykle przydatny. Na jakich zasadach powinien być tworzony? Kiedy jest wymagany fundusz zapasowy? Tego i innych rzeczy dowiesz się z naszego artykułu.
Co to jest kapitał zapasowy spółki?
Różne typy funduszy w spółce mają zróżnicowane zadania. Podstawowy cel tworzenia kapitału zapasowego to polepszenie sytuacji finansowej firmy. Przydaje się on szczególnie wtedy, gdy przedsiębiorstwo ponosi straty. Jego środki zostają wówczas wykorzystane do ich pokrycia, ponieważ pomagają one zbilansować zyski i straty. Taki kapitał może zapewnić równowagę w tej kwestii. Wartość rezerwy powinna przekraczać 8% rocznego zysku. Suma ta powinna być odkładana do czasu, gdy zapas będzie się równać 1/3 wartości kapitału wniesionego na samym początku utworzenia spółki.
Kapitał rezerwowy a zapasowy – jaka jest między nimi różnica?
Mimo że te pojęcia mogą wydawać się synonimami – i w języku potocznym rzeczywiście można ich używać zamiennie – to w ujęciu ekonomicznym istnieje między nimi różnica. Kapitałem rezerwowym nazywamy bowiem określoną część zysku, którą następnie inwestuje się w rozwój spółki i pokrywa różne wydatki, które mają mu służyć. Jeśli w przedsiębiorstwie zdarzy się strata finansowa, to można wykorzystać do pokrycia część środków z tego zbioru, jednak trzeba pamiętać, że nie jest to jego główny cel. O wykorzystaniu funduszy decyduje najczęściej walne zgromadzenie akcjonariuszy.
Jakie mogą być rodzaje kapitału rezerwowego i zapasowego zgodnie z Kodeksem spółek handlowych?
W zależności od rodzaju spółki „awaryjne środki” przybierają różne nazwy. Do najczęściej spotykanych należą:
- klasyczny kapitał zapasowy – spotykany w spółkach kapitałowych, czyli – z ograniczoną odpowiedzialnością, w akcyjnej oraz komandytowo-akcyjnej. Jego funkcjonowanie reguluje kodeks spółek handlowych;
- kapitał zasobowy – spotykany we wszelkiego rodzaju spółdzielniach. Jego warunki reguluje Prawo spółdzielcze. Najczęściej obejmuje opłaty wpisowe oraz określone odpisy od zysku. Przeznaczany jest na pokrywanie różnego rodzaju strat związanych z działalnością gospodarczą;
- fundusz przedsiębiorstwa – spotykany w zakładach państwowych, a istnieje dzięki zapisowi w Ustawie o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych z 1989 roku. Mnoży się go dzięki funduszom, które zostają do dyspozycji podmiotu albo przy użyciu środków z innych miejsc;
- fundusz zakładu – charakterystyczny dla publicznych zakładów opieki zdrowotnej, co reguluje Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z 1991 roku. Zwiększa się, gdy danej placówce zostają przekazane środki.
Z jakich źródeł buduje się fundusz zapasowy na pokrycie kosztów? Jak to wygląda w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością
Zarobki mogą pochodzić z różnych niezależnych od siebie źródeł. Podobnie jest z kapitałem zapasowym, który może mieć różne miejsca finansowania. Jednym z tego typu źródeł może być na przykład emitowanie akcji, które są nadwyżką w stosunku do swoich nominalnych wartości. Można także sprzedawać udziały będące ową nadwyżką. Czasami środki pochodzą także z odpisu zysków netto, co zdarza się najczęściej w przypadku spółki akcyjnej. Kapitał zakładowy zapasowy w spółce z o.o. może zaś zostać zgromadzony dzięki sprzedaży udziałów. Możliwa jest również zmiana wierzytelności na akcje.
Tworzenie kapitału rezerwowego w spółce z o.o. i jego charakterystyka
Jednym z najważniejszych elementów wyróżniających spółkę z o.o. jest brak obowiązku stworzenia jakiegokolwiek zabezpieczenia finansowego. Nie jest to jednak zabronione. Ponadto, przedsiębiorstwo tego rodzaju może utworzyć zarówno kapitał zapasowy, jak i rezerwowy. Warto też zaznaczyć, że kiedy spółka odnotowuje stratę, a nie ma zabezpieczenia finansowego, to może przeznaczyć część wypracowanego zysku na pokrywanie nierówności. Nie istnieją bowiem żadne zasady nakazujące przeznaczenie funduszy wyłącznie na określony cel.
Kapitał zapasowy w spółce akcyjnej i jego cechy
W przypadku tego rodzaju przedsiębiorstwa nie ma niestety podobnej dowolności, co powyżej. Kapitał rezerwowy w spółce akcyjnej musi zostać utworzony, a sposób wykorzystania zgromadzonych środków zależy od decyzji walnego zgromadzenia wspólników. Do zasobów przelewa się każdą nadwyżkę z ceny nominalnej sprzedaży akcji. Rezerwy są potem wykorzystywane do emitowania nowych akcji. Jeśli kapitał jest na minusie, to trzeba odnotować to jako stratę z ubiegłych lat prowadzenia firmy. Ta sama sytuacja występuje wtedy, gdy dochodzi do sprzedaży własnych akcji.
Jak wygląda przeznaczenie zysku na kapitał zapasowy?
Jest jeszcze inny sposób na powiększenie kapitału zapasowego. Wartość funduszu może zostać powiększona poprzez specjalne dopłaty akcjonariuszy. Są one zapłatą za nadanie ich akcjom konkretnych i szczególnych uprawnień. Nie jest to jednak możliwe, kiedy kapitał zakładowy spółki musi być powiększony w celu pokrycia strat. Jeśli chodzi o wykorzystanie środków, to wszystko zależy od ich wysokości. Jeśli wynosi ona więcej niż 1/3 kapitału własnego, to pieniądze mogą zostać wydane na dowolny cel zaakceptowany przez odpowiedni organ. W przypadku niższej kwoty obligatoryjne jest wyłącznie pokrycie strat.
Kapitał zapasowy nie jest wyłącznie przykrą koniecznością. To zasób finansowy mogący uratować przed upadkiem wiele przedsiębiorstw, dlatego zdecydowanie warto w niego inwestować. Nie jest co prawda obowiązkowy dla każdej spółki, ale dysponowanie takim zapasem może w kryzysowych sytuacjach okazać się nieocenione.
- Rentowność przedsiębiorstwa – istota, rodzaje, wskaźnik rentowności firmy
- Wskaźnik rentowności przedsiębiorstwa – istota, rodzaje, wzory, interpretacja
- Ewidencje środków trwałych w prowadzeniu przedsiębiorstwa – konieczne dla celów amortyzacyjnych
- Jakie są źródła finansowania przedsiębiorstw? Poznaj te najpopularniejsze i najskuteczniejsze!
- Finansowanie startupów – skąd wziąć pieniądze na start? Sprawdź opcje finansowania dla startupu: rundy inwestycyjne i nie tylko
Zobacz również:
