Zwolnienie dyscyplinarne to często kojarzony termin. Nadawane jest mu często potoczne znaczenie, co prowadzi do niejasności. Poznaj rzetelne i konkretne informacje o zwolnieniu dyscyplinarnym. Przeczytaj nasz artykuł, a rozwiejemy wszelkie wątpliwości!
Osoby prowadzące własną firmę spotykają się czasem z nieuczciwością pracowników lub niedopełnianiem powierzonych im obowiązków. Co pracodawca może wówczas zrobić? Jak zareagować, by nie narazić się na zarzut naruszenia praw pracowniczych, a równocześnie odpowiednio zadbać o swoje interesy? Kiedy odpowiednim rozwiązaniem będzie dyscyplinarne zwolnienie pracownika? Na te pytania postaramy się klarownie odpowiedzieć w naszym tekście o zwolnieniu dyscyplinarnym. Czytaj nasz poradnik, aby wiedzieć więcej!
Dyscyplinarne zwolnienie z pracy – kiedy możliwe?
Podstawowym pytaniem, na które trzeba odpowiedzieć na samym początku jest to, kiedy można zwolnić pracownika dyscyplinarnie. Odpowiedź można znaleźć w art. 52 Kodeksu pracy. Ze wskazanego artykułu ustawy wynika, że pracodawca ma dość ograniczone możliwości, ponieważ zasady zwolnienia dyscyplinarnego są restrykcyjnie wyznaczone.
Zwolnienie dyscyplinarne – powody
Możliwość zwolnienia pracownika w tym trybie przewidziana została w przypadku, gdy:
- osoba zatrudniona dopuściła się naruszenia powierzonych mu obowiązków o charakterze podstawowym. Naruszenie to musi mieć przymiot ciężkiego;
- pracownik dopuścił się przestępstwa. Nie wystarczy jednak, by przestępstwo zostało ujawnione. Musi ono mieć także miejsce w trakcie trwania umowy z pracodawcą oraz uniemożliwiać dalsze zajmowanie określonego stanowiska. Musi być oczywiste lub zostało zasądzone wyrokiem sądu, który ma już charakter prawomocny;
- pracownik z własnej winy traci uprawnienia niezbędne do wykonywania swoich obowiązków pracowniczych.
Zwolnienie dyscyplinarne – za co w praktyce?
Same podejrzenia naruszeń lub domysły to za mało, by wręczyć pracownikowi wypowiedzenie dyscyplinarne w trybie natychmiastowym. Zwrócić trzeba bowiem uwagę na określone warunki i cechy, które muszą mieć zaistniałe zdarzenia. Naruszenie musi być „ciężkie”, a przestępstwo – „oczywiste lub stwierdzone prawomocnym wyrokiem”. O oczywistości przestępstwa mówić można w przypadku ujęcia pracownika na gorącym uczynku. Generalnym wyznacznikiem ciężkości naruszenia, jakiego dopuszcza się pracownik, jest stopień jego winy. Każdy przypadek wymagać będzie indywidualnego podejścia.
Przykładowe zachowania, jakie mogą stanowić podstawę zwolnienia dyscyplinarnego
Znasz już ogólnie wskazane powody zwolnienia dyscyplinarnego, które przewiduje Kodeks pracy. Warto jednak wskazać konkretne zachowania, które mogą stanowić podstawę zwolnienia w tym trybie. Są to chociażby:
- pozostawanie w miejscu pracy pod wpływem alkoholu lub innych środków o podobnym działaniu;
- podejmowanie działań obiektywnie niekorzystnych dla pracodawcy;
- niewłaściwe postępowanie w odniesieniu do przedmiotów materialnych powierzonych pracownikowi (użycie sprzeczne z przeznaczeniem, a także zupełne zniszczenie lub kradzież);
- niewykonywanie lub niewłaściwe wykonywanie poleceń.
Dyscyplinarne zwolnienie a obowiązki pracodawcy
Dalsza część przepisu art. 52 Kodeksu pracy wskazuje na inne przesłanki, jakie muszą być spełnione, by zwolnienia dyscyplinarne mogły zostać przez pracodawcę zastosowane. Oto one:
- rozwiązanie umowy z winy pracownika może mieć miejsce najpóźniej na miesiąc od momentu uzyskania przez pracodawcę informacji o zaistnieniu powodu do zwolnienia;
- zwolnienie powinno być poprzedzone zasięgnięciem opinii podmiotu reprezentującego pracowników;
- gdy organizacja pracownicza będzie podnosić jakiekolwiek zastrzeżenia w przedmiocie zwolnienia, jej stanowisko powinno znaleźć odzwierciedlenie w opinii wydanej najpóźniej do trzech dni.
Tryb i forma dyscyplinarnego rozwiązania umowy o pracę
Aby zwolnienie dyscyplinarne miało moc prawną, niezbędne jest dochowanie pewnych wymogów formalnych. Jednym z nich jest wskazany wyżej maksymalny termin miesięczny od dnia uzyskania informacji o okoliczności uzasadniającej zwolnienie dyscyplinarne. Dyscyplinarka powinna mieć formę pisemną i wskazywać powody zwolnienia. Ponadto, w dokumencie powinno zostać zawarte pouczenie o prawie pracownika do odwołania się od decyzji.
Skutki uchybienia wymogom zwolnienia dyscyplinarnego
Jak mówi art. 264 Kodeksu pracy, pracownik ma możliwość wniesienia odwołania do sądu pracy. Może to zrobić ciągu 21 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę. Niedochowanie wymogów spowoduje wtedy uchylenie skutków zwolnienia przez sąd. W przypadku przekroczenia terminu lub niedochowania formy pisemnej sąd uzna bowiem zwolnienie dyscyplinarne za wadliwe i nieskuteczne.
Zwolnienie dyscyplinarne – czy można nie przyjąć?
Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika jest jednostronnym oświadczeniem woli składanym przez pracodawcę. Aby okazało się wiążące, nie jest wymagana żadna czynność osoby zwalnianej ani tym bardziej akceptacja zwolnienia. Odmowa przyjęcia zwolnienia dyscyplinarnego nie ma żadnego znaczenia prawnego. Adresat jednostronnego oświadczenia woli musi mieć jednak faktyczną możliwość zapoznania się z nim. Można dzięki temu uniknąć problemów dowodowych w ewentualnym późniejszym postępowaniu przed sądem pracy. Wręczenie zwolnienia dyscyplinarnego powinno odbyć się po sporządzeniu pisemnej notatki służbowej.
Zwolnienie dyscyplinarne – konsekwencje dla pracownika
Zwolnienie dyscyplinarne wiąże się nie tylko ze stresem i nieprzyjemnymi odczuciami pracownika, lecz także niesie za sobą określone skutki prawne.
Brak ochrony pracownika
W przypadku istotnych naruszeń stanowiących podstawę zwolnienia dyscyplinarnego, stosunek pracy nie podlega już szczególnej ochronie wynikającej z Kodeksu pracy. Nie ma zastosowania ochrona ciężarnej pracownicy ani okres ochronny przed emeryturą. Zwolniona osoba musi zmierzyć się również z innymi trudnościami. Wynikają one z tego, że w odróżnieniu od rozwiązania umowy w zwyczajnym trybie, zwolnienie dyscyplinarne ma skutek natychmiastowy. Oznacza to, że pracownik nie ma dodatkowego czasu na poszukiwanie nowej pracy.
Dyscyplinarka a dalsza kariera zawodowa
Zwolnienie dyscyplinarne pracownika ma nieodwracalne skutki dla kariery zawodowej. Informacja o zwolnieniu w tym trybie nie może bowiem zostać wymazana ze świadectwa pracy. Co zrobić w obliczu przedłużających się problemów ze znalezieniem nowego zatrudnienia spowodowanych tą informacją? Być może najlepszym rozwiązaniem okaże się założenie własnej działalności gospodarczej.
Zwolnienie dyscyplinarne to trudny temat, dlatego warto znać go od podszewki. Mamy nadzieję, że dzięki naszemu artykułowi wiesz już wszystko o zasadach tego typu zwolnienia oraz jego konsekwencjach.
- Wypowiedzenie umowy o pracę bez okresu wypowiedzenia
- Zwolnienie od psychiatry – wszystko, co powinieneś o nim wiedzieć
- Okres ochronny przed emeryturą – ile trwa? Jakiemu pracownikowi przysługuje ochrona przedemerytalna?
- Jak złożyć wypowiedzenie umowy o pracę?
- Zwolnienia grupowe – na jakich zasadach się je przeprowadza i co przysługuje pracownikom?