W Polsce przepisy dotyczące urlopów zmieniają się bardzo szybko. Potrzebujesz zaplanować dzień urlopu? Wcześniej sprawdź, jak regulowane są urlopy 2024 przez Kodeks Pracy. To naprawdę proste!
Według aktualnie obowiązujących przepisów każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę ma pełne prawo do wykorzystania w ciągu roku 26 lub 20 dni na wypoczynek. Wymiar, w jakim dostępne są urlopy 2024, zależy w dużej mierze od stażu pracy. Aby dobrze zaplanować wyjazdy wakacyjne oraz pozostałe dni wolne w ciągu roku, zawsze warto znać aktualne przepisy. Jeśli pracujesz na etacie, koniecznie przejrzyj Kodeks Pracy i zmiany, jakie przygotowuje rząd na rok 2024.
Urlopy 2024 – co mówi Kodeks Pracy?
Pracujesz na pełen etat? W takim razie wymiar urlopu 2024 zależy od twojego stażu pracy. Dłuższe urlopy przysługują przede wszystkim osobom, które pracują zawodowo już ponad 10 lat. Chcesz wiedzieć, jakie warunki określają wymiar urlopu dla pracownika? Oto one:
- 20 dni urlopowych masz jako pracownik zatrudniony łącznie w okresie poniżej 10 lat;
- 26 dni urlopowych otrzymasz jako pracownik ze stażem pracy powyżej 10 lat łącznie.
Oczywiście dochodzą tu też kwestie pracy na niepełen etat. W tym przypadku wymiar urlopu obliczany jest proporcjonalnie do trybu zatrudnienia. Oznacza to, że jako pracownik zatrudniony na pół etatu otrzymasz 10 lub 13 dni wolnych od pracy. W kwestii stażu pracy istotny wpływ na dłuższe urlopy ma okres nauki w szkołach zawodowych, technikach oraz szkołach wyższych. Do okresu zatrudnienia uwzględniane są poszczególne lata nauki. Art. 155 Kodeksu Pracy jasno określa, że do okresu zatrudniania, zaliczamy:
- szkołę zawodową lub zasadniczą – nie dłużej niż 3 lata;
- szkołę średnią zawodową – nie dłużej niż 5 lat;
- średnią szkołę ogólnokształcącą – maksymalnie 4 lata;
- szkołę policealną – do 6 lat;
- szkołę wyższą – do 8 lat.
Miej jednak na uwadze, że okresy nauki nie są sumowane. Oznacza to, że maksymalny czas 8 lat studiów nie zostanie połączony np. ze szkołą ogólnokształcącą.
Urlopy 2024 a wyjątki
Niektóre grupy pracowników mają prawo nie tylko do 26 dni urlopu, ale także dodatkowego wymiaru urlopowego. Chcesz wiedzieć, komu przysługuje znacząco dłuższy urlop wypoczynkowy? Oto kilka grup pracowników:
- inwalidzi wojenni i kombatanci;
- osoby niepełnosprawne;
- pracownicy socjalni;
- nauczyciele;
- sędziowie i prokuratorzy.
Chcesz wiedzieć, jaki wymiar urlopu 2024 mają poszczególne osoby na powyższych stanowiskach? Dla inwalidów, osób niepełnosprawnych i pracowników socjalnych jest to aż 10 dodatkowych dni urlopowych. Jako pracownik socjalny otrzymasz dodatkowe dni wolnego, ale tylko raz na 2 lata po 5. letnim stażu pracy. Dla nauczycieli liczba dni wolnych ustalana jest zgodnie z Kartą nauczyciela i okresami ferii oraz wakacji. Ostatnia grupa sędziów oraz prokuratorów otrzymuje 6 dni dodatkowego urlopu po 10 latach pracy oraz 12 dni po przepracowaniu 15 lat w zawodzie.
Urlopy 2024 a zmiany rządu
Rząd w Polsce szykuje zupełne zmiany, jeśli chodzi o urlopy 2024. W tym przypadku nowelizacja ustawy ma wpłynąć na wymiar zasiłku macierzyńskiego oraz okres takiego urlopu. Według nowych przepisów urlop opiekuńczy ma zostać wprowadzony w wymiarze do 5 dni na dany rok kalendarzowy. Pamiętaj, że taka forma odpoczynku ma być w 100% bezpłatna. Jako pracownik etatowy zyskasz też prawo do tzw. zwolnienia z powodu sił wyższych. Tutaj możesz liczyć na dodatkowe 2 dni do wykorzystania w danym roku kalendarzowym. Za czas zwolnienia otrzymasz tylko 50% przysługującego ci normalnie wynagrodzenia. Nowelizacja ustawy obejmuje też 9 tygodni urlopu ojcowskiego. Jak widzisz, zmiany są spore, a na ich wprowadzenie należy jeszcze poczekać.
Zmiany w 2024
Wymiar urlopu wypoczynkowego się nie zmieni, ale zatrudnieni zyskają dwa dodatkowe okresy wolnego – urlop opiekuńczy i zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej. 10 stycznia rząd przyjął Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, a w raz nim zmiany w urlopach w 2023. Zmiany w urlopach 2023 wynikają z unijnej dyrektywy work-life balance. Zmiany mają dotyczyć dodatkowych 5 dni urlopu opiekuńczego (na dzieci, rodziców i współmałżonka). Kolejne dwa dni wolnego może zyskać, korzystając ze zwolnienia z pracy z powodu działania siły wyższej. Oznacza to, że w 2023 roku pracownik będzie mógł skorzystać łącznie nawet z 35 dni wolnych (26 dni urlopu wypoczynkowego, pięć dni opiekuńczego, dwa dni zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej i dwa na opiekę nad dzieckiem do lat 14).
Urlopy 2024 – jak dobrze zaplanować własny urlop?
Kwestia planowania urlopu to problem wielu osób zatrudnionych jako pracownicy etatowi. Co roku wyjeżdżasz z rodziną w góry lub nad morze? W takim razie musisz wiedzieć, jakie zmiany dotkną urlopy 2024. Odpowiednie zaplanowanie czasu wolnego od pracy to podstawa, aby móc odpowiednio wypocząć w ciągu roku. Kiedy planujesz wyjazd z rodziną i chcesz mieć jak najwięcej wolnego, koniecznie sprawdź długie weekendy w ciągu roku. Ustal swój urlop pomiędzy świętami, a zyskasz kilka dodatkowych dni wolnego. Na 2024 rok znajdziesz kilka dobrych terminów, a mianowicie:
- 29 kwietnia do 7 maja;
- 8 czerwca do 11 czerwca;
- 12 do 15 sierpnia;
- 28 października do 5 listopada;
- i kilka innych terminów.
Jeśli dobrze zaplanujesz wolny czas i złożysz wniosek urlopowy, na pewno zyskasz nie jeden dzień urlopu, ale nawet kilka dodatkowych dni.
Niewykorzystane dni wolne – urlopy 2024
Według aktualnie obowiązujących przepisów urlopy, ktore nie zostały wykorzystane w poprzednim roku kalendarzowym, przechodzą na następny. Pamiętaj jednak, że np. urlop z 2023 roku możesz odebrać maksymalnie do 30 września 2024 r. Jeśli nie wykorzystasz przysługujących ci dni wolnego, pracodawca będzie zobowiązany do wypłaty tzw. ekwiwalentu. To równowartość pieniężna niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego w poprzednim roku kalendarzowym. Kodeks pracy jasno reguluje te kwestie.
Czy pracownik musi wykorzystać swój urlop?
Pamiętaj, że jako pracownik etatowy nie masz prawa zrzec się swojego urlopu wypoczynkowego. Pracodawca zawsze powinien sugerować terminy wykorzystania dni wolnych od pracy. Oczywiście nie mogą to być z góry narzucone terminy. Pracując w ciągu roku, masz prawo, a nawet obowiązek, aby wykorzystać swój urlop wypoczynkowy w całości. Najlepiej będzie, jeśli ten będzie trwać nieprzerwanie przez 14 dni. Kiedy nie wykorzystasz urlopu z przyczyn niezależnych, ten zostanie przesunięty na kolejny rok kalendarzowy lub po prostu otrzymasz za te dni ekwiwalent pieniężny.
Zastanawiasz się, jak działa urlop podczas okresu wypowiedzenia u pracodawcy? Tutaj pracodawca musi uznać słuszność udzielenia urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia. W takiej sytuacji często praktykuje się też wykorzystywanie zaległych dni urlopowych. Dzięki temu kwestie urlopowe między zakładem pracy a pracownikiem na wypowiedzeniu będą całkowicie uregulowane.
Teraz już wiesz, jak wyglądają urlopy 2024. Zaplanuj dobrze swój czas wolny i wykorzystaj jak najlepiej dni wolne, które przysługują ci w danym roku kalendarzowym. Pamiętaj, że pracodawca nie ma prawa odmówić ci udzielania urlopu bez wyraźnych przesłanek do takiego działania.
