Umowa o dzieło to forma zatrudnienia, którą wykorzystuje wielu podatników. Wiąże się to z jej korzystnymi warunkami. Warto jednak odpowiedzieć na pytanie o to, jak przedstawiają się kwestie odprowadzania podatków w przypadku tego typu umów. Poznaj odpowiedzi!
Umowa o dzieło to znacząco odmienna forma od umowy zlecenia. Obie formy dotyczą wykonania konkretnej pracy w określonym czasie i nie stanowią o ukonstytuowaniu stosunku pracy, jak ma to miejsce w przypadku umowy o pracę. Zasadnicza różnica, jak sama nazwa wskazuje, polega na tym, że o ile umowa zlecenie może dotyczyć różnych czynności, o tyle ta o dzieło związana jest z wykonaniem konkretnego projektu lub rzeczy. Poznaj najważniejsze aspekty tego typu umowy, o których powinieneś wiedzieć. W tym, przede wszystkim, kwestie podatkowe.
Umowa o dzieło – podstawowe zasady
W Polsce aspekty prawne dotyczące umowy o dzieło są określane przez kodeks cywilny. Odpowiednie zapisy znajdują się w artykułach 627-646 kodeksu. To tam zawarte są prawa i obowiązki wykonującego umowę. Znajdziesz tam również szczegółowe definicje tego, czym jest ta forma zatrudnienia i jak powinna przebiegać wykonywana w jej ramach praca.
Co ciekawe, w kodeksie cywilnym nie zostało sztywno określone, jaką dokładnie formę ma mieć ten typ umowy. Oznacza to, że niekoniecznie musi ona zostać spisana. Choć, co naturalne, najczęściej tego rodzaju ustalenia zostają podsumowane na piśmie. Jednak umowa o dzieło w formie ustnej dalej będzie wiążąca. Naturalnie, w takim przypadku należy się liczyć z tym, że w razie problemów, możesz mieć trudności z dochodzeniem swych praw przed sądem.
Umowa o dzieło – definicja
Umowę tego typu zawiera zlecający, zwany również zamawiającym, a także wykonawca dzieła, który przyjmuje na siebie obowiązek realizacji danego projektu. Stronami umowy mogą być osoby fizyczne albo prawne, które posiadają zdolność wykonywania czynności prawnych. Tego typu porozumienie może też zostać podpisane z jednostkami organizacyjnymi, które zdolności prawnej nie posiadają, takimi jak różnego rodzaju spółki. Jak widzisz, spektrum podmiotów, z którymi możesz zawrzeć taką umowę, jest więc bardzo szerokie.
Jej postanowienia są proste – wykonawca przyjmuje na siebie obowiązek wykonania danego dzieła. Może to być mebel złożony przez stolarza, tekst napisany przez dziennikarza, namalowany obraz i wiele innych rzeczy. Tu również wachlarz możliwości jest rozległy. Zlecający z kolei zobowiązuje do zapłaty za wykonane dzieło w określonym terminie. Jedno jest ważne – przedmiot umowy musi być jasno zdefiniowany.
Umowa o dzieło a podatek dochodowy i składka
Inaczej niż w przypadku umowy o pracę, tutaj wykonawca nie podlega wielu składkom. Nie obowiązuje go składka na ubezpieczenie emerytalne, chorobowe, wypadkowe, czy rentowe. Warto jednak pamiętać, że dzieje się tak jedynie w przypadku, gdy zawierasz umowę w omawianej tu formie ze zleceniodawcą, z którym nie łączy cię stosunek pracy. Innymi słowy, gdy zawarłeś z kimś umowę o pracę i twój pracodawca zleca ci dodatkowo umowę o dzieło, wtedy trzeba od niej odprowadzić składki.
Od 1 stycznia 2021 r. obowiązuje też niezwykle istotny przepis związany z umowami, których nie dotyczy obowiązek opłacania składek. Ich zleceniodawcy muszą informować Zakład Ubezpieczeń Społecznych o fakcie zawarcia takiej umowy. W zgłoszeniu muszą się także znaleźć szczegółowe informacje na temat jej przedmiotu. Wszystko po to, aby ZUS mógł skontrolować, czy wszelkie dokumenty dotyczące zatrudnienia i ich ustalenia realizowane są w zgodzie z przepisami. Tym samym, czy faktycznie nie ma podstaw do doprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne czy zdrowotne.
Podatek od umowy o dzieło dotyczy zleceniobiorcy!
Tak przedstawia się kwestia składek zdrowotnych, rentowych i innych. Zanim przejdziesz do najważniejszych informacji dotyczących podatków, sprawdź jeszcze, jak dokładnie powinien wyglądać omawiany tu dokument pod względem formalnym.
Umowa powinna zawierać szereg koniecznych elementów. Warto o nich pamiętać w momencie podpisywania tego typu dokumentu ze zleceniodawcą. Oto te kluczowe części składowe:
- oznaczenie przedmiotu, którego dotyczy sporządzony dokument – to jest tego, co ma w ramach umowy wykonać zleceniobiorca. Może być to dowolna rzecz, ale przedmiot może też dotyczyć określonej czynności o charakterze niematerialnym, np. prowadzenie szkolenia. Przedmiot musi być jasno i klarownie wytłumaczony;
- wskazanie stron umowy – to jest określenie zlecającego i zleceniobiorcy;
- termin realizacji – określenie momentu, w którym ma nastąpić rozpoczęcie wykonywania dzieła i jego zakończenie; muszą to być konkretne daty;
- określenie wynagrodzenia z umowy o dzieło – wskazanie wysokości zapłaty za wykonaną pracę, przy czym nie musi to być konkretna kwota pieniędzy, dostępne są także inne formy zapłaty;
- podpisy stron umowy.
Umowa o dzieło – kluczowe kwestie, o których musisz pamiętać!
Pamiętaj – niezależnie od tego, w jakiej formie zawrzesz umowę, porozumienie z pracodawcą pozostaje wiążące. Czas trwania może być dowolny i jest arbitralnie ustalany przez strony. Możesz realizować taką umowę równie dobrze przez miesiąc, jak i przez rok. W jej ramach zleceniodawca nie może też od ciebie wymagać, byś realizował zobowiązania w określonym miejscu i czasie. Nie jest to bowiem umowa o pracę i nie można jej nadawać takowego kształtu. Umowa może mieć charakter cykliczny, na przykład pisanie tekstów raz miesiącu, należy jednak uważać, żeby jej forma nie zbliżyła się zanadto do zapisów umowy zlecenia!
Umowa o dzieło a podatek i wynagrodzenie
Nie istnieją żadne limity, które określałyby minimalną bądź maksymalną kwotę wynagrodzenia wypłacanego w ramach tej formy pracy. Nie ma w tym przypadku zastosowania przepis o minimalnej stawce godzinowej, który kilka lat temu został zawarty w ustawie o umowach cywilnoprawnych. Przepis ten stanowił, że minimalna stawka godzinowa za pracę musi wynosić 14,70 zł. Nie ma on jednak zastosowania w przypadku takiego porozumienia.
Co istotne, porównując omawianą tu formę i umowę zlecenie, bardziej korzystna finansowo będzie dla ciebie ta pierwsza. Wynika to w dużej mierze z faktu, że nie jest obciążona składkami, więc kwota netto wynagrodzenia z tytułu umowy jest bardziej atrakcyjna. Jednak w dalszym ciągu nie będzie ona wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych. Ten będziesz musiał uiścić, choć w zależności od okoliczności może być to kwota bardziej korzystna niż w przypadku innego rodzaju umów.
Umowa o dzieło – ile wynosi zaliczka na podatek?
Według przepisów, zaliczka na podatek dochodowy w tym przypadku z zasady wynosi 18%. Podstawą obliczania podatku jest kwota brutto zawarta w umowie. Pomniejsza się ją o koszty uzyskania przychodu. Te mogą wynosić 20% lub 50%. Zależy to od określonych okoliczności związanych z charakterem dzieła, które wykonujesz w ramach porozumienia ze zleceniodawcą.
Podatki i koszty uzyskania przychodów – zasady
Wyższa stawka dotyczy tych umów, z którymi związany jest transfer praw autorskich. Mogą to być więc umowy na stworzenie tekstów, grafik lub innych utworów. Warto przy tym mieć na uwadze fakt, że 50% kosztów może być wykorzystywane tylko do pewnego momentu.
Twoje przychody z tytułu tego rodzaju umów zawierających przeniesienie praw autorskich wyniosły więcej niż 85 528 zł? Każda kolejna złotówka powyżej tej kwoty będzie musiała być obłożona niższymi, 20% kosztami uzyskania przychodu.
Rozliczenia umowy o dzieło. Kalkulator pomoże wyliczyć podatek
Oto konkretny przykład. Wykonałeś umowę, w której zapisane zostało wynagrodzenie wynoszące dokładnie 2000 zł brutto. Jak należy opodatkować tę kwotę, aby odprowadzić odpowiedni podatek? By to sprawdzić, należy przeanalizować dwie możliwości – umowa, przy której zastosowanie ma przeniesienie praw autorskich i taka, w której nie ma tego zapisu. Obie można sporządzić, wypełniając gotowy formularz i dopisując do niego istotne punkty.
Podatki i ich wysokość przy umowie z przeniesieniem praw autorskich
Najpierw od kwoty 2000 zł musisz odjąć koszty uzyskania, które w tym przypadku wynoszą 50%, a więc 1000 zł. Następnie musisz obliczyć 18% pozostałej kwoty. 18% z 1000 zł wynosi 180 zł. To jest właśnie należy podatek. Twoje wynagrodzenie netto wyniesie więc dokładnie 1820 zł.
Podatki i ich wysokość przy umowie bez przeniesienia praw
Proces wygląda analogicznie. Jedyne, co ulega zmianie, to stawka procentowa dotycząca kosztów. W tym przypadku jest to 20%. Tym samym od kwoty 2000 zł odliczasz nie 1000 zł, jak w poprzednim przypadku, ale 400 zł. Otrzymujesz kwotę 1600 zł. Aby obliczyć należny podatek, mnożysz ją razy 18%. Wychodzi 288 zł. W tym przypadku kwota netto wynagrodzenia to 1712 zł.
Umowa o dzieło – wykonawca i zleceniodawca
To jednak jeszcze nie wszystkie aspekty podatkowe, na które musisz zwrócić uwagę przy okazji opisywanej formie zatrudnienia. Podatek, który zapłacisz, a tym samym wysokość ostatecznego wynagrodzenia netto, są także związane z tym, kto jest zleceniodawcą danej umowy. Przyjrzyj się określonym sytuacjom związanym z tym właśnie aspektem.
Umowa między przedsiębiorcą a osobą fizyczną (prywatną)
Jeżeli zawarłeś umowę tego typu z przedsiębiorcą, rozliczana jest jako przychód z działalności gospodarczej. W związku z tym, gdy wykonujesz dane dzieło poprzez firmę, wystawiasz fakturę. Alternatywnie, możesz potraktować wykonywanie dzieła jako działalność realizowaną osobiście. To bardzo efektywne podejście, ponieważ w takim przypadku jako osoba prywatna możesz zastosować 50% kosztów. Naturalnie, tylko w przypadku tych dzieł, które na to pozwalają. Realizując dzieło jako firma i wystawiając fakturę, nie masz możliwości wykorzystania wyższych kosztów uzyskania przychodu.
Umowa z własnym pracodawcą
Sprawa wygląda inaczej, jeżeli masz do czynienia z umową wykonywaną na rzecz kogoś, z kim łączy cię stosunek pracy. Może mieć to miejsce na przykład, gdy pracujesz w firmie komputerowej jako programista, ale pracodawca zorientuje się, że posiadasz dodatkowe umiejętności, np. graficzne, i zleci ci przygotowanie grafik do prezentacji. W takim układzie podpisze z tobą stosowną umowę.
Wówczas nie zapłacisz podatków od umowy o dzieło w formie wskazanej wyżej. Twoje wynagrodzenie zostanie wliczone do tego, które wynika ze stosunku pracy. Pracodawca, jako płatnik, odprowadzi podatek zarówno od twojej standardowej pensji, jak też od wynagrodzenia dodatkowego, które przysługuje ci za pracę wykonaną w ramach umowy w opisywanej formie.
Umowa zawierana między dwiema osobami fizycznymi
A jak wygląda sytuacja, gdy umowę zawrą dwie osoby fizyczne? Na przykład, poprosisz przyjaciela, by napisał muzykę do tworzonego przez ciebie filmu. Można podejść do tego tematu dwojako. Z jednej strony, wszystko może odbywać się na zasadach przyjacielskiej przysługi robionej za określoną kwotę. Spisywanie stosownego dokumentu dotyczącego współpracy nie musi być w takim przypadku obowiązkowe.
Jednak jeśli będziesz wykonywać podobną usługę dla obcej osoby i któraś ze stron wyrazi chęć sformalizowania ustaleń, umowa o dzieło będzie mieć zastosowanie. W związku z tym będzie trzeba uiścić podatek. Wszystkie dalsze zasady będą wyglądać analogicznie jak przy typowej umowie opisywanego typu.
Umowa, którą zawierasz z obcokrajowcem
Omawiany nas typ umowy ma zastosowanie tak w przypadku obywateli Polski, jak i pochodzących z innych państw. Oznacza to, że jeżeli zawierasz umowę z cudzoziemcem, na przykład obywatelem Ukrainy, zasady pozostają niezmienne. Nie zmieniają się ani elementy umowy, ani zasady wykonania pracy, ani kwestie podatkowe.
Umowa o dzieło i podatki – podsumowanie
Jak wynika z powyższego przedstawienia sprawy, umowa o dzieło to jedna z form zatrudnienia, przy której kwestie podatkowe są stosunkowo mało skomplikowane. To stanowi o tym, że jest często wybierana przez pracowników trudniących się różnego rodzaju rzemiosłami. Jest przede wszystkim popularną formą stosowaną przez twórców dzieł kultury. Oczywiście, wymaga rozliczenia roku podatkowego przez PIT.
Oczywiście to, co stanowi największą zaletę umów o dzieło, jest także ich największą wadą. Mowa tu o braku składek na ubezpieczenie zdrowotne i innych. Kwestia tego, czy bardziej korzystne jest skorzystanie z niższych podatków przy umowie o dzieło, jest arbitralna. Opierając się o powyższe informacje, możesz jednak odpowiedzieć sobie na pytanie, czy ta forma jest dla ciebie.
- Podatki w Polsce – ile ich jest? Przekonaj się, jak liczne są podatki obowiązujące w Polsce!
- Podatek od czynności cywilnoprawnych – kto płaci? Ile wynosi? Sprawdź, czy dotyczy Cię zwolnienie z podatku PCC!
- Podatek cukrowy – czy obejmuje tylko słodzone napoje? Sprawdź, co konsumenci muszą wiedzieć o wprowadzonej opłacie za cukier
- Podatek Belki – ile wynosi i kogo dotyczy? Wszystko, co musisz wiedzieć!
- Podatek od wzbogacenia – ile wynosi? Kiedy należy go zapłacić?
