Podatek Belki obowiązuje w Polsce od 2002 roku. Czego w zasadzie dotyczy? Dlaczego został wprowadzony? Czy taką daninę płacą osoby fizyczne i ma ona związek z ich dochodami? W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na wszystkie powyższe pytania.
Podatek Belki to jeden z tych elementów systemu finansowego w Polsce, który często nie jest w pełni jasny dla wielu osób. Dlatego w naszym poradniku postaramy się jak najbardziej klarownie, czym on właściwie jest i kto go płaci. Powiemy o jego wysokości oraz o tym, co podlega opodatkowaniu. Przekonaj się, czy jako przedsiębiorca będziesz musiał go uiścić. Przeczytaj nasz tekst!
Podatek Belki – co to takiego?
Zacznijmy od wyjaśnienia nazwy podatku. Pochodzi ona od nazwiska Marka Belki. Ten polityk, zanim został premierem, piastował stanowisko ministra finansów. W 2002 roku, gdy Marek Belka piastował to stanowisko, ustanowiono polski podatek od dochodów kapitałowych. Od tamtego czasu jest potocznie określany jako podatek Belki.
Jakie prawo reguluje ten podatek?
Podatek Belki w sensie prawnym jest regulowany ustawą z 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (a konkretnie zapisami w 30, artykule ustawy). Nowelizacja tej ustawy dokonana w 2002 roku zainicjowała funkcjonowanie podatku. Podatek Belki, w największym skrócie, obejmuje wszelkie przychody z kapitałów pieniężnych.
Podatek Belki – od kiedy obowiązuje?
Jak wspomnieliśmy, podatek Belki obowiązuje w Polsce od przeszło dziewiętnastu lat. Podczas pierwszych dwóch lat funkcjonowania obejmował obowiązkowo zyski od depozytów bankowych. Ile wynosi podatek Belki? Wynosił on w tamtym okresie nieco więcej niż obecnie, bo 20 procent. Potrącano go jedynie od oszczędności gromadzonych w bankach.
Zmiany w podatku Belki od 2004 roku
Po dwóch latach nastąpiła jednak znacząca zmiana. Podatek Belki zaczął obejmować już nie tylko oszczędności bankowe, lecz także dochody kapitałowe. Innymi słowy – regulacje dotyczyły także inwestycji w papiery wartościowe. Podatek obniżono do poziomu 19%. Takie zasady obowiązują aż do dziś. Można zatem powiedzieć, że w obecnej formie opisywana przez nas danina trwa od nowelizacji ustawy, która weszła w życie w 2004 roku.
Podatek Belki – wysokość jednakowa dla wszystkich przychodów
Wiesz już, ile wynosi podatek Belki. Dziewiętnastoprocentowa wysokość podatku jest jednolita dla różnych kategorii przychodów. Kwestia ta jest regulowana przez ustawę o podatku dochodowym dla osób fizycznych.
Zastanawiasz się, kiedy należy zapłacić podatek od zysków kapitałowych? Odpowiedź może się wydać banalna, ale warto to podkreślić – podatek Belki płacisz tylko wtedy, gdy osiągniesz zysk. Jeżeli inwestycja (na przykład w papiery wartościowe) takiego zysku nie wygenerowała, podatek Belki nie ma zastosowania.
Kiedy należy opłacić podatek Belki – rodzaje zysków
Jakie zyski są obejmowane przez podatek Belki? Można wymienić kilka podstawowych kategorii. Zaliczają się do nich:
- zyski z obligacji;
- zyski z funduszy kapitałowych;
- zyski z lokat;
- zyski z dywidend;
- zyski z depozytów bankowych;
- zyski uzyskane w wyniku inwestycji w papiery wartościowe.
Innymi słowy – podatek Belki obejmuje wszelkie przychody z kapitałów pieniężnych. Wskazuje na to siedemnasty artykuł ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Kiedy należy opłacić podatek Belki – szczegółowy opis kategorii
Warto rozwinąć kategoryzację nakreśloną powyżej. Przychody z kapitałów pieniężnych mogą mieć wiele wymiarów. Musisz mieć na uwadze, jak wiele z twoich inwestycji może być obejmowanych przez podatek Belki. Wysokość to jednak zawsze ustawowe 19 procent.
Podatek Belki od odsetek
Podatek Belki dotyczy wielu rodzajów odsetek. Zaliczają się do tego odsetki od pożyczek, a także tak zwane dyskonto, czyli odsetki od papierów wartościowych. Jako przychody z kapitałów pieniężnych klasyfikowane są także odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych. Dotyczy to też innych form oszczędzania, inwestowania i przechowywania środków pieniężnych. Uwaga! Ustawa nie obejmuje tych środków pieniężnych, które są związane z prowadzoną przez ciebie działalnością gospodarczą.
Podatek Belki od dywidend
Następna kategoria, którą obejmuje podatek Belki, to różnego rodzaju dywidendy. Zaliczają się do niej zyski tego typu i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Podstawą ich uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną lub spółdzielni. Konkretne przykłady to:
- zyski uzyskane z dywidend z akcji złożonych przez członków pracowniczych funduszy emerytalnych na rachunkach ilościowych;
- zyski uzyskane z dywidendy wynikającej z oprocentowania udziałów członkowskich z nadwyżki bilansowej w spółdzielniach;
- zysk z podziału majątku likwidowanej spółki spółdzielczej;
- zyski uzyskane z tytułu udziału w funduszach kapitałowych;
- zyski powstałe w wyniku nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń dokonywanych na rzecz udziałowców.
Od czego jeszcze trzeba zapłacić podatek Belki?
Podatek Belki odnosi się również do innych rodzajów przychodów należnych, choćby nie zostały faktycznie otrzymane. Mowa tu przykładowo o odpłatnym zbyciu udziałów w spółkach mających osobowość prawną. Danina obejmuje także zbycie papierów wartościowych powiązanych z owymi spółkami. Podatek Belki wedle przepisów ustawowych ma zastosowanie także w przypadku „odpłatnego zbycia prawa poboru, w tym również ze zbycia prawa poboru akcji nowej emisji przez pracowniczy fundusz emerytalny w imieniu członka funduszu”.
Podatkiem objęte są też:
- przychody członków pracowniczych funduszy emerytalnych;
- wartość udziałów (akcji) w spółce o osobowości prawnej;
- wkłady w spółdzielnię.
Podatek Belki dotyczy też przychodów z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.
Podatek Belki – co to za obowiązek dla płatnika?
Omawiana danina dotyczy wielu różnych przychodów. Jednak w przypadku większości najpopularniejszych instrumentów finansowych płatnik nie musi się martwić o jej opłacenie. Z zasady opłatą podatku zajmuje się instytucja, która udostępnia dany instrument. Przykładowo – oszczędzasz w banku w ramach funduszu inwestycyjnego. Odsetki, które otrzymasz, będą już pomniejszone o podatek Belki. Podobnie wygląda sprawa w przypadku wszelkich lokat czy kont oszczędnościowych. Nie musisz w takich przypadkach obliczać podatku ani nawet zgłaszać go w deklaracji podatkowej.
Kiedy podatek Belki trzeba rozliczyć w Urzędzie Skarbowym?
Sprawa wygląda nieco inaczej, gdy mowa o udziałach w spółkach i zyskach wynikających ze sprzedaży papierów wartościowych. W takich przypadkach musisz rozliczyć się z Urzędem Skarbowym. Dokonuje się tego poprzez złożenie deklaracji PIT-38. Pamiętaj – nawet jeśli samodzielnie rozliczasz podatek Belki, wysokość pozostanie niezmienna i wyniesie 19 procent.
Podatek Belki – podsumowanie
Trzeba przyznać, że niewiele jest tak „łatwych w obsłudze” danin, jak podatek Belki. Od kiedy zaczął funkcjonować, dotyczyła go tylko jedna nowelizacja, a zasady jego opłacania są klarowne. Wysokość podatku Belki jest jasna i zawsze wynosi 19 procent. Nie potrzeba więc prowadzić skomplikowanych obliczeń.
Jeśli nie prowadzisz bardzo skomplikowanej działalności inwestycyjnej, nie będziesz musiał martwić się kwestiami formalnymi, z którymi wiąże się podatek Belki. Ile procent, do kiedy należy go opłacić, jaki wypełnić formularz – te pytania w przypadku tego podatku nie występują. Jest z zasady opłacany przez bank lub inną instytucję finansową, w której oszczędzasz. To sprawia, że okazuje się jedną z najprostszych danin w naszym kraju. Czy potrzebną, czy też utrudniającą inwestowanie? To już zgoła odmienny temat na inną okazję.
- Czym jest podatek od lokat bankowych? Podatek Belki od zysków kapitałowych
- Podatek CIT 2024 – wszystko, co powinien o nim wiedzieć właściciel firmy
- Podatek cukrowy – czy obejmuje tylko słodzone napoje? Sprawdź, co konsumenci muszą wiedzieć o wprowadzonej opłacie za cukier
- Podatek od giełdy – kto musi zapłacić podatek od zysków kapitałowych? Kiedy rozliczyć PIT-38? Sprawdź!
- Kiedy i jak złożyć PIT-38? Jak wygląda druk i jak się rozliczać? Wszystko, co powinieneś wiedzieć o tym formularzu!
