Renta z tytułu niezdolności do pracy – kiedy i komu przysługuje to świadczenie?

Zastanawiasz się, czy przysługuje ci renta z tytułu niezdolności do pracy? Jesteś ciekaw, jaka jest jej wysokość? Przeczytaj nasz artykuł, w którym przedstawiamy najważniejsze informacje na temat tego świadczenia.

Renta z tytułu niezdolności do pracy jest świadczeniem przyznawanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych dla osób, które nie mogą wykonywać jakiejkolwiek pracy z powodu złego stanu zdrowia. Warto dowiedzieć się więcej o tym środku pomocy społecznej.

Osoba niezdolna do pracy – co to znaczy?

Osoba niezdolna do pracy nie jest w stanie podejmować żadnych czynność ze względu na zły stan zdrowia. Kwestia niezdolności do pracy określona jest w Ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dzieli się ona na:

• całkowitą – orzekaną w sytuacji osoby, która utraciła zdolność do wykonywania pracy zarobkowej;
• częściową – orzekaną w przypadku osoby, która w dużej mierze utraciła zdolność do pracy zgodnej z jej kwalifikacjami.

Na jaki okres przyznawana jest renta z tytułu niezdolności do pracy?

Ciekawi cię, na jaki okres czasu przyznawana jest renta z tytułu niezdolności do pracy? Orzekana jest ona na czas nie dłuższy niż pięć lat. Istnieje jednak pewien wyjątek – jeśli nie ma rokowań do odzyskania zdolności do wykonywania pracy, to może zostać orzeczony dłuższy czas pobierania renty.

Kto może ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy?

O rentę z tytułu niezdolności do wykonywania pracy może ubiegać się ubezpieczony, który spełnia łącznie następujące warunki:

• jest niezdolny częściowo lub całościowo do pracy;
• ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;
• jego niezdolność powstała w określonym w ustawie czasie i nie później niż w ciągu 18 miesięcy od momentu jego zakończenia.

Renta z tytułu niezdolności do pracy – jakie są rodzaje?

Renta z tytułu niezdolności do pracy jest jednym z wielu świadczeń, które przyznawane jest przez ZUS. Dzieli się ono na:

• rentę stałą – dotyczy ubezpieczonych, których niezdolność została uznana za trwałą;
• rentę okresową – dotyczy ubezpieczonych, u których niezdolność ma charakter czasowy;
• rentę szkoleniową – dotyczy ubezpieczonych, którzy posiadają prawo do renty, ale orzeczono u nich konieczność przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność wykonywania dotychczasowej pracy.

Kiedy przysługuje renta okresowa?

Prawo do renty okresowej przysługuje osobie, u której orzeczono czasową niezdolność do pracy. Wypłacana jest ona przez okres, który został wskazany przez organ rentowy. Co ważne, po upływie tego czasu, ubezpieczony może wysłać wniosek do ZUS o przedłużenie okresu pobierania renty. Jeśli będą istniały przesłanki do kontynuacji świadczenia, to osoba zainteresowana otrzyma decyzję wraz z warunkami przywrócenia tego prawa.

Na jaki okres przyznawana jest renta szkoleniowa?

Jeśli u osoby niezdolnej do pracy ZUS stwierdzi, że może ona wykonywać pracę, ale inną niż dotychczas, to wyda on orzeczenie o celowości przekwalifikowania zawodowego tej osoby. Ubezpieczony otrzyma przy tym prawo do renty szkoleniowej. Będzie on ją pobierał przez 6 miesięcy, z możliwością przedłużania tego okresu, ale nie dłużej jak do 36 miesięcy. Skrócenie bądź wydłużenie wypłacania świadczenia następuje na wniosek.

Staż uprawniający do uzyskania renty

Okres składkowy i nieskładkowy uprawniający do świadczenia uzależniony jest od wieku ubezpieczonego, w jakim powstała jego niezdolność do wykonywania pracy:

• 1 rok – jeżeli niezdolność wystąpiła przed ukończeniem 20 lat;
• 2 lata – jeżeli niezdolność powstała między 20 a 22 rokiem życia;
• 3 lata – jeżeli niezdolność wystąpiła między 22 a 25 rokiem życia;
• 4 lata – jeżeli niezdolność powstała między 25 a 30 rokiem życia;
• 5 lat – jeżeli niezdolność wystąpiła w wieku powyżej 30 lat.

Warunek wymaganego stażu nie jest brany pod uwagę, w przypadku wystąpienia niezdolności z powodu wypadku przy pracy.

Jaka jest aktualna wysokość renty?

Od 1 marca 2022 roku kwoty najniższych gwarantowanych świadczeń wynoszą:

• renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy – 1338,44 złote;
• renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy – 1003,83 złote;
• renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową lub wypadkiem – 1606,13 złotych;
• renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową lub wypadkiem – 1204,60 złotych.

Jakie dokumenty są potrzebne do uzyskania świadczenia z tytułu niezdolności do pracy?

Jeśli chcesz uzyskać takie świadczenie, to musisz przygotować następujące dokumenty:

• uzupełniony wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy;
• wypełnioną informację o swoich okresach składkowych i nieskładkowych;
• dokumenty potwierdzające staż ubezpieczeniowy (świadectwa pracy, zaświadczenie z Wojskowej Komendy Uzupełnień, książeczka wojskowa czy też legitymacja ubezpieczeniowa);
• zaświadczenie o wynagrodzeniu, zatrudnieniu;
• zaświadczenie o stanie zdrowia od lekarza prowadzącego leczenie;
• dokumentację medyczną (dokumentacja rehabilitacji leczniczej, karty informatyczne z leczenia szpitalnego).

Jak złożyć wniosek o świadczenie z tytułu niezdolności do wykonywania dotychczasowej pracy?

Osoba ubezpieczona, która spełnia wszystkie wymagania niezbędne do przyznania tego świadczenia może złożyć aktualny wniosek do ZUS:

• w formie papierowej (przesyłając go pocztą tradycyjną lub składając w placówce ZUS);
• w formie elektronicznej przez Platformę Usług Elektronicznych;
• w formie ustnej w placówce ZUS (protokół).

Pamiętać należy o przekazaniu wszelkich niezbędnych dokumentów.

Kto orzeka o niezdolności do wykonywania pracy?

Orzeczenie o niezdolności do wykonywania pracy i uprawnieniu do renty przyznawane jest lekarzy orzeczników lub komisje lekarskie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Są to osoby, które spełniają następujące warunki:

• są specjalistami, szczególnie w dziedzinach medycyny takich jak: neurologia, choroby wewnętrzne, medycyna pracy, chirurgia, psychiatria, medycyna społeczna;
• odbyli przeszkolenie z zakresu ustalonego przez prezesa ZUS.

Na czym polega ocena niezdolności?

Lekarz orzecznik ZUS dokonując oceny niezdolności wykonywania pracy, orzeka następujące kwestie:

• datę powstania niezdolności;
• trwałość/przewidywany okres niezdolności;
• związek przyczynowy niezdolności z określonymi okolicznościami (choroba zawodowa, wypadek);
• celowość przekwalifikowania zawodowego poszkodowanego.

Przy ocenie trwałości i stopnia niezdolności lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych uwzględnia:

• stopień niesprawności organizmu;
• możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności;
• możliwość kontynuowania dotychczasowej pracy;
• celowość przekwalifikowania zawodowego.

Czy osobie posiadającej prawo do emerytury przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy?

Zastanawiasz się, czy osoba posiadająca prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych może otrzymać rentę z tytułu niezdolności do pracy? Jeśli ubezpieczony spełnia warunki do uzyskania emerytury, to niestety nie otrzyma on już tego świadczenia.

Czy bezrobotny może ubiegać się o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy?

W ustawie zostało stwierdzone, że jeśli niezdolność do pracy wystąpi w czasie pozostawania osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku lub w trakcie pobierania zasiłku dla bezrobotnych, to istnieje możliwość ubiegania się o świadczenie z tytułu niezdolności do pracy.

Renta z tytułu niezdolności do pracy jest pomocnym świadczeniem, dzięki któremu osoba, która utraciła możliwość wykonywania pracy, otrzymuje środki do życia. Jeśli znajdujesz się w takiej sytuacji, to koniecznie skorzystaj z tej pomocy.