Na czym polega optymalizacja podatków? I czy w ogóle jest legalna? Sprawdź, jak zmniejszyć obciążenia podatkowe inaczej niż w sposób nielegalny, czyli przez unikanie opodatkowania.
Nie ma pod słońcem nic bardziej pewnego niż podatki. Nie da się ich uniknąć. Ale, czy aby na pewno? Istnieją mechanizmy i działania, które możesz wykonać jako płatnik, aby w znaczący sposób obniżyć łączną wysokość danin, które musisz odprowadzać do państwowej kasy. Owe działania określa się mianem optymalizacji podatków. Dowiedz się, czym właściwie jest ten proces i jak w obliczu prawa wyglądają dozwolone i niedozwolone operacje. A co najistotniejsze, przekonaj się, ile możesz dzięki temu zaoszczędzić.
Podatek – rzecz konieczna
Czym są podatki, każdy wie doskonale. Warto jednak przypomnieć sobie ich oficjalną definicję. Są to przymusowe świadczenia pieniężne, które ponosisz na rzecz Skarbu Państwa. Zarówno jako osoba fizyczna, jak i prawna, czyli najczęściej – prowadząca różnego rodzaju przedsiębiorstwa i firmy. Podatki są powszechne, co oznacza, że obowiązek z nimi związany dotyczy wszystkich. Są także przymusowe – jako obywatel RP po prostu musisz je opłacać.
W Polsce wyróżnia się dwie naczelne kategorie danin publicznych. Po pierwsze, są to podatki pośrednie, czyli takie, których nie opłacasz w formie przelewu wykonywanego na rzecz określonego organu. Są one zawarte w cenach różnych produktów i usług. Zaliczają się do nich choćby podatek VAT czy akcyza. Druga kategoria to podatki bezpośrednie. Te stanowią opłaty, których dokonujesz „wprost” na rzecz Skarbu Państwa. Najważniejsze z nich to podatki dochodowe – od osób fizycznych (PIT) i osób prawnych (CIT). Przed związanym z nimi obowiązkiem nie uciekniesz. Optymalizacja podatków może ci jednak pomóc w osiągnieciu większej korzyści podatkowej w budżecie.
Optymalizacja podatków – czym ona jest?
Nie jest to żaden konkretny instrument funkcjonujący w polskim czy jakimkolwiek innym systemie. Pojęcie to nie zostało zdefiniowane w żadnych przepisach, które obowiązują w kraju. Jest to po prostu określenie różnego rodzaju czynności, które możesz podjąć, aby zmniejszyć kwoty koniecznych do zapłacenia podatków. Alternatywnie – aby w ogóle nie płacić niektórych z nich.
Jak to zrobić? W największym skrócie, chodzi o znajomość przepisów i umiejętne operowanie nimi. Jaką formę określonej daniny wybrać? Co odpisać? Jakie zwolnienia wykorzystać? Odpowiedzi na te i inne pytania sprawią, że twój budżet będzie wyglądać o wiele korzystniej, a kwoty przekazywane do fiskusa będą niższe. Rzecz jasna, wszystko w zgodzie z prawem!
Założenia optymalizacji podatkowej
Nadrzędny cel, jaki przyświeca tym operacjom, jest oczywisty – osiągnięcie niższych zobowiązań podatkowych. A co za tym idzie, bardziej korzystny dla ciebie stan twojego konta bankowego. Niejako wtórnym celem owych działań jest gruntowny przegląd finansów twojej firmy lub gospodarstwa domowego.
Optymalizacja podatków wymaga od ciebie gruntownej analizy przychodów, a także kosztów, które ponosisz. Może się zdarzyć, że w jej wyniku stwierdzisz, że najlepszym sposobem oszczędzania jest rezygnacja z niektórych wydatków. To również będzie efekt przedstawianego tu procesu. W jego wyniku nabywasz także mimochodem wiedzę o daninach publicznych. Rozwijając ją, będziesz mógł w przyszłości modelować swoje finanse jeszcze bardziej skutecznie.
Uchylanie się od płacenia? Nie! Optymalizacja podatków? Tak!
Podkreślmy jasno podstawową kwestię. Omawiany tu proces to nie unikanie obowiązków, ucieczka od nich czy oszustwo. Mowa tu tylko i wyłącznie o korzystaniu z obowiązujących przepisów prawa. Tak, aby w pełni legalnie dokonać przemodelowania finansów domowych czy firmowych. Do takich absolutnie legalnych działań można zaliczyć między innymi:
- dostrojenie formy opłacania danej daniny do specyfiki prowadzonej firmy;
- korzystanie z rozmaitych zwolnień;
- zmianę formy działalności tak, aby podatki były jak najbardziej korzystne;
- opłacanie danin w innym trybie niż roczny, by lepiej panować nad budżetem.
Jak widzisz, chodzi tu tylko o odpowiednie wykorzystywanie pewnych aspektów prawa przez przedsiębiorcę. Zaliczają się do tego też tak podstawowe kwestie jak odliczanie kosztów uzyskania przychodu.
Unikanie podatków dochodowych i innych – nie rób tego!
Istnieją także działania dalece sprzeczne z prawem, które związane są z nielegalnym unikaniem płacenia podatków. To między innymi uzyskiwanie dochodów w wyniku funkcjonowania działalności, która nie została odpowiednio zarejestrowana, czy zatajanie przychodów przed Urzędem Skarbowym. Może się to dokonywać na przykład przez kłamstwa w zeznaniu podatkowym. Pamiętaj, takie działania nie mają nic wspólnego z optymalizacją podatków. To przestępstwa karno-skarbowe.
W ich wyniku działasz na szkodę Skarbu Państwa. Jeżeli robisz to świadomie i z premedytacją, narażasz się na bardzo poważne konsekwencje. Może cię czekać odpowiedzialność karna. Tym samym pamiętaj – wykorzystuj zawsze tylko i wyłącznie te instrumenty, które są legalne.
Jaką strategię przyjąć?
W przypadku prowadzenia skutecznej i legalnej optymalizacji podatkowej kluczowe znaczenie ma wybór odpowiedniej strategii działania. Aby polepszyć płynność finansową twojego przedsiębiorstwa, musisz zadać sobie pytanie, czy działalność nie wymaga gruntowej przebudowy?
Powinieneś wybrać właściwy dla ciebie rodzaj opodatkowania. Może jest tak, że opłacasz różne daniny na zasadach ogólnych, a tymczasem bardziej korzystny byłby dla ciebie ryczałt? Być może musisz także przemyśleć strukturę twojej firmy, w tym strukturę zatrudnienia. Może się zdarzyć, że zmiana formy umów podpisanych z pracownikami sprawi, że wysokości różnych składek ulegną zmianie.
Nie wiesz, jak to zrobić? Boisz się eksperymentować z przepisami samodzielnie? W takim razie warto, abyś poprosił o konsultację specjalistę i to z nim przygotował dobrze dopasowaną do twoich potrzeb strategię.
Skuteczne planowanie podatkowe czyli trzy podstawowe rodzaje optymalizacji
Można wskazać trzy nadrzędne rodzaje operacji, które pomagają w lepszym skalibrowaniu różnorakich obciążeń. Są to:
- oszczędności podatkowe;
- planowanie związane z opłacaniem danin;
- wykorzystywanie różnych zwolnień, by nie opłacać wszystkich możliwych podatków.
Przyjrzyj się nieco bliżej wszystkim trzem wskazanym podejściom. Które narzędzie będzie najlepsze dla ciebie? Sprawdź, poprzez które możesz najłatwiej dokonać skutecznych przemian.
Podejście pierwsze – oszczędności
Mowa tu o działaniach w pełni neutralnych z punktu widzenia prawa podatkowego w Polsce. Przyczyniają się one do obniżenia kwot różnych danin, które musisz opłacać. Może to być przykładowo odpowiednie dostrajanie terminów płatności podatków. Inny przykład to przesunięcie terminu płatności podatku VAT. Mogą tego dokonywać mali podatnicy, by poprawić płynność finansową firm. Przesunięcia można dokonać na okres, w którym przypada zapłata za transakcję.
Podejście drugie – planowanie
O co chodzi we właściwym planowaniu? Jest to gruntowna analiza kondycji finansowej przedsiębiorstwa i dostrojenie wysokości i rodzaju danin pod jego aktualnych celów. Co ciekawe, w zależności od przypadku wcale nie musi to być obniżanie podatków. Może się zdarzyć, że zwiększenie wyniku finansowego firmy, a tym samym opłacanych danin, pozwoli jej na uzyskanie zdolności kredytowej. Nie chodzi więc koniecznie o unikanie obowiązku, ale o określenie swoich celów i tym samym zaplanowanie działań, które pomogą w ich realizacji.
Podejście trzecie – wykorzystywanie ulg
Wielu danin obowiązujących w Polsce dotyczy szereg mechanizmów pozwalających na ograniczenie obciążenia. Warto, abyś gruntownie zapoznał się z przepisami dotyczącymi PIT, CIT i wszelkich innych, dotyczących cię opłat. Jeżeli znasz swoje prawa, możesz uniknąć opłacania danin lub odliczyć od nich część wydatków. Skonsultuj się z księgowym i prawnikiem. Zobacz, jakie udogodnienia przysługują ci jako przedsiębiorcy!
Optymalizacja podatków – przykłady
Oto kilka przykładów konkretnych operacji, których możesz dokonać, aby poprawić swoje finanse. Po pierwsze, są to działania związane z wyborem odpowiedniej formy działalności. Oto, co przykładowo możesz zrobić:
- utworzyć podatkową grupę kapitałową;
- prowadzić działalność w spółce osobowej – unikniesz dzięki temu podwójnego opodatkowania;
- ukonstytuować spółkę holdingową, która będzie zarejestrowana za granica;
- prowadzić działalność w ramach Specjalnej Strefy Ekonomicznej; firmy działające w strefach mogą liczyć na wiele udogodnień;
- prowadzić działania restrukturyzacyjne.
Rzecz jasna musisz przy tym pamiętać, by podejmowane przez ciebie operacje były właściwie umotywowane. Nie możesz sprawić, by były to jedynie działania sztuczne i pozorowane, których celem jest unikanie podatków. Muszą harmonijnie łączyć się ze specyfiką twojej działalności.
Mnogość możliwości
Do innych skutecznych działań można zaliczyć choćby łączenie źródeł przychodu w podatku dochodowym czy skuteczne rozliczanie poniesionych strat. W przypadku VAT możesz liczyć na zwolnienie podmiotowe, o ile obrót, jaki wygenerowała twoja firma, nie był większy niż 150 000 zł netto. Pomóc może także choćby kwartalne rozliczanie podatku.
Takich operacji jest bardzo dużo. Są powiązane z charakterem poszczególnych danin. Warto, abyś, dobierając dany model optymalizacyjny, zwracał uwagę na obowiązujący katalog ulg.
Optymalizacja podatków a podejście sądów
Na pewno chcesz mieć stuprocentową pewność, że różne operacje, których mógłbyś dokonywać w kwestii unikania płacenia pewnych danin czy ich obniżenia, są zgodne z prawem. Albo, inaczej rzecz ujmując, nie tylko są zgodne z prawem, ale także nie budzą żadnych wątpliwości. Tak, aby nigdy żaden urzędnik nie narażał cię na niepotrzebny stres w związku z kontrolami.
Naczelną zasadą, która przyświeca interpretacji różnych niejasności w przepisach, jest stawanie po stronie podatnika. Jeżeli sąd rozpatruje sprawę, w której istnieją jakieś wątpliwości w kwestii opłacania danin publicznych, z zasady powinien działać nie na szkodę płatnika, ale w jego interesie. To, rzecz jasna, dotyczy jedynie sytuacji spornych. Zwracał na to uwagę kilka lat temu Naczelny Sąd Administracyjny. W jednym ze swoich wyroków zaznaczał, że niejasne regulacje legislacyjne, które są związane z podatkami, należy rozstrzygać na korzyść podatnika, a nie – danego organu podatkowego.
Nowelizacja ordynacji podatkowej. Co właściwie jest legalne?
Mówiąc o polskim orzecznictwie w zakresie optymalizacji, należy także wspomnieć o istotnych zmianach, które nastąpiły w 2021 roku. W znowelizowanej ordynacji zaznaczono, że choć działania mające na celu korzystne przemodelowanie obowiązków związanych z płatnościami są dozwolone, muszą być właściwie umotywowane. Oznacza to, że jeżeli twoje działania mają na celu tylko i wyłącznie uniknięcie podatku i są w istocie sztuczne, mogą zostać zinterpretowane jako oszustwo.
Jakie są przykłady takich dwuznacznych działań? Może to być angażowanie pośredników, którzy „pomagają” w uniknięciu płatności. Podobny status może mieć także dzielenie bez żadnego uzasadnienia różnych operacji. Jednym słowem, jeżeli za twoimi posunięciami nie idą realne cele związane z biznesem, a tylko i wyłącznie próba ucieczki od podatku, odpowiednie organy mogą odnieść się do nich jako sprzecznych z przepisami ustaw. Należy tym bardziej zasięgnąć opinii specjalisty, dobierając różne mechanizmy poprawiające funkcjonowanie firmy.
Podsumowanie – wymierne korzyści i ostrożność
Jak widzisz, przedstawione wyżej procesy mogą ci pomóc w rozwijaniu działalności biznesowej. Aby jak najlepiej wykorzystać możliwości, które daje ci polskie prawo, musisz dokładnie poznać przepisy. Warto, abyś nie dokonywał podobnych działań sam, lecz we współpracy z ludźmi, którzy dysponują właściwą wiedzą. Pamiętaj też, aby unikać operacji, które mogą budzić choćby najmniejsze wątpliwości pod względem prawnym.
Omawiane procesy, przeprowadzone sprawnie, mogą przynieść wymierne efekty. Poprawią budżet, pozwolą ci zwiększyć wiedzę na temat różnych przepisów, być może skłonią do koniecznej restrukturyzacji firmy. Uchronią cię także przed przykrymi konsekwencjami kontroli skarbowych, o ile będziesz działał rzetelnie i profesjonalnie.
- Podatki w Polsce – ile ich jest? Przekonaj się, jak liczne są podatki obowiązujące w Polsce!
- Podatki dla pracujących za granicą – sprawdź, ile zapłacisz i czy przysługuje ci ulga!
- Podatek pośredni – VAT i nie tylko. Kiedy jeszcze go płacisz?
- Podatki lokalne – czym są i jakie są ich rodzaje? Dowiedz się!
- Podatek cukrowy – czy obejmuje tylko słodzone napoje? Sprawdź, co konsumenci muszą wiedzieć o wprowadzonej opłacie za cukier
