Daniny te związane są z wieloma odmiennymi aspektami twojego życia. Począwszy od transportu, poprzez nieruchomości, a skończywszy na kwestiach spadkowych. Jak dokładnie przedstawia się katalog najistotniejszych podatków lokalnych? Sprawdź!
Podatki lokalne to bardzo istotny element polskiego systemu finansów publicznych. To jedno z najważniejszych źródeł, które stanowią o kształcie budżetów gmin. To właśnie one, wraz z opłatami lokalnymi, sprawiają, że dana gmina ma fundusze, aby realizować rozmaite projekty, które poprawiają jakość życia mieszkańców. Oto daniny, które co roku wpływają na rozwój wielu gmin w kraju.
Podatki lokalne w Polsce – jakie występują?
Omawiane tu rozwiązania podatkowe podzielić można na kilka kluczowych kategorii. Są one związane z różnymi działaniami, jakie podejmuje podatnik. Podatki lokalne to:
- podatek rolny;
- od środków transportowych;
- leśny;
- od nieruchomości;
- od spadków i darowizn;
- od posiadania psów.
Poniżej znajdziesz analizuję kolejnych wymienionych danin. Zobaczysz, jak przedstawia się specyfika każdej z nich, a także, jak kształtują się stawki oraz do kiedy dany podatek jest płatny.
Podatek leśny
Tę daninę muszą opłacać osoby fizyczne, prawne, a także jednostki, które nie posiadają osobowości prawnej, ale są właścicielami lasów lub zajmują się tymi należącymi do samorządu terytorialnego lub do Skarbu Państwa. To obciążenie dotyczy bowiem tych podmiotów, które prowadzą działalność w zakresie gospodarowania gruntami leśnymi.
Podstawa opodatkowania i obowiązek podatkowy
W tym przypadku jest to powierzchnia, którą zajmuje dany las. Jej wartość, zgodnie z prawem o podatku leśnym, jest wyrażana w hektarach i zapisana w ewidencji gruntów i budynków. Pod kątem obliczania wysokości podatku nie bez znaczenia pozostaje także stan drzew, które znajdują się w danym lesie. Zasada jest prosta – im lepszy stan drzewostanu, tym bardziej wzrasta danina.
Obowiązek podatkowy powstaje wraz z pierwszym dniem miesiąca przypadającym po tym, w którym pojawiły się okoliczności stanowiące o powstaniu owego obowiązku. Mówiąc wprost – gdy dane obszary, na których znajduje się las, weszły w twoje posiadanie. Przykładowo, jeżeli stało się to w połowie października, obowiązek powstanie wraz z pierwszym dniem listopada. Znika z kolei wraz z ostatnim dniem miesiąca, w którym odpowiednie okoliczności przestały obowiązywać.
Przeznaczenie i zwolnienia
Oficjalny cel, z którym związany jest podatek leśny, dotyczy zaspokajania potrzeb społecznych przez daną gminę. Jest on sankcjonowany przez odpowiednie organy podatkowe. Są to wójtowie gmin, a także burmistrzowie i prezydenci miast. Podstawę prawną stanowi w tym przypadku z kolei ustawa z 30 października 2002 roku o podatku leśnym.
Kto jest zwolniony z konieczności jego płacenia? Są to właściciele kilku rodzajów obszarów:
- lasów, które zostały wpisane do rejestru zabytków;
- lasów, w których drzewostan jest młodszy niż czterdzieści lat;
- użytków ekologicznych.
Podatek rolny
Ten podatek lokalny jest regulowany ustawą o podatku rolnym z 1984 roku. Ta danina jest jedną z najbardziej istotnych części składowych budżetów tych, gmin, w których wiele osób prowadzi działalność rolniczą. Mówiąc najprościej – gmin wiejskich. Opłacają ją zarówno osoby fizyczne, prawne, jak i osoby, które nie posiadają osobowości prawnej.
Przedmiot opodatkowania
Są nim te obszary, które zostały zaklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych oraz same użytki rolne. Danina nie dotyczy jednak tych spośród nich, na których prowadzona działalność jest odmienna od działalności rolniczej.
Zwolnienia
Podatku rolnego nie muszą opłacać osoby, które są właścicielami ziem niskich klas. Mowa tu o klasie piątej oraz szóstej. Zwolnieni są też właściciele obszarów gruntowych, które umiejscowione są w pasie drogi granicznej. Jeżeli zaś jesteś właścicielem podobnego obszary, który jest objęty melioracją i został zniszczony w wyniku robót drenarskich, wtedy również obowiązek zapłaty cię ominie. Podobnie, jeżeli należące do ciebie ziemie o omawianym statusie powstały w wyniku zagospodarowania nieużytków. Jednak, w takim przypadku daniny nie będziesz płacić jedynie przez pięć lat.
Podatek od nieruchomości
Ta danina, co oczywiste, dotyczy tych osób będących właścicielami różnego rodzaju nieruchomości lub ich części. Mowa tu zarówno o osobach fizycznych, prawnych, jak też o jednostkach, które nie mają osobowości prawnej. Obowiązek zapłaty dotknie cię, jeżeli jesteś zarówno właścicielem, jak i użytkownikiem wieczystym nieruchomości.
Przedmiot opodatkowania i stawki
To oczywiście nieruchomości, które do ciebie należą. Warto przy tym pamiętać, że podstawa opodatkowania jest ściśle powiązana z typem danej nieruchomości. Jeżeli mowa o budynkach i obszarach gruntowych, podatek jest powiązany z ich powierzchnią. Im większa, tym jest wyższy.
Stawki tego podatku lokalnego są zróżnicowane. Mogą się wahać od jednego aż do 25%. Rozwiązanie to jest regulowane ustawą o podatkach i opłatach lokalnych z 1991 roku.
Obowiązek podatkowy
Powstaje on wraz z pierwszym dniem miesiąca następującego po tym, w którym stałeś się posiadaczem danej nieruchomości. Opłaty musisz dokonać w czterech ustalonych przez prawo terminach raz na kwartał. Te terminy to kolejno:
- 15 marca;
- 15 maja;
- 15 września;
- 15 listopada.
Wedle uznania możesz też opłacić całość z góry. Tak jest w przypadku osób fizycznych. Nieco inaczej sprawa przedstawia się w przypadku osób prawnych. Te dokonują zapłaty co miesiąc, do 15. dnia.
Zwolnienia
W tym przypadku zwolnienia przewidziane są w kilku sytuacjach. Pierwsza dotyczy nieruchomości, w których funkcjonuje administracja samorządu terytorialnego i jej odpowiednie organy. Drugi przypadek to drogi publiczne, a także obszary gruntowe, które zostały zajęte pod budowę owych dróg. Nieruchomości mogą być też zwolnione z obowiązku opłacania daniny na mocy odrębnych ustaw.
Podatek od spadków i darowizn
Zapłacisz go, jeżeli w wyniku otrzymania spadku lub darowizny stałeś się właścicielem rzeczy, które znajdują się w Polsce. Podstawa opodatkowania to w tym przypadku wartość danego przedmiotu.
Tę daninę obejmują różne zwolnienia. Nie podlegają jej na przykład prawa do znaków towarowych i wzorów zdobniczych, a także prawa autorskie i pokrewne oraz prawa do różnego rodzaju wynalazków. Tego podatku lokalnego nie zapłacisz także, jeżeli otrzymasz spadek lub darowiznę od osoby, która nie jest obywatelem Polski i na stałe nie zamieszkuje w kraju.
Podatek od środków transportowych
Prawnie sankcjonowany jest przez ustawę o opłatach i podatkach lokalnych. Dotyczy różnego rodzaju pojazdów. Zaliczają się do nich samochody, ciągniki, przyczepy, a także łodzie, jachty czy promy. Mowa tu o takich pojazdach, których masa jest większa niż 3,5 tony.
Podmioty, które są nim objęte, to osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne, które nie posiadają osobowości prawnej. Oczywiście, mowa tu o tych podmiotach, które są właścicielami odpowiednich pojazdów. Wysokości wskazanej daniny różnią się od siebie w zależności od typu środka transportowego, a także jego wagi. Zwolnione z niego są środki transportowe, które stanowią zapasy mobilizacyjne.
Terminy płatności i formalności
Stosowną należność opłacasz każdego roku, w którym jesteś posiadaczem wskazanego w prawie pojazdu. Podatek płatny jest w dwóch ratach. Pierwszą z nich musisz opłacić do 15. lutego, zaś drugą do 15. września.
Do 15. lutego roku, w którym powstał obowiązek płatności, musisz przedstawić deklarację podatkową przed odpowiednim organem. Jeżeli ów obowiązek powstał po 15. lutego, deklarację musisz przedstawić w terminie 14 dni od dnia zaistnienia obowiązku.
Stawki
Stawki tej daniny w ostatnich latach były dość stabilne. W 2020 r. i 2021 r. kształtowały się w następujący sposób:
- masa pojazdu mieszcząca się w graniach od 3,5 tony do 5 ton to 880,77 zł;
- masa mieszcząca się w przedziale od 5,5 tony do 9 ton to 1469,31 zł;
- dla środków transportowych o masie między 9 a 12 ton kwota to 1763,16 zł.
Przy tym warto dodać, że obowiązek zapłaty nie dotyczy tych pojazdów, które są zabytkami. Zwolnieni są z niego przedstawiciele dyplomacji.
Podatek od posiadania psów
Najbardziej nietypowe obciążenie, które pojawia się w tym zestawieniu. Co do zasady nie jest to od pewnego czasu podatek lokalny, lecz opłata. Popularnie przyjęło się go jednak dalej określać pierwotnym mianem.
Wysokość tego podatku lokalnego nie może przekroczyć kwoty 22,86 zł. O jego ostatecznej wysokości niewykraczającej poza ową normę decydują rady gmin. Jesteś z niego zwolniony, jeżeli jesteś osobą niepełnosprawną, na przykład niewidomą, i dany czworonóg jest dla ciebie niezbędnym wsparciem. Podobnie, jeżeli masz więcej niż 70 lat i prowadzisz samodzielnie gospodarstwo domowe. Tu zwolnienie ma zastosowanie jednak tylko wtedy, gdy masz jednego psa.
Podsumowanie – daniny, które kształtują regionalne budżety
Podsumowując, można stwierdzić, że omawiane tu rozwiązania dotyczą różnych najbardziej podstawowych aspektów życia obywateli. Przyczyniają się do budowania budżetów lokalnych i bez wątpienia kształtują życie społeczeństw w wielu regionach Polski.
Nierzadko są także sankcjonowane przez organy będące zarządcami owych gmin. Zaliczają się do nich choćby wójtowie. Obowiązek zapłaty wyżej wymienionych danin spoczywa na tobie. Pamiętaj, by mieć na uwadze stosowne terminy oraz by opłat dokonywać w lokalizacjach do tego przeznaczonych.
- Podatek katastralny – czym jest? Czy ten podatek od nieruchomości zostanie wprowadzony w Polsce?
- Podatek od posiadania psa – ile wynosi w 2024 roku? Kto nie uiszcza tej opłaty? Poznaj podatek od psa
- Podatek cukrowy – czy obejmuje tylko słodzone napoje? Sprawdź, co konsumenci muszą wiedzieć o wprowadzonej opłacie za cukier
- Podatek handlowy – czym jest ta danina? Kto ją płaci od przychodu? Sprawdź!
- Podatki w Polsce – ile ich jest? Przekonaj się, jak liczne są podatki obowiązujące w Polsce!
