Jak zatrudnić Ukraińca w pełni legalnie? Takie pytania zadaje sobie wielu przedsiębiorców. W przypadku obywateli Ukrainy obowiązuje procedura uproszczona, choć nie prosta. Jeśli poszukujesz pracowników zza wschodniej granicy Polski, przeczytaj nasz artykuł!
Powiatowy urząd pracy powinien poinstruować cię krok po kroku, jak zatrudnić Ukraińca. Pracowników z 6 krajów Europy Wschodniej obowiązuje tzw. procedura oświadczeniowa, na podstawie której można pracować przez 24 miesiące. Poza Ukraińcami objęte są nią osoby z Armenii, Mołdawii, Gruzji, a także Białorusi i Rosji. Po upływie 3 miesięcy od podjęcia przez nie pracy pracodawca może wystąpić o dłuższe zezwolenie na pracę. Każdy zatrudniany obcokrajowiec powinien mieć wizę lub zezwolenie na pobyt czasowy. Pamiętaj, że w związku z rosyjską agresją i falą uchodźców z Ukrainy w Polsce rząd może wprowadzić różne specustawy, zmieniające dotychczasowe przepisy dotyczące zezwoleń na pobyt na terytorium RP i pracę cudzoziemców.
Jak zatrudnić Ukraińca – zasady legalnego zatrudnienia cudzoziemców
Pracodawcy i osoby spoza Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego muszą spełnić następujące warunki:
- pracodawca musi uzyskać zezwolenie na pracę lub zezwolenie na pracę sezonową dla konkretnej osoby na konkretne stanowisko. Prawnie równoważne będzie uzyskanie przez Ukraińca zezwolenia jednolitego (na pobyt czasowy i pracę) – obcokrajowiec może o nie wnioskować, jeżeli zamierza przebywać i pracować w Polsce dłużej niż 3 miesiące;
- Ukrainiec przebywa w Polsce legalnie. Odpowiednimi dokumentami pobytowymi są karta pobytu lub wiza pracownicza;
- dokument pobytowy pozwala Ukraińcowi na legalne podjęcie pracy w Polsce. Oznacza to, że wiza nie ma charakteru turystycznego (oznaczenie 01), nie jest związana z korzystaniem z ochrony czasowej (20) czy przyjazdem ze względów humanitarnych, interesów państwa lub międzynarodowych zobowiązań (21);
- praca wykonywana przez Ukraińca musi odbywać się na identycznych warunkach i stanowisku, jakie zostaną określone w zezwoleniu na pracę lub zezwoleniu na pobyt czasowy i pracę. Od tej reguły istnieje odstępstwo – pracodawca musi zgłosić taki fakt do odpowiedniego wojewody w ciągu 7 dni. Łączny okres zmiany warunków lub stanowiska nie może przekroczyć 30 dni w ciągu roku kalendarzowego.
Obywatele Ukrainy z paszportem biometrycznym zgodnym z normami ICAO mają przywilej ruchu bezwizowego. Tym samym mogą wjechać do Polski i innych krajów strefy Schengen bez starania się o specjalną wizę. Możliwe jest także podjęcie pracy przez cudzoziemca bez składania wniosku o wydanie zezwolenia. W takim przypadku zatrudnienie Ukraińca może trwać jedynie 90 dni w ciągu 180-dniowego pobytu cudzoziemca w całej strefie Schengen. Po upływie tego czasu obcokrajowiec musi już uzyskać stosowne zezwolenia na pobyt i pracę w Polsce.
Akty prawne, które ustalają ramy zatrudniania obcokrajowców
Przepisy, które decydują o tym, jak zatrudnić Ukraińca legalnie, pochodzą z różnych dokumentów. Warto zapoznać się z poniższymi aktami prawnymi:
- Kodeks Pracy;
- Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r.;
- Ustawa o cudzoziemcach z dnia 12 grudnia 2013 r.;
- Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie podklas działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności z dnia 8 grudnia 2017 r. – PKD określają m.in. charakter pracy sezonowej;
- Ustawa o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 czerwca 2012 r.
Zatrudnianie obywateli Ukrainy – zgłaszanie ofert pracy dla obcokrajowców do PUP
Co powinno zawierać ogłoszenie i jak je zamieścić? Ofertę zatrudnienia skierowaną do Ukraińców zamieścisz w powiatowym urzędzie pracy właściwym dla siedziby twojej firmy lub twojego miejsca stałego pobytu. Możesz to również zrobić przez internetowy formularz na stronie praca.gov.pl. Zgłoszenie o pracy dostępnej na terytorium Polski powinno zawierać następujące informacje takie jak:
- nazwa i dane firmy (NIP, adres siedziby, dane kontaktowe – telefon, e-mail);
- określenie stanowiska pracy;
- liczbę wakatów, w tym wolnych miejsc pracy dostępnych dla osób niepełnosprawnych;
- ogólny opis rodzaju pracy i zakresu obowiązków;
- adres miejsca wykonywania pracy;
- podstawa prawna wykonywania pracy przez cudzoziemca (rodzaj umowy);
- wysokość wynagrodzenia brutto;
- planowana data rozpoczęcia pracy;
- system czasu pracy i wynagrodzeń obowiązujący w firmie;
- wymagania wobec kandydatów – umiejętności, wykształcenie, uprawnienia, znajomość języków obcych, lata doświadczenia zawodowego.
Jak zatrudnić Ukraińca możliwie najszybciej? W ofercie pracy napisz, że kierujesz ją do obywateli Ukrainy. Wtedy otrzymasz natychmiastową pomoc w przetłumaczeniu jej na język ukraiński. Dwujęzyczne ogłoszenie trafi do Centralnej Bazy Ofert Pracy – wejdź na oferty.praca.gov.pl i sprawdź, czy w treści wszystko się zgadza. Dodatkowych informacji udzielą ci odpowiedni urząd pracy lub konsultant Zielonej Linii dla bezrobotnych i pracodawców, dostępnej pod numerem 19524.
Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi
Jak zatrudnić Ukraińca? Obywateli tego państwa obejmują uproszczone procedury – co nie znaczy, że są całkowicie zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pobyt i pracę. Najszybszą dla pracodawców i pracowników ukraińskiego pochodzenia procedurą będzie złożenie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Składa je firma deklarująca zatrudnienie osoby, która ma dokument uprawniający do pobytu w Polsce. Złożenie oświadczenia o powierzeniu pracy Ukraińcowi przebiega w kilku krokach.
- Sprawdzasz ważność dokumentu pobytowego, kopię dołączasz do oświadczenia. Jeśli chcesz zatrudnić obcokrajowca, nie możesz zabierać jego oryginalnych dokumentów.
- W ciągu 7 dni roboczych PUP rejestruje oświadczenie (bez wcześniejszego testu rynku pracy) lub wzywa do złożenia wyjaśnień. W przypadku zatwierdzenia dokumentu przez starostę zaświadczenie z ewidencji oświadczeń przekazujesz Ukraińcowi. Na tej podstawie obcokrajowiec może starać się o wizę pracowniczą.
- Podpisujesz z Ukraińcem umowę zgodną ze złożonym oświadczeniem. Najlepiej w 2 wersjach językowych – pracodawca musi przedstawić pracownikowi z zagranicy przynajmniej tłumaczenie umowy.
- Pisemnie lub internetowo informujesz powiatowy urząd pracy o podjęciu lub niepodjęciu pracy przez Ukraińca. Masz na to 7 dni od daty planowanego rozpoczęcia pracy przez zagranicznego pracownika.
- Zgłaszasz cudzoziemca do ubezpieczenia zdrowotnego i społecznego do 7 dni od rozpoczęcia pracy. Tak zapewniasz Ukraińcowi prawo do korzystania z usług zdrowotnych oraz świadczeń w razie choroby, wypadku itd.
Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi pozwala na zatrudnianie Ukraińca na umowę o pracę przez 2 lata. W przypadku umowy zlecenia dopuszczalny okres zatrudnienia wynosi 6 miesięcy na kolejne 12 miesięcy. Jeżeli cudzoziemiec wykonuje prace sezonowe (z wykazu PKD), konieczne jest pozyskanie specjalnego zezwolenia.
Zezwolenie na pracę w Polsce dla pracownika z Ukrainy
Po upływie ważności oświadczenia występuje konieczność uzyskania zezwolenia na pracę typu A, czyli dla cudzoziemców zatrudnianych przez pracodawców zarejestrowanych w Polsce. Możesz je uzyskać wcześniej, nawet 3 miesiące po rozpoczęciu pracy przez Ukraińca – osobiście, listownie lub elektronicznie. Takie zezwolenie jest ważne maksymalnie 3 lata. Wniosek o przedłużenie zezwolenia na pracę trzeba złożyć w okresie od 30 do 90 dni przed upływem jego ważności.
Jak zatrudnić Ukraińca, któremu kończy się ważność oświadczenia? Wniosek do urzędu wojewódzkiego o wydanie zezwolenia na pracę musi zawierać:
- dokumenty poświadczające tożsamość pracodawcy i potwierdzające jego niekaralność;
- kopię dokumentów podróży i pobytowych Ukraińca lub innych dokumentów tożsamości;
- dowód wpłaty;
- potwierdzenie od starosty, że tej pracy nie może wykonywać bezrobotny zarejestrowany w powiatowym urzędzie pracy (są tu wyjątki);
- dokumenty potwierdzające kwalifikacje i wykształcenie Ukraińca.
Procedura wydania zezwolenia na pracę będzie uproszczona, jeżeli okres zatrudnienia cudzoziemca na umowie o pracę wynosił minimum 3 miesiące, a Ukrainiec w twojej firmie pozostanie na tym samym stanowisku, które wskazujesz w oświadczeniu. Jak zatrudnić Ukraińca, który nie musi mieć zezwolenia o pracę? Taka sytuacja dotyczy tych cudzoziemców, którzy:
- mają nadany przez władze RP status uchodźcy;
- korzystają z ochrony uzupełniającej lub czasowej w Polsce;
- mają pozwolenie na pobyt stały lub pobyt rezydenta długoterminowego;
- dostali zgodę na pobyt tolerowany lub ze względów humanitarnych;
- mają ważne zaświadczenie o udzieleniu im ochrony na terytorium RP;
- przebywają w Polsce na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo UE.
Jak zatrudnić pracownika z Ukrainy? Zezwolenie na pracę sezonową
Prace sezonowe dla cudzoziemców wyróżniają się tym, że okres zatrudnienia nie przekracza 9 miesięcy w ciągu roku. Zezwolenia na pracę typu S dotyczą branż, w których oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi w większości przypadków nie wystarczy. Są to:
- ogrodnictwo;
- rolnictwo;
- turystyka.
W tych sektorach sezonowa, legalna praca na podstawie oświadczenia jest aktualnie niemożliwa, również dla Ukraińców. Już na samym początku musisz postarać się o odpowiednie zezwolenie.
Jak zatrudnić Ukraińca? Obowiązki pracodawcy względem urzędu pracy i obywatela Ukrainy
Podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi musi spełnić szereg wymagań. Musisz to wiedzieć, jeśli zastanawiasz się, jak zatrudnić Ukraińca. Najważniejsze spośród nich to:
- Ukrainiec lub inny cudzoziemiec musi otrzymywać wynagrodzenie nie niższe niż polscy pracownicy wykonujący podobne obowiązki na podobnym stanowisku;
- pracodawca nie był karany w związku ze sprawami dotyczącymi zatrudniania i traktowania cudzoziemców;
- firma nie ma zaległości względem pracowników w odprowadzaniu ich składek, a także wobec urzędu skarbowego etc.;
- pracodawca dopełnia wszelkich wymogów formalnych w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą;
- cudzoziemiec nie może wykorzystywać oświadczenia lub zezwolenia w celach innych niż wykonywanie pracy na terytorium Polski i związany z obowiązkami zawodowymi pobyt w kraju;
- nie przekroczono limitów – organy władzy mogą wprowadzić liczbowe ograniczenie wydawanych pozwoleń i rejestrowanych oświadczeń na dany rok kalendarzowy.
Jak zatrudnić Ukraińca legalnie? Jak widzisz powyżej, prawo dopuszcza wiele dróg. Jednocześnie zasady zatrudniania cudzoziemców stawiają przed pracodawcami szereg wymagań, a poszczególne przepisy często obłożone są mniej lub bardziej przejrzystymi uwarunkowaniami. Możliwości wykonywania pracy w Polsce przez Ukraińców zależą od wielu zmiennych. Być może te okoliczności ulegną zmianie, a w nadzwyczajnej sytuacji rząd zdecyduje się na uproszczenie obowiązujących procedur.
- Zasiłek rehabilitacyjny – komu przysługuje? Czym są świadczenia rehabilitacyjne?
- Wypadek przy pracy – jaka jest jego definicja? Jakie prawa przysługują poszkodowanemu?
- Renta z tytułu niezdolności do pracy – kiedy i komu przysługuje to świadczenie?
- Świadczenie rehabilitacyjne – komu przysługuje? Gdzie złożyć dokumenty?
- Zasiłek chorobowy – czym jest? Kto może ubiegać się o wynagrodzenie chorobowe w 2024?
Zobacz również:
