Gdy prowadzisz własną firmę, numer NIP będziesz wykorzystywał niemal codziennie. To podstawowy sposób na identyfikację przedsiębiorców. Jego otrzymanie jest bardzo proste – dowiedz się, jak należy to zrobić.
Do posiadania numeru NIP jest zobowiązana większość przedsiębiorców, ale nie tylko. Czy ciebie również dotyczy ten obowiązek? Dowiedz się, kto musi posiadać NIP, jak składa się wniosek i do czego wykorzystuje się numer identyfikacji podatkowej.
Czym jest numer NIP?
NIP, czyli numer identyfikacji podatkowej, to dziesięciocyfrowy kod. Do jednej osoby fizycznej może być przypisany wyłącznie jeden taki numer. Do 2012 roku posiadanie NIP-u było obowiązkowe dla wszystkich podatników. Obecnie obowiązek ten jest ograniczony wyłącznie do przedsiębiorców.
NIP ma charakterystyczną formę. Każda z jego 10 cyfr ma swoje znaczenie – 3 pierwsze to kod urzędu skarbowego, który wydał numer. Pięć kolejnych to liczba porządkowa, unikalna dla każdego posiadacza. Na końcu znajduje się cyfra kontrolna, umożliwiająca urzędnikowi zweryfikowanie, czy numer został podany poprawnie.
Podanie NIP-u jest wymagane w wielu sytuacjach urzędowych. Robi się to na żądanie urzędów skarbowych, urzędów kontroli skarbowej, banków i innych organów administracji publicznej.
NIP dla osób prywatnych – kiedy jest obowiązkowy?
NIP to numer identyfikacyjny, który został wprowadzony w 1995 roku. Wówczas obowiązek jego posiadania dotyczył wszystkich osób, które rozliczają się z podatków. Oznaczało to, że uzyskać NIP musiał nie tylko każdy przedsiębiorca, ale również osoby fizyczne.
Dzisiaj przepisy wyglądają już inaczej. Osoby prywatne nieprowadzące działalności gospodarczej, posługują się w sytuacjach urzędowych numerem PESEL. Wyjątek dotyczy tylko tych podatników, którzy nie mają nadanego numeru PESEL, a rozliczają podatki na podstawie odrębnych przepisów prawnych lub płacą składki na ubezpieczenia społeczne. Wówczas mogą oni uzyskać numer NIP.
Co w takim razie z osobami, które otrzymały NIP przed 2012 rokiem, kiedy wprowadzono nowe przepisy? W ich przypadku nic się nie zmienia. Ich numer NIP pozostaje aktualny i mogą się posługiwać nim, zamiennie z PESEL-em, w dokumentach urzędowych. Co więcej, jeśli założą jednoosobową działalność gospodarczą, nie muszą składać wniosku o nadanie NIP, ale posługują się dotychczasowym numerem.
Jak uzyskać numer NIP?
NIP jest nadawany przez naczelnika urzędu skarbowego – tego, do którego złożony został wniosek. Gdy zakładasz jednoosobową działalność gospodarczą, złożenie wniosku jest bardzo proste. Właściwie nie musisz tego robić – wystarczy, że złożysz wniosek o wpis do CEIDG. Na tej podstawie urząd skarbowy nada ci numer NIP.
Kto może się starać o otrzymanie numeru NIP?
O otrzymanie NIP-u mogą w niektórych przypadkach ubiegać się także osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Przykładem takiej sytuacji jest chęć podpisania umowy aktywizującej, dotyczącej np. współpracy z nianią. Taki wniosek składa się na formularzu NIP-7.
Inna procedura składania wniosku o nadanie NIP-u obowiązuje w przypadku osób prawnych i jednostek organizacyjnych. Zgłoszenie identyfikacyjne w urzędzie skarbowym wypełnia się na formularzu NIP-8. W niektórych przypadkach nie trzeba tego robić osobno – możesz to zrobić jednocześnie ze złożeniem wniosku o wpis do KRS.
Czy za otrzymanie numeru NIP się płaci?
Warto wiedzieć, że wydanie numeru NIP jest w każdym przypadku bezpłatne, niezależnie od twojej osobowości prawnej. Jeśli ktoś będzie oferował ci pomoc w otrzymaniu NIP-u za pieniądze, uważaj – będzie to oznaczało, że masz do czynienia z oszustem. Naczelnik urzędu skarbowego powinien przyznać numer NIP w ciągu 3 dni od dnia otrzymania wniosku.
Kiedy konieczna jest aktualizacja danych w bazie NIP?
Zarówno podatnicy nieprowadzący własnej firmy, jak i przedsiębiorcy, są w niektórych przypadkach zobowiązani do zaktualizowania swoich danych w urzędzie skarbowym. Jeśli zmienisz nazwisko (po ślubie czy rozwodzie), adres zamieszkania czy inne dane, nie otrzymasz nowego NIP-u. Ten, który został ci nadany, pozostanie z tobą do końca życia.
Zgodnie z ustawą konieczne jest jednak wówczas przesłanie zgłoszenia aktualizacyjnego na formularzu ZAP-3 (dawniej nazywany NIP-3). Co ważne, nie ma określonego terminu na zaktualizowanie danych. Warto jednak zrobić to jak najszybciej, aby uniknąć pomyłek (np. wówczas, gdy zapomnisz zaktualizować numer konta bankowego i urząd skarbowy nie będzie mógł przelać ci pieniędzy z nadwyżki podatku).
Jakie informacje na temat firmy można uzyskać na podstawie NIP-u?
NIP to podstawowy numer wykorzystywany nie tylko do celów urzędowych, ale także w dokumentach handlowych. Posiadanie NIP-u kontrahenta jest niezbędne, gdy chcesz wystawić fakturę VAT. Tego numeru przedsiębiorcy używają także po to, by sprawdzić dane firm, z którymi współpracują. Dla jednoosobowych działalności gospodarczych jest to możliwe dzięki wyszukiwarce podmiotów zarejestrowanych w CEIDG. Po wpisaniu NIP-u w odpowiednie pole wyszukiwarki otrzymujesz następujące informacje na temat partnera biznesowego czy klienta:
- nazwę firmy;
- REGON;
- dane adresowe;
- dane kontaktowe – jeśli przedsiębiorca zdecydował się je upublicznić;
- datę rozpoczęcia działalności, ewentualnie jej zawieszenia, odwieszenia i zakończenia;
- rodzaj prowadzonej działalności.
Takie informacje znajdujące się w rejestrze CEIDG pozwalają sprawdzić wiarygodność kontrahenta i uzyskać pełną wiedzę na temat jego działalności.
Zamierzasz otworzyć własną firmę? Teraz wiesz już, że uzyskanie NIP-u nie będzie wiązało się dla ciebie z niemal żadnymi formalnościami ani opłatami! Złóż wniosek już dziś!
- Czym jest mikrorachunek podatkowy i jak się z niego korzysta?
- Podatek w Niemczech 2024 – ilu Polaków go opłaca? Zobacz!
- Rozłożenie podatku na raty – jak skorzystać z tej opcji? Gdzie złożyć wniosek o rozłożenie na raty podatku? Sprawdź!
- Zwrot podatku na konto innej osoby – czy to możliwe?
- Kiedy złożyć zeznanie podatkowe PIT-36? Jak wygląda formularz deklaracji PIT-36 i co warto o nim wiedzieć?
