Godziny pracy 2022 to kwestia, która budzi zainteresowanie niejednego etatowca. Wpływa ona na to, ile czasu spędzisz w firmie, a ile możesz przeznaczać na domowy relaks. Jakie są aktualne zasady w tym zakresie? Przeczytaj nasz tekst, by poznać odpowiedź.
Etat jest traktowany jako najbardziej stabilna i przejrzysta forma relacji między pracodawcą a osobą, której powierza się wykonanie określonych czynności. Jest w tym wiele prawdy, ponieważ przepisy prawne wyczerpująco regulują wszelkie istotne zagadnienia dotyczące etatowców. Do takich kwestii należy m.in. długość dnia pracy (jego standardowa długość to 8 godzin). Wpływają one na godziny pracy. 2022 ma oczywiście także dni wolne ustawowo, ale niektóre z nich przypadają na niedzielę. Więcej o wymiarze czasu pracy przeczytasz w naszym artykule!
Godziny pracy w 2022 r. Jak ustala się wymiar czasu pracy?
Według ustawy z 26 czerwca 1964 r. Kodeks pracy wymagany czas pracy jest liczony poprzez pomnożenie liczby tygodni w miesiącu przez 40. Zgodnie ze wskazaną ustawą przeciętna tygodniowa norma czasu pracy to 40 godzin, a dzienny czas pracy w okresie rozliczeniowym nie powinien przekraczać 8 godzin.
Modelowym wariantem jest sytuacja, w której w danym miesiącu jest dwadzieścia dni roboczych, a norma czasu pracy wynosi 160 godzin (8 × 20).
Teoria a praktyka
Rzeczywistość odbiega jednak w znaczący sposób od tego modelu. W przypadku miesięcy mających 31 dni kalendarzowych liczba dni pracujących może być wyższa, a niektóre miesiące mają nawet 184 godziny pracujące. Jednak czasem zdarza się, że w danym miesiącu pojawią się jedynie 152 godziny do przepracowania (taka sytuacja występuje często w lutym, który ma jedynie 28 dni).
W przypadku pracowników zatrudnionych na część etatu wymiar czasu pracy jest ustalany proporcjonalnie (częściowo). Przykładowo, norma tygodniowa dla osoby z umową na 4/5 etatu wynosi 32 godziny.
Godziny pracy w 2022 roku – liczby
Łącznie w 2022 roku jest 2008 godzin pracy liczonych jako 251 dni x 8 roboczogodzin za każdy dzień. Wyliczenia te odnoszą się do pracowników zatrudnionych na pełen etat. W przypadku umowy na część etatu wymiar czasu pracy jest ustalany proporcjonalnie. Przykładowo, pracownik na 1/2 etatu powinien przepracować 1004 roboczogodziny (o ile będzie on wykonywał pracę przez cały rok).
Jeśli chodzi o godziny pracy, 2022 rok kształtuje się następująco:
- styczeń 19 × 8 = 152 godziny. Styczeń 2022 roku to miesiąc mający 31 dni, ale w jego trakcie wypadają takie święta obniżające wymiar czasu pracy jak Nowy Rok oraz Święto Trzech Króli;
- luty 20 × 8 = 160 godzin;
- marzec 23 × 8 = 184 godziny. W 2022 r. marzec jest miesiącem o najwyższej liczbie roboczogodzin;
- kwiecień 20 × 8 = 160 godzin;
- maj 21 × 8 = 168 godzin;
- czerwiec 21 × 8 = 168 godzin;
- lipiec 21 × 8 = 168 godzin;
- sierpień 22 × 8 = 176 godzin;
- wrzesień 22 × 8 = 176 godzin;
- październik 21 × 8 = 168 godzin;
- listopad 20 × 8 = 160 godzin;
- grudzień 21 × 8 = 168 godzin.
Wymiar czasu pracy 2022 a dni świąteczne. Dni ustawowe wolne od pracy
Każde święto, które wypada w dzień inny niż niedziela, skraca wymiar czasu pracy o 8 godzin. Przykładowo, w maju 2022 są 22 dni, które nie przypadają na sobotę lub niedzielę. Mimo to wymiar czasu pracy wynosi 168 godzin. Skąd wynika ta różnica? Wytłumaczenie tej kwestii jest bardzo proste. Dzień 3 Maja (święto Konstytucji) wypada we wtorek, co oznacza dla etatowców dodatkowy dzień wolny od pracy. Jeśli z kolei w danym miesiącu wypadają 2 dni świąteczne w dzień inny niż niedziela, miesięczny wymiar czasu pracy ulega skróceniu aż o 16 godzin.
Jeśli chodzi o godziny pracy 2022, jest ich mniej ze względu na dni wolne. Święta, które oznaczają wolne od pracy, to:
- Nowy Rok (1 stycznia);
- Święto Trzech Króli (6 stycznia);
- Poniedziałek Wielkanocny (18 kwietnia);
- Święto Konstytucji (3 maja);
- Dzień Bożego Ciała (16 czerwca);
- Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia);
- Wszystkich Świętych (1 listopada);
- Święto Niepodległości (11 listopada);
- Drugi Dzień Bożego Narodzenia (26 grudnia).
Godziny pracy w 2022 roku. Godziny nadliczbowe
Normy regulujące godziny pracy w 2022 r. nie oznaczają, że to jest maksymalna liczba godzin, jakie można przepracować w danym okresie. Jeśli istnieje uzasadniona potrzeba, zatrudniony może wykonywać swoje obowiązki w ramach godzin nadliczbowych. Takie rozwiązanie ma dwie główne korzyści, to znaczy:
- możliwość terminowego wykonania zadań w okresie wytężonej pracy;
- poprawę sytuacji finansowej pracownika.
Kodeks pracy reguluje szczególnie drugą z wymienionych kwestii. Jeśli chodzi o pracę w godzinach nadliczbowych, to zatrudniony może liczyć na dodatkowe wynagrodzenie na poziomie 100% płacy określonej w umowie. Jest tak, jeśli praca ta jest wykonywana w godzinach nocnych, dni świąteczne, niedziele lub dzień wolny, który jest przez pracownika odebrany w zamian za każde święto przypadające w dzień inny niż niedziela. Z kolei w przypadku godzin nadliczbowych w 5-dniowym tygodniu pracy przysługuje dodatek w wysokości 50% wynagrodzenia.
Wymiar czasu pracy i dni wolne od pracy a umowy śmieciowe
Przedstawione powyżej zasady i wykaz godzin pracy 2022 odnoszą się do pracowników zatrudnionych na etacie. Tymczasem – według różnych szacunków – co najmniej kilkaset tysięcy osób w Polsce wykonuje swoje obowiązki na podstawie umowy cywilnoprawne, czyli umowy zlecenia oraz umowy o dzieło. Czy w takiej sytuacji stosuje się przepisy zamieszczone w Kodeksie pracy? Nie, ponieważ umowy cywilnoprawne cechują się znacznie większą dowolnością niż etat, jeśli chodzi o godziny pracy w 2022 r.
Święta i dni wolne w tych umowach cywilnoprawnych
Sposób zawierania oraz istota tych umów to kwestie, które zostały opisane w ustawie Kodeks cywilny. Trudno znaleźć tam zapisy odnoszące się do tego, jaka powinna być liczba godzin pracy w okresie rozliczeniowym. Znaczenia nie mają także święta wolne od pracy, jeśli święta te przypadają w dzień pracujący.
Niestety, takie niekorzystne rozwiązania wynikają z istoty tych umów. Co do zasady, są one zawierane na krótki czas. Umowa zlecenia zakłada wykonywanie wskazanych czynności przez dany okres, a w ramach umowy o dzieło dziełobiorca deklaruje wykonanie określonej pracy (np. artykułu dziennikarskiego czy aplikacji komputerowej). W umowach cywilnoprawnych kładzie się nacisk na wykonanie czynności/dzieła, nie zaś podporządkowanie osoby zatrudnionej pracodawcy.
Godziny pracy 2022 a stawka godzinowa
Warto jednak pamiętać, że jeśli chodzi o godziny pracy 2022, to w przypadku umowy zlecenia należy przestrzegać przepisów o minimalnej stawce godzinowej (obecnie wynosi ona 19,70 złotych brutto). Stawka ta obowiązuje niezależnie od tego, czy zleceniobiorca wykonuje swoje zadania w dzień roboczy, weekend lub święta. Oczywiście, nic nie stoi na przeszkodzie, by zleceniobiorca wynegocjował dla siebie wyższą stawkę, która zrekompensuje mu dodatkowy trud.
W przypadku umowy o dzieło nie obowiązują ani przepisy dotyczące liczby godzin pracy, ani regulacje o minimalnej stawce godzinowej.
Choć może wydawać się inaczej, to w rzeczywistości przepisy dotyczące czasu pracy na etacie nie są zbyt skomplikowane. Jednocześnie, godziny pracy w 2022 roku to aspekt, który jest rzetelnie weryfikowany podczas kontroli Państwowa Inspekcja Pracy (PIP). Z kolei dla tych, którzy poszukują elastycznych rozwiązań, ciekawym wyborem mogą okazać się umowy cywilnoprawne. Dawniej były one krytykowane ze względu na słabą ochronę interesów zleceniobiorców, jak na przykład brak płatnego urlopu wypoczynkowego czy płatnych nadgodzin. Z tego powodu czasem są one wciąż określane jako tzw. śmieciówki. Jeśli jednak podczas pracy najbardziej ci odpowiada możliwość wykonywania pracy w różnych godzinach (w tym także w weekendy i święta), umowy cywilnoprawne to rozwiązanie wręcz idealne. Sprawdzi się ono podczas realizacji dorywczych prac dodatkowych.
Zobacz też:- Dni wolne od pracy 2022. Kiedy pracownicy mają dodatkowe dni wolne od pracy w 2022 roku?
- Kalendarz – dni wolne 2022. Ile dni wolnych przysługuje pracownikowi? Kiedy wziąć urlop?
- Dzień wolny za święto w sobotę w 2022 roku – kiedy możesz odebrać dodatkowy dzień wolny od pracy?
- Systemy czasu pracy – w jaki sposób możesz pracować w Polsce?
- Ile wynosi dodatek za godziny nocne w 2022 roku? Poznaj wynagrodzenie za pracę w porze nocnej według Kodeksu Pracy
