Jednym z podstawowych pojęć w obrębie gospodarki krajowej są sektory gospodarki. Tworzą je zbiory przedsiębiorstw, które wykonują produkty lub usługi o podobnym przeznaczeniu rynkowym. Poszczególne sektory mogą pełnić różne funkcje.
Sprawdź, które sektory gospodarki w Polsce mają największe znaczenie i udział w rynku. W ich przypadku sytuacja poszczególnych sektorów jest bezpośrednio związana z krajową ekonomią. Poznaj podstawowe sektory gospodarki w Polsce, ich funkcje, a także model pięciu sił Portera.
Sektor gospodarki – definicja
Zgodnie z podstawową definicją, sektorem nazywa się część gospodarki. Tworzą ją podmioty, które specjalizują się w prowadzeniu działalności podstawowej usługowej lub produkcyjnej, której efekty mają podobne przeznaczenie. W związku z tym firmy związane z rolnictwem klasyfikowane są w sektorze rolnictwo itp. Ponadto sektor gospodarki klasyfikowany jest jako jeden z trzech jej podstawowych segmentów. Wielkość danego sektora określa się na podstawie osiągniętych przez niego dochodów, a także wielkości zatrudnienia.
Podstawowe sektory gospodarki w Polsce
Każdy z sektorów pełni określoną funkcję w kraju. Podstawowe z nich to: społeczna, ekonomiczna i przestrzenna. Zgodnie z danymi Urzędu Statystycznego trzy główne sektory gospodarki w Polsce to:
- sektor rolniczy (obejmuje: rolnictwo, rybołówstwo, leśnictwo, przemysł wydobywczy i myślistwo);
- sektor przemysłowy (obejmuje: budownictwo, przemysł przetwórczy);
- sektor usługowy (obejmuje: transport, łączność, handel, ochronę zdrowia, edukację, kulturę, turystykę i gospodarkę komunalną).
Bardziej szczegółowe analizy nie zamykają się tylko na tych trzech sektorach. Wówczas klasyfikowanych jest ich pięć i dodatkowe to:
- usługi zaawansowane (obejmuje: marketing, branżę reklamową, IT, consulting i usługi doradcze, usługi bankowe i finansowe, szkolnictwo i ubezpieczenia);
- piąty sektor (obejmuje: opiekę społeczną, badania naukowe, policję i wojsko, wymiar sprawiedliwości, rekreację, administrację publiczną, turystykę, ochronę zdrowia).
Rozwój technologiczny i rozszerzenie działalności przez wiele podmiotów sprawia, że coraz trudniej z dużą precyzją określić dany sektor gospodarki. Charakterystyka wielu firm pozwala przypisać je zarówno do sektora pierwszego, jak i innych.
Klasyfikacja sektorów gospodarki w Polsce
Wszystkie przedsiębiorstwa w Polsce podlegają klasyfikacji. Ze względów statystycznych przypisywana jest im określona sekcja w Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Według niej istnieje w Polsce 21 sektorów. Tego typu klasyfikacja jest spójna z tymi stosowanymi w innych krajach, co znacznie ułatwia nawiązywanie współprac międzynarodowych. Podczas grupowania przedsiębiorstw nadaje się im kody PKD, w których skład wchodzą: litery, dwie cyfry kodu numerycznego, kropka, numer oznaczający kod numeryczny z grupy, cyfra odpowiadająca klasie, kropki i wielka litera.
Podstawowa klasyfikacja literowa wskazuje na dany sektor. Tradycyjny podział sektorów gospodarki w Polsce prezentuje się następująco:
- A – rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo, rybactwo;
- B – górnictwo i wydobywanie;
- C – przetwórstwo przemysłowe;
- D – wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, parę wodną, gaz, gorącą wodę i powietrze do systemów klimatyzacji;
- E – dostawy wod, w tym: działalność związana z rekultywacją oraz gospodarowanie odpadami i ściekami;
- F – budownictwo;
- G – handel detaliczny i hurtowy, naprawa pojazdów;
- H – transport i gospodarka magazynowa;
- I – zakwaterowanie i usługi gastronomiczne;
- J – komunikacja i informacja;
- K – finanse i ubezpieczenia
- L – działalnosć powiązana z obsługą rynku nieruchomości;
- M – działalność profesjonalna, naukowa, techniczna;
- N – działalność wspierająca, usługi administracyjne;
- O – administracja państwowa i obrona narodowa, a także obowiązkowe zabezpieczenia społeczne;
- P – edukacja;
- Q – pomoc społeczna, działalność socjalna, i służba zdrowia;
- R – kultura, rekreacja i rozrywka;
- S – inna działalność usługowa;
- T – gospodarstwa domowe produkujące wyroby, zatrudniające pracowników i świadczące usługi na własne potrzeby;
- U – zespoły i organizacje eksterytorialne.
Największe zatrudnienie w Polsce
Według danych statystycznych największe zatrudnienie znajduje się w przemyśle. To w tym sektorze w Polsce jest najwięcej etatów. Najnowsze dane wykazują jednak, że duży udział w wypracowaniu wartości dodanej brutto mają takie sektory jak: handel hurtowy i detaliczny, zakwaterowanie, przemysł spożywczy i transport. Aktualnie w Polsce odpowiadają one za osiąganie aż 25% wartości dodanej brutto dla naszego kraju. W związku z tym rola sektorów gospodarki w obszarze przemysłu i usług jest nie do przecenienia. W najbliższych latach powinno to jeszcze rosnąć. Jednocześnie na tym przykładzie widać wyraźnie, że generowanie największych zysków nie zawsze wiąże się z dużą liczbą etatów w danym sektorze. Wraz z rozwojem cywilizacyjnym powinny zachodzić kolejne zmiany w ramach struktury gospodarczej w kraju, a także w zakresie zatrudnienia w przemyśle. Rolę ludzi coraz częściej zastępują maszyny.
Model pięciu sił Portera – czym jest?
Zanim zdecydujesz się na wejście z biznesem w dany sektor i zaczniesz zdobywać klientów, powinieneś postawić na dokładną analizę. Odpowiednie przygotowanie w tym zakresie pozwoli na rozwój gospodarczy przedsiębiorstwa i ułatwi jego wejście na nowy rynek. W tym celu wykorzystuje się model 5 sił Portera. Odpowiada on za ocenę atrakcyjności poszczególnych sektorów gospodarki. W ramach niego przetwarza się takie dane jak:
- siła przetargowa nabywców;
- siła przetargowa dostawców;
- rywalizacja wewnątrz sektora (działanie przedsiębiorstw konkurencyjnych);
- potencjał pojawienia się nowych producentów w sektorze;
- groźba pojawienia się substytutów.
Zebranie wiarygodnych danych pozwala na odpowiednie przygotowanie się do startu biznesowego.
- Ile zarabia model? Jak kształtują się widełki wynagrodzenia na rynku modelingu?
- Bank centralny a emisja pieniądza. Nie tylko Narodowy Bank Polski
- Recesja w Polsce 2024 – możliwy scenariusz, czy nieuzasadnione obawy? Co mówią eksperci?
- Wielki kryzys gospodarczy z lat 1929-33 – największy w historii kapitalizmu
- Deflacja – podstawowe informacje. Jakie skutki może wywołać ujemna inflacja?
