Sektory gospodarki – definicja i podstawowy podział

Publikacja: 1 września, 2022

Aktualizacja: 23 listopada, 2022

Jednym z podstawowych pojęć w obrębie gospodarki krajowej są sektory gospodarki. Tworzą je zbiory przedsiębiorstw, które wykonują produkty lub usługi o podobnym przeznaczeniu rynkowym. Poszczególne sektory mogą pełnić różne funkcje.

Sprawdź, które sektory gospodarki w Polsce mają największe znaczenie i udział w rynku. W ich przypadku sytuacja poszczególnych sektorów jest bezpośrednio związana z krajową ekonomią. Poznaj podstawowe sektory gospodarki w Polsce, ich funkcje, a także model pięciu sił Portera.

Spis treści pokaż

Sektor gospodarki – definicja

Zgodnie z podstawową definicją, sektorem nazywa się część gospodarki. Tworzą ją podmioty, które specjalizują się w prowadzeniu działalności podstawowej usługowej lub produkcyjnej, której efekty mają podobne przeznaczenie. W związku z tym firmy związane z rolnictwem klasyfikowane są w sektorze rolnictwo itp. Ponadto sektor gospodarki klasyfikowany jest jako jeden z trzech jej podstawowych segmentów. Wielkość danego sektora określa się na podstawie osiągniętych przez niego dochodów, a także wielkości zatrudnienia.

Podstawowe sektory gospodarki w Polsce

Każdy z sektorów pełni określoną funkcję w kraju. Podstawowe z nich to: społeczna, ekonomiczna i przestrzenna. Zgodnie z danymi Urzędu Statystycznego trzy główne sektory gospodarki w Polsce to:

sektor rolniczy (obejmuje: rolnictwo, rybołówstwo, leśnictwo, przemysł wydobywczy i myślistwo);
sektor przemysłowy (obejmuje: budownictwo, przemysł przetwórczy);
sektor usługowy (obejmuje: transport, łączność, handel, ochronę zdrowia, edukację, kulturę, turystykę i gospodarkę komunalną).

Bardziej szczegółowe analizy nie zamykają się tylko na tych trzech sektorach. Wówczas klasyfikowanych jest ich pięć i dodatkowe to:

usługi zaawansowane (obejmuje: marketing, branżę reklamową, IT, consulting i usługi doradcze, usługi bankowe i finansowe, szkolnictwo i ubezpieczenia);
piąty sektor (obejmuje: opiekę społeczną, badania naukowe, policję i wojsko, wymiar sprawiedliwości, rekreację, administrację publiczną, turystykę, ochronę zdrowia).

Rozwój technologiczny i rozszerzenie działalności przez wiele podmiotów sprawia, że coraz trudniej z dużą precyzją określić dany sektor gospodarki. Charakterystyka wielu firm pozwala przypisać je zarówno do sektora pierwszego, jak i innych.

Klasyfikacja sektorów gospodarki w Polsce

Wszystkie przedsiębiorstwa w Polsce podlegają klasyfikacji. Ze względów statystycznych przypisywana jest im określona sekcja w Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Według niej istnieje w Polsce 21 sektorów. Tego typu klasyfikacja jest spójna z tymi stosowanymi w innych krajach, co znacznie ułatwia nawiązywanie współprac międzynarodowych. Podczas grupowania przedsiębiorstw nadaje się im kody PKD, w których skład wchodzą: litery, dwie cyfry kodu numerycznego, kropka, numer oznaczający kod numeryczny z grupy, cyfra odpowiadająca klasie, kropki i wielka litera.

Podstawowa klasyfikacja literowa wskazuje na dany sektor. Tradycyjny podział sektorów gospodarki w Polsce prezentuje się następująco:

A – rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo, rybactwo;
B – górnictwo i wydobywanie;
C – przetwórstwo przemysłowe;
D – wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, parę wodną, gaz, gorącą wodę i powietrze do systemów klimatyzacji;
E – dostawy wod, w tym: działalność związana z rekultywacją oraz gospodarowanie odpadami i ściekami;
F – budownictwo;
G – handel detaliczny i hurtowy, naprawa pojazdów;
H – transport i gospodarka magazynowa;
I – zakwaterowanie i usługi gastronomiczne;
J – komunikacja i informacja;
K – finanse i ubezpieczenia
L – działalnosć powiązana z obsługą rynku nieruchomości;
M – działalność profesjonalna, naukowa, techniczna;
N – działalność wspierająca, usługi administracyjne;
O – administracja państwowa i obrona narodowa, a także obowiązkowe zabezpieczenia społeczne;
P – edukacja;
Q – pomoc społeczna, działalność socjalna, i służba zdrowia;
R – kultura, rekreacja i rozrywka;
S – inna działalność usługowa;
T – gospodarstwa domowe produkujące wyroby, zatrudniające pracowników i świadczące usługi na własne potrzeby;
U – zespoły i organizacje eksterytorialne.

Największe zatrudnienie w Polsce

Według danych statystycznych największe zatrudnienie znajduje się w przemyśle. To w tym sektorze w Polsce jest najwięcej etatów. Najnowsze dane wykazują jednak, że duży udział w wypracowaniu wartości dodanej brutto mają takie sektory jak: handel hurtowy i detaliczny, zakwaterowanie, przemysł spożywczy i transport. Aktualnie w Polsce odpowiadają one za osiąganie aż 25% wartości dodanej brutto dla naszego kraju. W związku z tym rola sektorów gospodarki w obszarze przemysłu i usług jest nie do przecenienia. W najbliższych latach powinno to jeszcze rosnąć. Jednocześnie na tym przykładzie widać wyraźnie, że generowanie największych zysków nie zawsze wiąże się z dużą liczbą etatów w danym sektorze. Wraz z rozwojem cywilizacyjnym powinny zachodzić kolejne zmiany w ramach struktury gospodarczej w kraju, a także w zakresie zatrudnienia w przemyśle. Rolę ludzi coraz częściej zastępują maszyny.

Model pięciu sił Portera – czym jest?

Zanim zdecydujesz się na wejście z biznesem w dany sektor i zaczniesz zdobywać klientów, powinieneś postawić na dokładną analizę. Odpowiednie przygotowanie w tym zakresie pozwoli na rozwój gospodarczy przedsiębiorstwa i ułatwi jego wejście na nowy rynek. W tym celu wykorzystuje się model 5 sił Portera. Odpowiada on za ocenę atrakcyjności poszczególnych sektorów gospodarki. W ramach niego przetwarza się takie dane jak:

siła przetargowa nabywców;
siła przetargowa dostawców;
rywalizacja wewnątrz sektora (działanie przedsiębiorstw konkurencyjnych);
potencjał pojawienia się nowych producentów w sektorze;
groźba pojawienia się substytutów.

Zebranie wiarygodnych danych pozwala na odpowiednie przygotowanie się do startu biznesowego.

Zobacz również

Archiwum: wrzesień 2022

Zobacz również: