Podatek pośredni to ten typ podatku, o którym łatwo zapomnieć w codziennym życiu. Z drugiej strony, jest on wszechobecny i towarzyszy ci każdego dnia. Kiedy? Najczęściej wtedy, gdy robisz zakupy, ale nie tylko.
Podatki pośrednie odpowiadają za kształtowanie cen w gospodarce. Stanowią także jeden z fundamentów budżetu państwa, który bez nich byłby zdecydowanie uboższy. Przekonaj się, jakie rodzaje podatków pośrednich występują w kraju. Dowiedz się, jakie są podatki pośrednie i jak bardzo kształtują twoje życie.
Czym są podatki pośrednie? Definicja
W Polsce występują dwa typy podatków – podatek bezpośredni i podatek pośredni. Podatki bezpośrednie to na przykład CIT, PIT czy podatek od czynności cywilnoprawnych. Jest to danina, która wiąże się z koniecznością dokonania stosownej opłaty przez podatnika. Musi on uiścić podatek w odpowiednim organie. W przypadku podatku pośredniego jest inaczej. Podatek nie jest uiszczany w żadnej instytucji podatkowej. Jest płacony niejako „przy okazji” zakupu danego dobra.
Podatek pośredni jest wliczany w cenę określonego towaru lub usługi. Najprostszym przykładem jest VAT. Gdy robisz zakupy w sklepie, dane produkty są obłożone tym podatkiem. Jeżeli na opakowaniu chipsów czy jogurtu widnieje napis „6 zł z VAT”, oznacza to, że część ceny to właśnie podatek pośredni. Ta część to zazwyczaj 23%. W ten sposób płacisz podatek nie wprost, lecz właśnie pośrednio.
Rola podatków pośrednich – historia
Danina tego typu po raz pierwszy pojawiła się we Francji. Miało to miejsce w XVII wieku, za panowania króla Ludwika XIV. Osobą, która zainicjowała funkcjonowanie podatku pośredniego, był Jean Baptiste Colbert. Zajmował on stanowisko generalnego kontrolera finansów za czasów panowania króla.
Podatek pośredni, który został wprowadzony we Francji Ludwika XIV, obejmował różne towary. Zaliczała się do nich między innymi sól. Do jego opłacania zobowiązani byli wszyscy mieszkańcy państwa. W ten sposób w Europie pojawiła się danina, która w kolejnych stuleciach miała stać się jednym z najbardziej popularnych rozwiązań podatkowych na świecie.
Znaczenie opodatkowania pośredniego
Podatek pośredni ma wiele cech, które stanowią o jego roli w systemie podatkowym. Do najważniejszych możemy zaliczyć:
- automatyczne stabilizowanie koniunktury – podatki te niejako „instynktownie” reagują na zmiany poziomu zatrudnienia i konsumpcji. Mówiąc wprost, jeśli ludzie mniej kupują, automatycznie płacą mniejsze podatki pośrednie;
- możliwość promowania konsumpcji jednych towarów i zniechęcania konsumentów do nabywania innych;
- rola stymulacyjna – podatek pośredni w różnych typach może być wykorzystywany jako narzędzie, które stymuluje podmioty gospodarcze do podejmowania określonych decyzji;
- duża i prosta ściągalność podatku;
- regulowanie popytu w gospodarce – obniżony podatek pośredni zwiększa popyt, podwyższony go obniża.
Zwolennicy podatków pośrednich argumentują także, że ich podnoszenie może działać jako zachęta do poprawiania efektywności kosztowej przez producentów.
Rodzaje podatków pośrednich w Polsce
W Polsce występują trzy podstawowe rodzaje podatków pośrednich. Są to:
- podatek akcyzowy – akcyza;
- podatek od towarów i usług – VAT (value-added tax);
- podatek od gier.
Są to podatki pośrednie, które opłacane są przez wszystkich obywateli przy różnego typu transakcjach. Dodatkowym rodzajem podatku jest cło nakładane na towary w związku z ich importem i eksportem.
Czego dokładnie dotyczą powyższe podatki pośrednie? Przykłady pozwolą przyjrzeć się konkretnym wytycznym dotyczącym dwóch najważniejszych podatków pośrednich i sytuacjom, w jakich są one opłacane.
Podatek VAT
W przypadku VAT są to, wedle przepisów Ustawy o podatku od towarów i usług:
- odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium RP;
- wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Mówiąc wprost, VAT płacony jest przy zakupie towarów i usług. Niezależnie od tego czy kupujesz mleko, komputer czy samochód, przy okazji tej transakcji zapłacisz VAT.
Podatek akcyzowy
Przyjęło się sądzić, że akcyza dotyczy jedynie wyrobów alkoholowych oraz papierosów. To prawda, podatek akcyzowy dotyczy tych produktów, ale nie tylko ich. Poza wyrobami alkoholowymi i tytoniowymi, opodatkowaniu podlegają:
- inne wyroby ropopochodne;
- samochody osobowe;
- wyroby energetyczne;
- energia elektryczna.
Jak więc widzisz, akcyza jest podatkiem niezwykle powszechnym. Szczególnie odczuwają ją kierowcy kupujący paliwo, również obciążone przez ten podatek pośredni. Akcyza jest też jednym z podatków, który przynosi najwięcej przychodów do budżetu państwa.
Podatek pośredni – podsumowanie
Nawet, jeżeli na co dzień nie myślisz o podatkach pośrednich, one są wokół ciebie. Bez nich twoje życie wyglądałoby zupełnie inaczej. Odmiennie kształtowałyby się ceny. Budżet państwa zostałby drastycznie zredukowany. Jak widzisz, podatek pośredni to jedna z podstaw funkcjonowania polskiego systemu gospodarczego. Czy warto zmienić wysokość podatków pośrednich w Polsce? To już temat na inną okazję.
ŹRÓDŁA:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Podatek_po%C5%9Bredni
https://mfiles.pl/pl/index.php/Podatek_po%C5%9Bredni
https://pl.wikipedia.org/wiki/Podatek_akcyzowy_w_Polsce
- Podatki w Polsce – ile ich jest? Przekonaj się, jak liczne są podatki obowiązujące w Polsce!
- Podatek akcyzowy – ile wynosi akcyza i co można nią opodatkować? Sprawdź!
- Podatek bezpośredni – PIT, CIT i inne. Rodzaje podatków bezpośrednich i kiedy trzeba je płacić – sprawdź, czym różnią się od pośrednich
- Optymalizacja podatków – zobacz, jak może Ci pomóc optymalizacja podatkowa!
- Podatek katastralny – czym jest? Czy ten podatek od nieruchomości zostanie wprowadzony w Polsce?
