Czym jest podatek od dywidend? Jak go opłacać i jakie procedury formalne się z nim wiążą? Jak została rozwiązana jego kwestia w obliczu ryzyka podwójnego opodatkowania? Poznaj odpowiedzi na te pytania!
Podatek od dywidend, jak i one same, może wydawać się dość skomplikowanym elementem świata finansów. Jednak związane są z nim dość klarowne zasady. Poznaj je i dowiedz się, ile podatku będziesz musiał zapłacić jako akcjonariusz danej spółki. Sprawdź, czy w ogóle, w sensie formalnym, to na tobie spoczywa ów obowiązek.
Co to jest dywidenda? Co podlega opodatkowaniu?
Dywidendy dotyczą działalności firm, które emitują akcje. Gdy dana firma wypracowuje zysk, dzieli się nim z akcjonariuszami. Następuje wtedy wypłata dywidendy. Proces ten ma na celu zaspokojenie inwestorskich ambicji akcjonariuszy. Zysk wypracowany przez dane przedsiębiorstwo staje się poniekąd również profitem uzyskiwanym przez udziałowców. W ten sposób są oni bardziej zmotywowani do utrzymywania swych udziałów w danym podmiocie.
Sytuacja wypłaty dywidend akcjonariuszom pociąga jednak za sobą szereg obowiązków. Z tytułu udziału w zyskach osób prawnych podmioty emitujące akcje zobowiązane są do opłacania stosownej daniny. Dochody z dywidend podlegają przepisom prawa, które wynikają z ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz z analogicznej ustawy, dotyczącej osób fizycznych.
Zasady wypłaty dywidendy i obowiązki podatnika
Różne firmy, które emitują akcje, z zasady decydują we własnym zakresie o terminach wypłaty dywidend. Może to następować raz do roku, ale także raz na kwartał lub miesiąc. Zdarza się też, że przedsiębiorstwa dzielą się zyskami z akcjonariuszami rzadziej niż raz do roku. Takie działanie może być powiązane z aktualną sytuacją firmy, jej aktualnymi potrzebami inwestycyjnymi lub problemami z płynnością finansową. Najczęściej jednak spółki dokonują wypłat rokrocznie.
Jeśli jesteś akcjonariuszem i osiągnąłeś przychód w wyniku otrzymania dywidendy, ciążą na tobie pewne obowiązki. Musisz przekazać informacje o fakcie otrzymania owego przychodu do odpowiednich organów, czyli do urzędu skarbowego. Ale czy to de facto oznacza, że jesteś zobowiązany do zapłaty zryczałtowanego podatku od dywidend? Nie. Ten obowiązek nie spoczywa bowiem na tobie jako na akcjonariuszu, lecz na podmiocie, który emituje akcje. To właśnie on odprowadza podatek od dywidend w wysokości 19% stawki ryczałtu. Stawka ta została określona przez 1. pkt ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Podatek od dywidend a jej rodzaje
Wypłata może być dokonywana przez firmy na kilka różnych sposobów. Od tego, który z nich został zastosowany, zależą warunki związane z opodatkowaniem. Owe rodzaje dywidend to:
- forma akcyjna;
- forma gotówkowa;
- wypłata z tytułu własności.
Forma akcyjna polega na tym, że zysk nie zostaje przekazany jako gotówka, lecz w akcjach, które zostają „dopisane” do twojego portfela inwestycyjnego. Z kolei forma gotówkowa to najbardziej powszechny i tradycyjny sposób wypłaty. Określenie tej formy jest, rzecz jasna, umowne; nie chodzi tu bowiem o wypłaty w formie materialnej. Są one zazwyczaj realizowane w formie przelewów bankowych.
Wypłaty dywidend zawsze dokonywane są w walucie tego kraju, na którego terenie funkcjonuje dana firma. W przypadku Polski jest to, rzecz jasna, złoty. W takim przypadku zapłata podatku od dywidend jest prosta. Odpowiednia kwota jest odliczana od wypłaty, którą otrzymuje akcjonariusz.
Wypłaty z tytułu własności dokonywane są poprzez przekazanie akcjonariuszom różnorakich aktywów. Mogą się do nich zaliczać różnego rodzaju towary, a nawet grunty. Jeżeli wypłata realizowana jest formie niezwiązanej z przekazaniem środków pieniężnych, mówi się o tak zwanej dywidendzie rzeczowej.
Niezależnie od obranego rodzaju wypłat dany podmiot musi wypełnić obowiązek podatkowy i zapłacić podatek od dywidend. Chyba, że w wyniku określonych okolicznościach został zwolniony z obowiązku zapłaty tej daniny.
Dywidenda rzeczowa – przepisy prawa a podatek
Jeżeli wypłata dokonywana jest w formie pieniężnej, sytuacja jest klarowna. Danina opłacana jest od danej kwoty. Problem pojawia się, gdy masz do czynienia z dywidendą rzeczową. Co wtedy? Kto musi dokonać opłaty i w jakim trybie? W takiej sytuacji podatek od dywidend w dalszym ciągu musi opłacić spółka, która dokonuje emisji akcji.
Co prawda, dany podmiot nie może w prosty sposób odliczyć kwoty daniny od kwoty wypłaty. Nie zmienia to jednak faktu, że to właśnie emitent akcji pozostaje płatnikiem podatku. Tego obowiązku nie może, tym samym, przerzucać na akcjonariusza. Znalazło to zresztą potwierdzenie w decyzjach odpowiednich organów skarbowych.
Dywidenda rzeczowa – casus prawny
Wspomnieć można przy tej okazji sprawę, którą rozpatrywała w 2010 roku Izba Skarbowa w Katowicach. Powodem był płatnik podatku – spółka, która emitowała akcje. Spółka ta dokonała wypłaty dywidendy względem jednego z jej akcjonariuszy. Wypłata miała formę rzeczową. Dokładnie rzecz biorąc, została wypłacona w formie wierzytelności wobec innej spółki. Emitent akcji postulował, aby w związku z tym to akcjonariusz zapłacił podatek od dywidend. Ten jednak nie przystał na taki scenariusz i kwestię tę miały rozstrzygnąć odpowiednie organy.
W wystosowanej interpelacji dyrektor katowickiej Izby Skarbowej przyznał rację akcjonariuszowi. Zaznaczył on, że obowiązek podatkowy, niezależnie od okoliczności, ciąży na płatniku, to jest emitencie akcji. Stwierdzono, że postulat emitenta był bezzasadny, bo według prawa nie jest możliwe, aby to akcjonariusz opłacił podatek od dywidend. Nie oznaczało to jednak, że udziałowiec nie miał żadnych obowiązków. Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że winien on przekazać należną kwotę podatku (adekwatną do kwoty wypłaty) spółce, a ta powinna opłacić daninę.
Dywidenda rzeczowa – co z podatkiem VAT?
To jednak nie koniec rozmaitych niejasności, jakie mogą towarzyszyć podatkowi od dywidend, gdy miejsce ma wypłata w formie rzeczowej. Kolejną jest podatek od towarów i usług czyli VAT. Danina ta w pewnych przypadkach dotyczy między innymi nieodpłatnego przekazywania towarów i usług przez podatnika. Mowa tu zarówno o przekazywaniu towarów i usług na cele związane jak i niezwiązane z przedsiębiorstwem. Ta czynność będzie opodatkowana, jeżeli podatnik będzie mieć prawo do obniżenia kwoty należnej daniny o kwotę podatku naliczonego od tych czynności.
Wypłata w formie rzeczowej jest klasyfikowana właśnie jako nieodpłatne przekazanie towarów. Tym samym, podlega konieczności zapłaty VAT. Ta kwestia również znalazła potwierdzenie w stosownych decyzjach administracyjnych. W jednej ze swych interpelacji potwierdził to dyrektor warszawskiej Izby Skarbowej. Stwierdził on, że przekazywanie danej rzeczy w ramach wypłaty akcjonariuszowi stosownego profitu zgodnie z art. 7 ustawy o VAT podlega pod obowiązek zapłaty tej daniny. To stanowi właśnie nieodpłatne przekazanie towarów i, jako takie, generuje obowiązek uiszczenia wskazanych opłat.
Podatek od dywidend – co należy, a czego nie wolno?
Zysk, który osiągnął akcjonariusz, to przychód z kapitałów pieniężnych. Jako osoba posiadająca akcje danej spółki i otrzymująca ów profit, musisz go wykazać w deklaracji rocznej PIT, którą składasz w urzędzie skarbowym. Mowa tu bowiem o rodzaju podatku dochodowego od osób prawnych, stąd właśnie ta deklaracja. Czynisz to oczywiście dopiero po tym, gdy pieniądze lub inna forma wypłaty zostaną ci faktycznie przekazane. To jest w momencie realnego powstania przychodu z tytułu pozostawania beneficjentem akcji danego podmiotu.
W przypadku zysków, które osiągasz jako akcjonariusz, nie możesz pomniejszać kwoty przychodu o koszty uzyskania tegoż. Nie możesz także połączyć tego rodzaju profitów, które wynikają z posiadanych przez ciebie udziałów z jakimikolwiek dochodami, które podlegają zasadom skali podatkowej. Jest to, tym samym, dość specyficzny rodzaj przychodu.
Stosowne dokumenty ze strony spółki i terminy płatności
Spółki, które emitują akcje, a następnie wypłacają swoim akcjonariuszom zyski, powinny składać odpowiednie deklaracje dotyczące podatku od dywidend. Jest to formularz PIT-8AR. Trzeba złożyć go w urzędzie skarbowym do końca stycznia roku przypadającego po danym roku podatkowym.
Podmiot zawsze pobiera od określonej kwoty wypłaty 19% podatku. Musi je następnie przekazać do urzędu skarbowego. Termin realizacji tego obowiązku to 20. dzień miesiąca następującego po tym, w którym z wypłaty pobrano stosowną kwotę na poczet daniny.
Zasady zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym
W niektórych sytuacjach spółka może zostać zwolniona z podatku od dywidend. Dzieje się tak w przypadku, gdy łącznie zostanie spełnionych kilka warunków. Oto one:
- akcjonariusz posiada 10% lub więcej akcji w kapitale danej spółki;
- spółka wypłacająca profity ma siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej;
- udziałowiec spółki posiada jej akcje od 2 lat lub dłużej;
- akcjonariusz nie osiąga profitów ze zwolnienia od podatku dochodowego;
- udziałowiec podlega w Polsce, Unii Europejskiej lub innym państwie z Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości dochodów, niezależnie od tego, gdzie zostały uzyskane.
Warto przy tym pamiętać o nadrzędnej zasadzie, dotyczącej omawianej ulgi. Tylko i wyłącznie podmiot, który spełnia w danym momencie wszystkie wymienione warunki jednocześnie, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania. Jeżeli chociaż jedna ze wskazanych zasad nie występuje, ma miejsce opodatkowanie podatkiem dochodowym od całości swoich przychodów.
Podatek od dywidend a dochody zagraniczne oraz rozliczenia
Jeżeli, jako inwestor, osiągnąłeś przychód poza granicami Polski, ten fakt również musisz wykazać w odpowiedniej deklaracji. W takim przypadku wykazujesz jednak jedynie odpowiednią kwotę podatku od dywidendy, nie zaś dochód czy przychód. Należy przy tym dokonać przeliczenia odpowiedniej kwoty na złotówki według kursu sprzed dnia, w którym otrzymano przelew. Należną kwotę daniny zaokrągla się do pełnych złotych.
Warto przy tym pamiętać, że brana pod uwagę jest wypłacana kwota brutto, nie zaś netto. Od przychodu oblicza się 19% stawki podatku i tę kwotę umieszcza w odpowiednim miejscu stosownego formularza.
Inna kwestia to spółki zagraniczne. Według polskiego prawa, nie można ściągać należności od spółek funkcjonujących za granicą. W tym przypadku inwestor samodzielnie musi dokonać rozliczenia podatku od dywidend w odpowiednim urzędzie skarbowym. Stawka pozostaje niezmienna i jest to 19%.
Obowiązki spółek, zyski dla akcjonariusza
Jak zauważyłeś, czerpanie profitów z posiadania udziałów w danej spółce wiąże się z szeregiem różnych obowiązków formalnych. Są to jednak z zasady przede wszystkim działania, które pozostają po stronie emitenta akcji. To właśnie on jest odpowiedzialny za uiszczenie daniny, która jest opłacana w formie ryczałtu.
Niezależnie od tego, informacje o przychodach, które pochodzą z zysków osiągniętych jako akcjonariusz, musisz umieścić w odpowiednim formularzu podatkowym. Zasady ulegają przy tym zmianie, jeśli mowa o czerpaniu profitów z akcji spółek zagranicznych. Nie są one nader skomplikowane, jednak warto pamiętać o różnych aspektach tego procesu. Takich jak na przykład dywidenda rzeczowa i to, na kim ciąży obowiązek zapłaty daniny. Mając na uwadze wszelkie okoliczności, będziesz mógł ze spokojem czerpać zyski z udziałów, jakie masz w różnych biznesach.
- Podatek Belki – ile wynosi i kogo dotyczy? Wszystko, co musisz wiedzieć!
- Podatek cukrowy – czy obejmuje tylko słodzone napoje? Sprawdź, co konsumenci muszą wiedzieć o wprowadzonej opłacie za cukier
- Podatek handlowy – czym jest ta danina? Kto ją płaci od przychodu? Sprawdź!
- Podatek solidarnościowy – najważniejsze informacje. Poznaj podstawę obliczenia daniny solidarnościowej
- Podatek katastralny – czym jest? Czy ten podatek od nieruchomości zostanie wprowadzony w Polsce?