Likwidacja stanowiska pracy pozwala na zwolnienie każdego pracownika, włącznie z tym, który ma umowę na czas nieokreślony. Czy jest to jednak zawsze legalne? Dowiedz się, czy likwidacja miejsca pracy ma podstawę prawną. Poznaj swoje prawa!
Zwolnienie pracownika bywa trudne, dlatego czasem w zakładach pojawia się tzw. pozorna likwidacja stanowiska pracy. To coraz większy problem w wielu firmach. Jednak nawet jeśli właściciel przedsiębiorstwa decyduje się na redukcję etatów, może to powodować liczne trudności dla pracowników. W związku z tym warto dowiedzieć się, z czym się to wiąże. Sprawdź, jakie masz prawa, zarówno jako osoba zatrudniona, jak i ta, która do tej pory pracę dawała. Jaka odprawa z tytułu likwidacji stanowiska pracy może ci przysługiwać i jaką zapłacisz jako pracodawca? Przeczytaj nasz artykuł!
Likwidacja stanowiska pracy – podstawa prawna
To właściciel przedsiębiorstwa lub jego dyrektor zwykle decyduje o strukturze zatrudnienia. Dlatego ma on pełne prawo do zlikwidowania stanowiska pracy, jeśli uzna to za stosowne. Jeśli się na to zdecyduje, może zarówno zwolnić pracownika bez podania innych, konkretnych przyczyn, jak i do zmiany jego wynagrodzenia lub miejsca zatrudnienia (czyli wykonywania innych obowiązków). Jest to więc czymś w pełni uzasadnionym prawnie i jako zwolniony pracownik nie możesz podać za to swojego byłego pracodawcy do sądu. Jest jednak pewien wyjątek.
Pozorna likwidacja stanowiska pracy
Niektóre firmy zwalniają pracownika, pozornie likwidując stanowisko. Likwidacja stanowiska pracy nie zawsze jest uczciwa. Masz szansę wygrać w sądzie, jeśli udowodnisz, że po tym, jak cię zwolniono:
- powstało inne miejsce pracy o podobnej nazwie;
- szybko pojawiło się ogłoszenie informujące o poszukiwaniu kogoś o podobnych kompetencjach do wykonywania obowiązków takich jak twoje dotychczasowe.
Ponadto, jeśli w przedsiębiorstwie istnieje kilka takich samych stanowisk i usuwane jest tylko jedno, osoba zwalniana ma prawo dowiedzieć się, dlaczego trafiło właśnie na nią. Może o tym decydować staż pracy. Inne powody to wydajność pracownika albo jego umiejętności, które być może odstają od kompetencji pozostałych osób.
Jak pracodawca powinien argumentować likwidację stanowiska?
Pracodawca, aby uniknąć posądzenia o pozorne usuwanie stanowiska pracy, powinien odpowiednio uargumentować zasadność swoich działań. Oznacza to, że powinien wyjaśnić, z jakich powodów rozwiązać stosunek pracy. Jeśli jesteś pracodawcą, możesz wskazać:
- zmianę profilu prowadzenia przedsiębiorstwa;
- brak popytu na daną usługę;
- trudną sytuację na rynku w danym momencie;
- zbyt dużą liczbę pracowników na konkretnym stanowisku.
Warto wziąć pod uwagę, że w razie postępowania prowadzonego w sądzie pod uwagę mogą być brane jedynie te okoliczności, o których pracownik wcześniej został poinformowany.
Zwolnienie pracownika w okresie ochronnym. Likwidacja stanowiska
Okres ochronny pracownika jest związany z art. 39. Kodeksu pracy. Zapis dotyczy ochrony osób w wieku przedemerytalnym, czyli takich pracowników, którzy ukończyli 55 lub 60 lat. W ciągu 4 lat przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego pracodawca nie ma prawa rozwiązać umowy za wypowiedzeniem. Z tego powodu to właśnie w tych sytuacjach najczęściej dochodzi do pozornej likwidacji stanowiska pracy, dlatego musisz zwrócić na to szczególną uwagę.
Likwidacja stanowiska pracy a emerytura. Kiedy możesz uzyskać świadczenia?
Jeśli powód zwolnienia leży tylko po stronie pracodawcy (tj. jest związany właśnie z likwidacją stanowiska), pracownikowi może przysługiwać świadczenie przedemerytalne. Musi on jednak spełniać jeszcze kilka innych wymogów:
- mieć ukończone 55 (kobiety) lub 60 lat (mężczyźni);
- udowodnić odprowadzanie składek przez 30 (kobiety) lub 35 lat (mężczyźni);
- udowodnić, że okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy wynosił co najmniej pół roku.
Jeśli je spełnisz, możesz oczekiwać, że po wypełnieniu wniosków otrzymasz prawo do świadczeń emerytalnych.
Likwidacja stanowiska pracy a wypowiedzenie umowy
W przypadku likwidacji stanowiska pracy osoba zatrudniona ma prawo do okresu wypowiedzenia, a w tym czasie nie musi wykonywać swoich obowiązków zawodowych. Pracownik może wtedy także wykorzystać swój urlop wypoczynkowy albo otrzymać ekwiwalent za niewykorzystany urlop. Dlatego, jeśli twoja firma zajmuje się wszystkim zgodnie z prawem, nie musisz obawiać się o swój okres wypowiedzenia.
Likwidacja stanowiska pracy a odprawa. Wysokość odprawy pieniężnej
Jaka odprawa przy likwidacji stanowiska będzie ci przysługiwać? To zależy. Nie każdemu należy się odprawa za likwidację stanowiska. Możesz dostać ją tylko wtedy, gdy wypowiedzenie zostało wręczone z winy pracodawcy, a w przedsiębiorstwie musi być zatrudnionych co najmniej 20 pracowników. Ponadto, w ciągu 30 dni wypowiedzenie dostało przynajmniej:
- 10 osób w przypadku firmy zatrudniającej 100 osób;
- 10% w przypadku do 300 zatrudnionych;
- 30% w przypadku większych zakładów pracy.
Wysokość odprawy jest zależna od twojego stażu pracy i może wynosić od jednej do trzech pensji, które dostawałbyś każdego miesiąca. Jej wysokość nie może przekraczać 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Likwidacja stanowiska pracy. Bądź świadomy swoich praw
Bardzo ważne jest to, byś był w pełni świadomy swoich praw, aby w razie potrzeby móc szybko zareagować. Co zrobić, jeśli widzisz, że pracodawca likwiduje stanowisko, mimo że firma zdaje się funkcjonować bez większych zarzutów, a sam masz zbyt wiele pracy? Możesz zacząć zadawać pytania. Postaraj się udokumentować odpowiedzi pracodawcy, dzięki czemu w razie konieczności wejścia na drogę sądową będziesz mógł przedstawić odpowiednie dowody. Pamiętaj jednak o tym, że czasem rozwiązanie umowy o pracę ze względu na likwidację stanowiska pracy się zdarza i nie zawsze wynika to ze złej woli właściciela przedsiębiorstwa.
Redukcja stanowiska pracy to coś, czego każdy pracownik chciałby uniknąć, ale jeśli już się zdarzy, warto wiedzieć, jakie masz prawa. Dzięki artykułowi wiesz już, że możesz się bronić przed pozorną likwidacją miejsca pracy.
- Odprawa – kiedy i komu się należy?
- Odprawa pośmiertna – komu i w jakiej wysokości przysługuje? Odprawa po śmierci pracownika
- Ochrona przedemerytalna pracownika – kiedy zwolnienie jest niedozwolone?
- Okres ochronny przed emeryturą – ile trwa? Jakiemu pracownikowi przysługuje ochrona przedemerytalna?
- Czy pracodawca może odmówić urlopu wypoczynkowego lub na żądanie? Sprawdź
