Praca w jednej firmie przez całą karierę zawodową nie była dawniej postrzegana jako coś wyjątkowego. Obecnie sytuacja pod tym względem wygląda inaczej, a fluktuacja kadr jest czymś zupełnie naturalnym. Jakie czynniki wpływają na zmiany, odejścia i zwolnienia?
Utrzymujący się w ostatnich latach rynek pracownika to jeden z powodów, które sprawiły, że pracownicy chętniej decydują się na rezygnację z pracy i poszukiwanie nowego zatrudnienia. Fluktuacja stała się zjawiskiem typowym dla wolnorynkowej gospodarki. Jakie jest jej znaczenie dla rynku pracy i co powinny zrobić firmy, by móc ograniczyć skalę tego zjawiska? Czy należy traktować to zjawisko zmienności jako negatywne? Więcej na temat poziomu rotacji w przedsiębiorstwie dowiesz się z poniższego tekstu. Przeczytaj!
Fluktuacja kadr – definicja, przykłady
Definicja tego pojęcia jest dość prosta. Przez fluktuację kadr rozumie się dołączanie nowych pracowników do danej organizacji oraz odchodzenie osób dotychczas zatrudnionych w przedsiębiorstwie.
Analizy dotyczące tego, ilu pracowników dołącza do przedsiębiorstwa, ilu zaś z niego odchodzi, pozwalają na ustalenie średniego rocznego wskaźnika rotacji (płynności kadr). Dane na ten temat mogą zostać wykorzystane do kształtowania polityki zatrudnienia w firmie.
Analiza rotacji pracowników. Przyczyny, którymi warto się zainteresować
Przyczyny takiego stanu rzeczy mogą być bardzo różne. Dzieli się je na dwie główne kategorie:
- dobrowolne;
- wymuszone.
Jeżeli chodzi o dobrowolne powody rotacji pracowników, zalicza się do nich odejście wywołane np. faktem znalezienia lepszej propozycji pracy. Nowa propozycja może zakładać także korzyści jak na przykład atrakcyjniejsze wynagrodzenie, awans na wyższą pozycję, prestiż wynikający z otrzymanej pozycji, szerszy zakres decyzyjności itp. Ogólnie rzecz biorąc, odejścia dobrowolne wynikają z braku satysfakcji z obecnego zatrudnienia.
Odejścia wymuszone i inne przyczyny rotacji
Oczywiście, trzeba pamiętać także o szeregu sytuacji, w których odejście nie wynika z przyczyn zależnych od samego pracownika czy atmosfery w pracy. Fluktuacja może być spowodowana kryzysem, jaki przechodzi pracodawca czy cięciem zatrudnienia w danej firmie w ramach restrukturyzacji. Oprócz tego może dojść do likwidacji stanowiska pracy wskutek zmiany profilu działalności organizacji. Do innych powodów zalicza się takie sytuacje jak na przykład osiągnięcie przez zatrudnionego wieku emerytalnego czy brak możliwości do jej dalszego wykonywania (trudno, by osoba mająca 60 lat mogła wciąż wykonywać ciężką pracę fizyczną i zachować oczekiwaną wydajność).
Fluktuacja pracowników w firmie – pozytywne i negatywne skutki zjawiska
Do pozytywnych skutków fluktuacji należy m.in. możliwość „odświeżenia” kadry. Dołączenie młodych pracowników ze świeżym spojrzeniem jest szansą na efektywniejszą pracę zespołu i opracowanie nowych sposobów działania. Zazwyczaj jednak zwraca się uwagę przede wszystkim na negatywne efekty rosnącego poziomu fluktuacji. Do takich zalicza się na przykład dodatkowe koszty związane z koniecznością rekrutacji nowych pracowników. Są to zarówno nakłady finansowe (koszt umieszczenia ogłoszenia w sieci itp.), jak i czasowe (czas poświęcony przez rekruterów i menedżerów). Ponadto, wdrożenie nowej osoby może zająć nawet kilka miesięcy.
Rotacja – w jakich firmach jej poziom może być najwyższy?
Trzeba mieć na uwadze, że poziom płynności kadr może różnić się w zależności od branży, w jakiej działa dana firma, a także od specyfiki wybranego stanowiska lub działu. Przyjmuje się, że niższy wskaźnik przemieszczania się pracowników to sytuacja typowa dla takich obszarów jak np. księgowość, oświata czy stanowiska typowo administracyjne. Rotacja w takich miejscach jest dość niska, a wykwalifikowani pracownicy mogą liczyć na stabilne zatrudnienie. Są to miejsca, w którym zazwyczaj otrzymują możliwość rozwoju zawodowego wewnątrz firmy. W efekcie liczba dobrowolnych odejść jest dość niska.
Z kolei wysokiego ogólnego wskaźnika rotacji można spodziewać się np. w branżach sezonowych – rolnictwo i sektor budowlany to tylko niektóre z nich.
Fluktuacja kadr – jak zapobiec nadmiernym odejściom z pracy i zatrzymać pracowników?
Jak już wiesz, rotację personelu można uznać za niekorzystne zjawisko z punktu widzenia firmy. Poniesione straty zasobów i czasu zwykle nie są rekompensowane wynikami. Fluktuacja jest jednak nieunikniona, a firmy mają szereg narzędzi, które pozwolą na ograniczenie skali tego zjawiska. Oto przykładowe metody działania:
- organizacja szkoleń rozwijających kompetencje personelu;
- nagrody stażowe dla pracowników;
- badanie poziomu zadowolenia kadry oraz opracowanie feedbacku;
- organizacja imprez pracowniczych, które wzmocnią integrację zespołu.
Jak widzisz, fluktuacja nie jest bynajmniej związana jedynie z negatywnymi sytuacjami, gdy odejście z pracy jest zjawiskiem nieuniknionym, np. gdy poprzednie środowisko pracy było dysfunkcjonalne. Warto jednak przeprowadzić analizy fluktuacji, by oszacować, jaka jest skala rotacji w firmie i poszukać praktycznych przepisów na to, by jej efekty były jak najmniej dotkliwe dla przedsiębiorstwa.
- Wskaźnik KPI – czym są Key Performance Indicators, czyli kluczowe wskaźniki efektywności? Poznaj definicję
- Employer branding – jak pracodawca może zbudować swój wizerunek?
- Cykl koniunkturalny – definicja, cechy i fazy
- Poznaj ESOP – program opcji dla motywacji pracowników
- Grywalizacja, czyli jak stworzyć zespół zwycięzców
Zobacz również:
