Kosztorys służy do obliczenia przewidywanych kosztów planowanego przedsięwzięcia. Obejmuje zarówno roboty budowlane czy projektowanie wnętrz, jak i przygotowanie widowisk kulturalnych. Sprawdź, jakie funkcje spełnia kosztorys!
Kosztorys to szczegółowy dokument uwzględniający zakres prac i ich szacowane koszty. Uwzględnia ceny jednostkowe materiałów, wynagrodzenia pracowników oraz nakłady rzeczowe. Jest formą sprawdzenia opłacalności planowanych działań i sposobem na znalezienie wykonawcy. Sporządza go inwestor lub wykonawca albo specjalista posiadający wiedzę z właściwej dziedziny.
Czym jest kosztorys?
Kosztorys to dokument finansowy dotyczący realizacji konkretnego zadania. Mogą to być między innymi prace budowlane w zakresie robót prywatnych lub zamówień publicznych, prowadzenie działań z zakresu kultury (film, spektakl) albo planowanie architektury krajobrazu.
Cel sporządzania kosztorysu nie zawsze jest taki sam. Na jego podstawie wykonawca składa ofertę i rozlicza się ze zlecenia. Inwestor z kolei wykorzystuje go, aby dokonać oceny opłacalności realizacji zadania czy kontroli złożonych ofert (przetarg) i wnioskować o kredyt. Kosztorysy ułatwiają też prowadzenie rozliczeń między inwestorami a wykonawcami oraz wykonawcami a podwykonawcami. Często wykorzystuje się je w celach dowodowych i do rozwiązywania kwestii spornych.
Kosztorys sporządza się między innymi po to, aby:
- określić koszty przedsięwzięcia;
- prowadzić rozliczenia finansowe;
- rozplanować zaangażowanie zasobów ludzkich, rzeczowych i finansowych;
- dokonać pomiaru zużycia zasobów;
- rozstrzygać spory;
- wyceniać nieruchomości.
Rodzaje kosztorysów – kosztorys ofertowy, budowlany i inwestorski
Kosztorys to szczegółowy dokument wskazujący na przewidywane koszty związane z wykonaniem konkretnego zadania. Najczęściej korzysta z niego budownictwo i to te kosztorysy są najbardziej unormowane prawnie. Tego rodzaju dokumenty spotyka się także w architekturze krajobrazu, przedsięwzięciach z zakresu kultury, górnictwie i energetyce.
Kosztorys może być:
- ofertowy;
- inwestorski;
- zamienny;
- powykonawczy.
Kosztorys ofertowy pozwala uzgodnić koszty planowanego przedsięwzięcia. Za jego wykonanie odpowiada wykonawca, który wskazuje cenę za zlecone prace. Kosztorys inwestorski sporządza osoba zamawiająca. Dokument szacuje koszty danych robót i stanowi podstawę dokumentacji przetargowej.
Znaczące zmiany w umowie to podstawa do ponownej wyceny. Wtedy wykonawca przygotowuje kosztorys zamienny. Już po zakończeniu robót wykonawca przedstawia kosztorys powykonawczy. Bywa on niezbędny, kiedy na początku współpracy ustalenie dokładnego zakresu prac i ich kosztów nie było możliwe.
Spotyka się także przedmiar robót i obmiar. Kosztorys dotyczący przedmiaru robót bywa przydatny na etapie przetargu. Zawiera opis prac budowlanych i instalacyjnych, katalogi, z których korzysta się przy wycenie i wyliczenie ilości robót. Potencjalni wykonawcy wypełniają puste rubryki, a inwestor może poznać szacowane koszty za wykonanie robót przedmiarowych. Obmiar to zestawienie robót przygotowywane po ich wykonaniu.
Jak zrobić kosztorys?
Kosztorys pozwala oszacować koszty i wyliczyć cenę, za jaką można zrealizować zlecenie. Ułatwia też ustalenie ilości materiałów i sprzętu czy godzin pracy. Tworzenie kosztorysu służy opracowaniu harmonogramu robót, planowaniu zużycia i dokonywaniu rozliczeń.
W zależności od potrzeb kalkulacja kosztów może być szczegółowa lub uproszczona. Szczegółowa wycena obejmuje koszty bezpośrednie i pośrednie, zysk i podatek VAT. Aby uprościć dokument, można dodać do siebie iloczyny robót przedmiarowych i doliczyć do nich VAT.
Koszty bezpośrednie to na przykład:
- robocizna;
- sprzęt i materiały;
- wynagrodzenie podwykonawców;
- koszty usług zewnętrznych.
Do kosztów pośrednich zalicza się koszty BHP, obsługę prawną, ubezpieczenie, koszty energii i paliwa czy koszty utrzymania nieruchomości.
Szczegółowe zasady sporządzania kosztorysów oraz wyceny wykonywania prac zawiera między innymi Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 roku oraz Ustawa Prawo Zamówień Publicznych. Warto jednak wiedzieć, że na kosztorys składa się nie tylko opis i cena robót. Są to również obmiary, nakłady rzeczowe, koszty jednostkowe i ogólna wartość projektu.
Komu zlecić wykonanie kosztorysu?
Przygotowanie kosztorysu jest czasochłonne, ponieważ dokument musi szczegółowo wskazywać przewidywane koszty projektu. Często wymaga to specjalistycznej wiedzy oraz zdobycia informacji pozwalających na oszacowanie wartości prac.
Teoretycznie każdy może samodzielnie sporządzić kosztorys. W praktyce zadanie to najlepiej zlecić profesjonaliście odpowiedzialnemu za kosztorysowanie. Taka osoba nie tylko zajmuje się danym zawodem, ale również posiada odpowiednie wykształcenie kierunkowe. Może to być zarządca nieruchomości, architekt wnętrz czy architekt krajobrazu.
W zależności od dziedziny kosztorysowania kosztorysant to na przykład:
- inżynier lub technik budownictwa, architekt (budownictwo);
- rzeczoznawca majątkowy (szacowanie nieruchomości);
- kierownik produkcji (kultura i sztuka).
Kosztorys, czyli dokumentacja robót budowlanych krok po kroku
Kosztorys jest dokumentem tworzonym, aby rzetelnie oszacować całość kosztów wykonania wskazanych zadań. W zależności od zakresu prac uwzględnia na przykład rodzaj wykonywanych robót budowlanych, zużycie materiałów czy zaangażowanie zasobów ludzkich. Taki dokument jest przydatny, gdy konieczne jest określenie opłacalności projektu.
W wielu przypadkach kosztorys jest podstawą do określenia nakładów finansowych potrzebnych do realizacji zadania. Kosztorys inwestorski pomaga podjąć decyzję o rozpoczęciu prac, a kosztorys ofertowy znacznie usprawnia wybór wykonawcy. Odpowiednio przygotowany dokument ułatwia wszelkiego rodzaju rozliczenia finansowe i rozplanowanie nakładów. Dzięki temu można na bieżąco kontrolować przebieg i koszty robót dbając o płynność finansową. Niekiedy kosztorysy wykorzystywane są do celów dowodowych i do rozstrzygania sporów. Mogą też służyć do wyceny nieruchomości, która jest wymagana chociażby podczas procesu wnioskowania o kredyt.
Wykonanie kosztorysu można powierzyć specjaliście lub zająć się tym samodzielnie. Jest on objęty szeregiem wytycznych, wymaga czasu i zaangażowania, dlatego zazwyczaj wyceną zajmuje się kosztorysant. Może to być specjalista w swojej dziedzinie albo pośrednik nieruchomości lub architekt wnętrz.
- Ile zarabia architekt wnętrz i jak wygląda jego ścieżka zawodowa? Sprawdź zarobki projektantów!
- Ile zarabia architekt? Poznaj zarobki architekta w Polsce w zależności od specjalizacji
- Ile zarabia architekt w Niemczech? Pensje architektów na Zachodzie
- Ile zarabia agent nieruchomości? Sprawdź zarobki pośrednika w 2024 roku
- Ile zarabia architekt w USA? Dane i szacunki
