Zależność między depresją a pracą jest regularnie dyskutowany. Z jednej strony nie do końca satysfakcjonujące życie zawodowe może prowadzić do pogorszenia samopoczucia, z drugiej depresja często uniemożliwia pracę. Jak radzić sobie z problemem?
W pracy spędzasz sporą część naszego życia, nierzadko konieczność dopełnienia obowiązków sprawia, że zapominasz o sobie, rezygnujemy z planów, odkładasz wszystko na później. Aktywność zawodowa może męczyć, prowadzić do frustracji, niezadowolenia. Do tego często dochodzi brak satysfakcji z otrzymywanego wynagrodzenia czy poczucie bycia niedocenionym. Jak łatwo wywnioskować, taki stan rzeczy odbija się mocno na zdrowiu fizycznym i psychicznym. Jeszcze do niedawna depresja była tematem tabu, a osoby cierpiące na nią ukrywały przed światem swój problem. Dziś wiemy i nie boimy się głośno o niej mówić. Co więcej, zaczynamy akceptować fakt istnienia tzw. wypalenia zawodowego. Wiele osób doświadcza uczucia błędnego koła – niesatysfakcjonująca praca to niechęć i złe samopoczucie, a ich skutkiem jest gorsze wypełnianie obowiązków, nieproduktywność, nieefektywność w działaniu. Depresja a praca to złożony temat i, mimo coraz większego zrozumienia, wciąż kontrowersyjny. Warto to zmienić. Oto szerszy opis tej zależności.
Depresja w pracy – problem pracodawcy?
Przeprowadzone badania pokazują, że depresja bardzo często dotyka młode osoby, czyli w wieku 20–40 lat). To grupa o istotnym znaczeniu dla krajowej gospodarki, ponieważ właśnie te osoby odpowiadają za generowanie produktu krajowego brutto. Na skutek depresji znacznie zmniejsza się ich produktywność – oszacowano, że nawet o 20%. To możliwe do przeliczenia straty dla polskiej gospodarki. Coraz większa liczba osób dotkniętych depresją korzysta ze zwolnienia lekarskiego, co z kolei oznacza wysokie koszty dla Narodowego Funduszu Zdrowia i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Eksperci przeprowadzający badanie przedstawiają dane liczbowe, wskazując, że to właśnie depresja znalazła się w dziesiątce najwyższych wydatków na świadczenia dla osób niezdolnych do pracy. Zatrważające jest to, że mówimy o młodych ludziach, którzy dopiero rozpoczynają swoją karierę zawodową lub powinni być w jej szczytowej fazie.
Leczenie depresji jest możliwe
Od kilku lat eksperci z dziedziny psychiatrii starają się przekonywać, że depresja jest chorobą. Jednocześnie tłumaczą, że można ją z powodzeniem leczyć. Często konieczna jest pomoc specjalisty – psychologa i psychiatry. Bardzo dobre rezultaty przynosi psychoterapia, jednak nierzadko niezbędne jest leczenie farmakologiczne. Warto przekonywać, aby pojawiające się objawy depresji jak najszybciej konsultować z ekspertem. Większość osób cierpiących na zaburzenia samopoczucia wraca do zdrowia i pełnej aktywności zawodowej. Można wyjść z depresji, a praca będzie jedną z dróg do ponownego odzyskania chęci życia. Efektywność takich osób wzrasta, odnoszą one sukcesy na polu zawodowym. Depresja nie oznacza końca kariery – może być chwilową przerwą w realizacji celów. Warto korzystać ze wsparcia psychoterapeuty – na sesjach poruszane są zagadnienia radzenia sobie ze stresem, asertywności, przeżywania emocji. Niezwykle istotne jest także wsparcie otoczenia, zrozumienie bliskich, możliwość dzielenia się z nimi odczuciami i przemyśleniami. Pamiętaj, że czasem pomaga zwykła rozmowa.
Jak rozpoznać depresję?
Objawy depresji są tak rożnorodne, że każdy chory może odczuwać ją zupełnie inaczej. U jednych pojawiają się stany lękowe czy niechęć do chodzenia do pracy, u innych będzie to ciągła apatia, znużenie, zmęczenie, trudność z koncentracją. Osoby te często nie znajdują motywacji do wykonywania swojej pracy, mają problem z realizacją nawet najprostszych zadań, wykonaniem ich na czas. Co więcej, często izolują się od współpracowników, unikają bezpośredniego kontaktu. Charakterystyczne są zaburzenia nastroju. To, co niegdyś cieszyło, może już nie wzbudzać zainteresowania, a błahy problem jest powodem do wybuchu złości czy płaczu.
Jak objawia się depresja u pracownika?
Pierwsze objawy depresji mogą być bardzo subtelne, mogą przypominać zwykłe zmęczenie, przeciążenie obowiązkami. Bywa, że taki chroniczny brak energii to symptom rozwijającej się depresji. Do rozwoju depresji niejednokrotnie prowadzi długotrwały stres i wypalenie zawodowe. Stan depresyjny utrudnia w końcu codzienne funkcjonowanie, osłabia motywację do pracy, zaburza relacje międzyludzkie, prowadzi do osamotnienia. W najgorszym przypadku mogą pojawić się myśli samobójcze.
Depresja a praca, czyli jak zamiast kariery rodzi się depresja
Co jeszcze warto poruszyć w kwestii relacji depresja a praca? Coraz więcej osób narzeka na wypalenie zawodowe. Dlaczego? Główną przyczyną bywa:
- stres w pracy;
- nadmiar obowiązków, długi czas pracy;
- nękanie w pracy, znęcanie się przełożonego;
- trudne kontakty ze współpracownikami;
- ignorowanie i wyśmiewanie opinii, nieliczenie się ze zdaniem pracownika;
- niedocenianie;
- brak możliwości awansu i piastowanie przez wiele lat tego samego stanowiska;
- monotonia;
- brak perspektyw;
- brak możliwości rozwoju osobistego;
- niesatysfakcjonujące zarobki.
To tylko niektóre czynniki w środowisku pracy wpływające niekorzystnie na zdrowie pracownika. Praca w niesprzyjających warunkach jest przyczyną rozwoju zaburzeń nastroju. Codzienne sprawy zaczynają przytłaczać, a zwykłe obowiązki wydają się ponad siły. Niektóre osoby przestają widzieć sens pracy, nie są w stanie zmierzyć się ze stawianymi im wymaganiami, boją się kolejnych zadań do wykonania, tracą wiarę we własne możliwości.
Stres w pracy – zdania pracodawcy
Każdy pracodawca ma ogromny wpływ na stan psychiczny pracowników. Jego rolą powinno być stworzenie odpowiednich warunków pracy. I wcale nie mówimy jedynie o urządzeniu stanowiska czy pomieszczenia socjalnego. Chodzi o przygotowanie przyjaznego miejsca pracy, do którego pracownik chętnie przyjdzie. Ważna jest atmosfera panująca w zakładzie, jasny system wynagradzania czy ścieżka kariery.
Pracownik motywowany i doceniany łatwiej i chętniej wykonuje obowiązki związane z pracą, nie boi się nowych wyzwań, zaczyna dostrzegać sens swoich działań. Stres jest nieodłączną częścią życia i nie da się go wyeliminować.
Warto wiedzieć, że istnieje jednak pozytywny rodzaj stresu, który zmusza do działania i pozwala sprostać wymaganiom. To, jak pracownik będzie podchodził do wykonywania swoich obowiązków, w dużej mierze zależy od pracodawcy i przełożonego. Jeśli zauważą oni objawy depresji, a praca ich podwładnego stanie się mniej efektywna, powinni postarać się zapewnić mu pomoc.
Podejmij walkę z depresją i wypaleniem zawodowym!
Liczba osób skarżących się na kłopoty natury psychicznej wciąż wzrasta. Sytuację pogorszyła pandemia, konieczność wykonywania pracy zdalnej. Choć przyczyn depresji jest naprawdę dużo, stresujące życie zawodowe plasuje się na liście bardzo wysoko. Wszelkie niepokojące objawy należy jak najszybciej konsultować ze specjalistą. Pamiętaj, aby zadbać o swoją kondycję psychiczną – nie tylko poprzez rozmowę z lekarzem, ale też:
- aktywność fizyczną;
- pilnowanie godzin pracy i odpoczynku;
- szukanie wsparcia wśród bliskich.
Nie każdy epizod obniżonego nastroju zwiastuje depresję, warto jednak pamiętać, że zdrowie psychiczne jest tak samo ważne, jak zdrowie twojego ciała.
Depresja a praca to temat rzeka. Wciąż jest podejmowanych za mało starań w zakresie eliminacji toksycznych miejsc pracy. Nadzieję budzi jednak coraz większa świadomość przedsiębiorców, którzy wdrażają koncepcję CSR, czyli dbają o biznes odpowiedzialny społecznie, dążąc do tworzenia przyjaznych miejsc pracy.
- Czym jest stres zawodowy i czy można go uniknąć?
- Czym dokładnie jest fobia społeczna w pracy?
- Czy regulamin pracy zdalnej jest obowiązkowy w 2023 roku?
- Jak zaangażowanie pracowników wpływa na ich wyniki?
- Praca zdalna a praca stacjonarna — plusy i minusy, o których trzeba wiedzieć
