Odwołanie od decyzji ZUS to prawo i ubezpieczonych i płatników. Dowiedz się, w jakich przypadkach możliwe jest złożenie odwołania od decyzji podjętej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Sprawdź, kiedy nie można go wnieść.
Zarówno płatnik, jak i ubezpieczony mają prawo do zakwestionowania decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przysługuje im odwołanie od decyzji ZUS – jednak nie w każdym przypadku. Kiedy dokładnie można je złożyć i jak napisać odwołanie do ZUS? Dowiesz się z tego artykułu!
Gdzie należy skierować odwołanie od decyzji ZUS?
Jak wskazuje art. 83. [Decyzje ZUS. Tryb odwoławczy], paragraf 2. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zainteresowanym przysługuje odwołanie od decyzji ZUS do sądu właściwego. Tym z kolei będzie sąd znajdujący się najbliżej miejsca zamieszkania lub siedziby odwołującego się – zgodnie z art. 461. [Właściwość sądu], paragraf 2. ustawy kodeks postępowania cywilnego. Dodatkowym przepisem ułatwiającym określenie właściwości sądu jest art. 477(8). k.p.c. wskazującym podział sądów ze względu na rodzaj sprawy. I tak:
- do sądów okręgowych (i ich Wydziałów Pracy i Ubezpieczeń Społecznych) należy kierować sprawy dotyczące ubezpieczeń społecznych – poza sprawami, które leżą we właściwości sądów rejonowych;
- do sądów rejonowych należy kierować sprawy dotyczące:
- zasiłku chorobowego, wyrównawczego, opiekuńczego, macierzyńskiego oraz pogrzebowego;
- świadczenia rehabilitacyjnego;
- odszkodowania z tytułu wypadku w drodze do pracy lub z pracy, przy pracy, przy pracy na roli, choroby zawodowej;
- ustalenia stopnia niepełnosprawności;
- ustalenia niepełnosprawności.
Należy mieć przy tym jednak na uwadze, że strona odwołująca się nie kieruje odwołania samodzielnie bezpośrednio do sądu. Prawidłowe postępowanie odwoławcze określa art. art.(9). k.p.c. . Zgodnie z paragrafem 1., odwołania do ZUS powinny być kierowane na piśmie do samego Zakładu.
Jego treść może zostać także przekazana ustnie pracownikowi, który spisze właściwy protokół. I to ZUS będzie zobowiązany do przekazania dokumentu dalej, tj. do właściwego sądu. Ważne, by odwołanie zostało skierowane do Zakładu w terminie do 30 dni od daty jej otrzymania.
Dzięki temu ubezpieczony ani płatnik nie musi się zastanawiać, jak napisać odwołanie do sądu. Wystarczy skorzystanie ze wzoru odwołania od decyzji ZUS, o czym więcej w dalszej części artykułu.
Czy ZUS może samodzielnie rozpatrzyć odwołanie od decyzji?
Co istotne, Zakład Ubezpieczeń Społecznych może samodzielnie uznać odwołanie od decyzji ZUS. W takiej sytuacji sprawa nie będzie już skierowana do sądu – zamiast tego Zakład postępuje zgodnie z oczekiwaniami odwołującego się, tj. zmienia wydaną decyzję albo ją uchyla. Postępowanie sądowe odbywa się w sytuacji, w której ZUS nie uważa odwołania za słuszne.
Ustawodawca przewidział także jeszcze jedną sytuację. Jeśli w treści odwołania strona odwołująca się wskaże nowe okoliczności przedmiotowej sprawy (np. stałego uszczerbku na zdrowiu), które powstały bądź zostały odkryte już po wydaniu orzeczenia przez lekarza orzecznika, ZUS także nie będzie przekazywał odwołania do sądu. Najpierw zostanie zobowiązany do ponownego rozpatrzenia sprawy, tj. przesłania odwołania do lekarza orzecznika. Wówczas Zakład może wydać ponowną decyzję, od której znowu będzie przysługiwało odwołującemu się prawo do odwołania.
Kiedy i komu przysługują odwołania ZUS?
Odwołanie do sądu przysługuje płatnikom oraz ubezpieczonym w zdecydowanej większości decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, w rozdziale 8. [Obowiązki ubezpieczonych oraz tryb odwoławczy], wskazuje jednak kilka wyjątków. Zgodnie z art. 83.], paragraf 4., odwołanie od decyzji ZUS konkretnie do sądu nie przysługuje w sprawie:
- decyzji, która przyznaje świadczenie w drodze wyjątku;
- decyzji, która odmawia przyznania świadczenia w drodze wyjątku;
- decyzji w sprawie umorzenia należności dotyczących składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe);
- decyzji dotyczącej wykreślenia zastawu skarbowego z rejestru.
W powyższych przypadkach płatnik lub ubezpieczony kierują wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Kiedy możliwe jest złożenie odwołania do sądu?
- Odwołania od decyzji ZUS do sądu obejmują decyzje dotyczące:
- zgłaszania ubezpieczonych do ubezpieczeń społecznych;
- ustalania płatnika składek;
- przebiegu ubezpieczeń;
- ustalania wymiaru składek (w tym na Fundusz Emerytur Pomostowych);
- ustalania poboru składek (w tym na FEP);
- umarzania należności dotyczących składek (w tym na FEP);
- ustalania uprawnień do pobierania świadczeń z ubezpieczeń społecznych;
- wymiaru tychże świadczeń.
- W razie niewydania decyzji w sprawie w terminie do 2 miesięcy od dnia zgłoszenia wniosku lub innego roszczenia.
Wzór odwołania od decyzji ZUS – gdzie go znaleźć?
Gotowe wzory odwołań od decyzji ZUS dostępne są bezpłatnie w sieci. Dzięki temu nie musisz się zastanawiać, jakie informacje należy zawrzeć w piśmie, aby sprawa mogła zostać rozpatrzona w sposób skuteczny. Odwołanie można złożyć także osobiście w placówce ZUS, która wydała przedmiotową decyzję, dyktując jego treść przedstawicielowi Zakładu. Wówczas to sam pracownik pobierze od ciebie najważniejsze informacje i dopilnuje, aby odwołanie od decyzji ZUS było kompletne.
Co powinno zawierać odwołanie od decyzji ZUS?
Poza możliwością pobrania wzoru odwołania od decyzji ZUS i złożenia go ustnie w oddziale Zakładu odwołujący się ma także możliwość samodzielnego sporządzenia pisma. A jak napisać odwołanie od decyzji ZUS? Oto informacje, które powinny znaleźć się na dokumencie.
- Wskazanie sądu, do którego kierowane jest odwołanie – pomimo tego, że będziesz składać dokument na ręce ZUS, to jego rzeczywistym adresatem jest sąd. Wobec tego ustal, który będzie właściwym dla twojej sprawy i rejonu.
- Wskazanie oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który pośredniczy w przekazaniu dokumentacji – np. “Sąd […] w […], Wydział […] za pośrednictwem: Zakład Ubezpieczeń Społecznych w […]”.
- Dane ubezpieczonego i ewentualnie jego reprezentanta – imię, nazwisko, adres, nr PESEL.
- Wskazanie, że pismo to odwołanie od decyzji ZUS – z sygnaturą tejże decyzji, datą jej wydania oraz informacją, co decyzja stwierdziła.
- Określenie rodzaju wniosku – a więc informacja, czego oczekuje odwołujący się: uchylenia wydanej decyzji lub jej zmiany, a w przypadku posiadania dokumentacji dowodowej lub zeznań świadków, także ich dopuszczenia w rozpatrywaniu przedmiotowej sprawy. Warto wskazać także wniosek o odwołanie kosztów postępowania sądowego na rzecz wnoszącego.
- Szczegółowe uzasadnienie odwołania – z dokładnym opisem sytuacji, wskazaniem, dlaczego odwołujący nie zgadza się z decyzją i przywołaniem argumentów świadczących o słuszności odwołującego. Warto jest jak najbardziej szczegółowo wskazać uchybienia ze strony Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (np. brak weryfikacji dostarczonej dodatkowej dokumentacji medycznej).
- Podpis odwołującego się i lista ewentualnych załączników.
W jakim terminie odwołanie od decyzji ZUS zostanie rozpatrzone?
Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma 30 dni od daty wpływu odwołania na ewentualne przekazanie go dalej, tj. do sądu właściwego. W terminie tych 30 dni może także zmienić treść decyzji albo całkowicie ją uchylić. Odwołanie powinno więc zostać rozpatrzone przez Zakład w terminie maksymalnym około miesiąca.
Odwołanie od decyzji ZUS do sądu przysługuje więc w przypadku zdecydowanej większości decyzji. A w razie, gdyby prawomocny wyrok wydany przez sąd w sprawie zaskarżonej decyzji nie satysfakcjonował zainteresowanego, może wnieść apelację do sądu apelacyjnego, czyli w tym przypadku – Sądu Najwyższego.
- Preferencyjny ZUS – działalność gospodarcza a niższe składki na ubezpieczenie
- Ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorcy – składka dobrowolna czy obowiązkowa?
- Ubezpieczenie wypadkowe – ile wynosi składka i świadczenie w 2024 roku?
- Kapitał początkowy – czym jest i jak się go ustala? Czy wpływa na wysokość emerytury?
- ZUS Kielce
