Zgodnie z polskim prawem każdy pracodawca ma obowiązek wypłacać wynagrodzenie za pracę raz w miesiącu zgodnie z ustalonym pomiędzy stronami terminem. Istnieją jednak określone sytuacje, kiedy pracodawca może nie wypłacić wynagrodzenia pracownikowi. Co może być tego przyczyną?
Terminowe wypłaty wynagrodzenia w ustalonej kwocie to jeden z podstawowych obowiązków pracodawcy. Bardzo rzadko dochodzi jednak do sytuacji, że można nie wypełnić tego obowiązku. Kiedy pracodawca może nie wypłacić wynagrodzenia pracownikowi?
Kiedy powinno być wypłacane wynagrodzenie za pracę?
Istnieje kilka modeli rozliczeń, które ustalane są na bazie wzajemnych porozumień. Pensję wypłaca się niezwłocznie po ustaleniu wysokości wynagrodzenia. W przypadku umowy o pracę, standardowo wypłata następuje do 10 dnia następnego miesiąca kalendarzowego, w którym obowiązywał stosunek pracy. Mogą być od tego odstępstwa i wówczas jest to uregulowane w wewnątrzzakładowych dokumentach, np. umowie o pracę, regulaminie, czy też zbiorowym układzie pracy. Jeżeli zostanie wskazany 10 dzień następnego miesiąca, to oznacza to, że pracownik powinien mieć tego dnia wypłatę na koncie do swojej dyspozycji. Jeżeli dzień ten wypada w weekend lub w dzień wolny od pracy, to świadczenie pieniężne powinno zostać zrealizowane z odpowiednim wyprzedzeniem. Pracownik ma prawo do wypłaty także wtedy, gdy stawił się w zakładzie pracy, jednak pracodawca nie zapewnił mu warunków do jej wykonywania. To zapłata za gotowość.
Czy i kiedy pracodawca może nie wypłacić wynagrodzenia?
W polskim prawie uregulowano określone sytuacje, w których pracodawca może nie wypłacić wynagrodzenia. Dzieje się tak m.in. wtedy, gdy pracownik nie wykonuje swoich obowiązków, np. poprzez nieusprawiedliwioną nieobecność, czy też branie udziału w strajku w zakładzie pracy. To wystarczające powody do tego, aby pracodawca zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy, mógł nie realizować obowiązku zapłaty pensji wobec pracownika. W pozostałych przypadkach, pracodawca ma obowiązek zapłaty. Jeżeli pracownik jej nie otrzymuje, to powinien skontaktować się z Państwową Inspekcją Pracy i wszcząć postępowanie w tej sprawie. Brak zapłaty wynagrodzenia to jedno z ciężkich naruszeń przeciwko prawom pracownika.
Jakie prawa przysługują pracownikowi, który nie otrzymał pensji?
Jeżeli pracodawca nie płaci, to pracownik powinien skontaktować się z inspektorem PIP. Wówczas następuje postępowanie kontrolne. Jeżeli skarga jest zasadna, to pracodawca musi natychmiast wypłacić zaległe wynagrodzenie. Dodatkowo pracodawca może zostać obciążony grzywną w wysokości od 1000 do 2000 złotych. W przypadku recydywy wzrasta to do 5000 złotych. Zatrudniony może złożyć pozew i w ramach sporu sądowego ubiegać się o ustawowe odsetki od nieterminowej wypłaty pensji. Ponadto w sytuacji odniesienia szkody, pracownik może ubiegać się odszkodowania tytułem jej rekompensaty. Prawo do wynagrodzenia to jedno z podstawowych praw pracownika. Jeżeli pracodawca nie chce go wypłacić, to zatrudniony może odejść bez okresu wypowiedzenia i domagać się od pracodawcy wypłaty zaległej pensji wraz z odsetkami. Jest to zgodne z art. 55 § 1 Kodeksu Pracy.
- Wypowiedzenie umowy o pracę bez okresu wypowiedzenia
- Okres ochronny przed emeryturą – ile trwa? Jakiemu pracownikowi przysługuje ochrona przedemerytalna?
- Czy pracodawca może odmówić urlopu wypoczynkowego lub na żądanie? Sprawdź
- Umowa o pracę a umowa zlecenie
- Badania medycyny pracy – przygotuj się na wizytę u lekarza medycyny pracy. Podstawowe badania lekarskie