Ten stosunkowo nowy element polskiego systemu gospodarczego nałożył nowe obowiązki na część podatników. Czego dokładnie dotyczą i czy znajdujesz się wśród potencjalnych płatników? Sprawdź!
Danina solidarnościowa to rozwiązanie, które pojawiło się w polskim systemie podatkowym na początku 2019 roku. Dotyczy ono najbogatszych podatników, którzy mają odprowadzać część dochodów na rzecz osób niepełnosprawnych.
Dochody przez nich generowane mają być wypłacane poprzez Fundusz Solidarności na rzecz Wspierania Osób Niepełnosprawnych. Jest to instytucja, która została utworzona specjalnie w związku koniecznością operowania tym nowym podatkiem.
Podatek solidarnościowy w Polsce – zasady
Podstawą obliczenia daniny solidarnościowej jest dochód uzyskany w danym roku, wykazany na PIT. Jaki dokładnie? Trzeba jednoznacznie stwierdzić, że nie jest to mała nadwyżka. Będziesz musiał zapłacić ten podatek, jeżeli w danym roku podatkowym osiągniesz dochód, który przekroczy milion złotych.
Ile wynosi podatek solidarnościowy? Jest to dokładnie 4% kwoty uzyskanego dochodu. Nietrudno obliczyć podatek solidarnościowy. Wysokość daniny solidarnościowej przy dochodach rzędu miliona złotych wynosiłaby 40 000 zł. Dotyczy ona tych dochodów, które zostały uzyskane z następujących źródeł:
- praca i inne źródła opodatkowania, które podlegają progresywnym stawkom podatkowym;
- niektóre kategorie dochodów od zysków kapitałowych; co ważne – nie wliczają się do tego przychody z tytułu odsetek oraz dywidendy;
- dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, a także ze zbycia akcji;
- samozatrudnienie – zalicza się do tego także działalność gospodarcza, która jest objęta 19% stawką ryczałtu;
- dochody zagranicznej spółki kontrolowanej.
Danina solidarnościowa – prawa i obowiązki podatnika
Istnieją pewne okoliczności, które pozwalają zoptymalizować ową opłatę. Jakie to dokładnie warunki i co można odliczyć od kwoty dochodu? Podatnik, przed obliczeniem daniny solidarnościowej, może w zeznaniu podatkowym zmniejszyć deklarowany dochód o kwotę składek na ubezpieczenie społeczne, które opłacił.
Warto pamiętać, że w celu opłacenia tej daniny, należy złożyć oddzielną deklarację podatkową. Takie właśnie wytyczne, dotyczące względów formalnych, wprowadził ustawodawca. Jest to niezależny druk, który składa się razem z innymi deklaracjami i rozliczeniami. Typowy jest również termin jego złożenia – do 30 kwietnia roku następującego po roku, w którym wygenerowany został przychód. Jest to więc obciążenie podatkowe, niezależne od tego dochodowego.
Warto także mieć na uwadze fakt, że podatek solidarnościowy musi być opłacany nie tylko przez obywateli Polski. Do jego uiszczenia zobowiązani są także obcokrajowcy, którzy osiągają dochody z różnych źródeł na terenie Polski. Podatek solidarnościowy nie dotyczy jednak przychodów uzyskanych przez osoby fizyczne za granicą.
Przeznaczenie podatku solidarnościowego w systemie podatkowym
Wedle deklaracji ustawodawcy, podatek solidarnościowy został wprowadzony, aby zapewniać środki na realizację projektów i inicjatyw skoncentrowanych na potrzebach osób niepełnosprawnych. Stąd jego nazwa wskazująca na deklarowaną solidarność z potrzebującymi, a konkretniej, przede wszystkim osobami określanymi jako niepełnosprawne.
Należy jednak dodać, że zainicjowanie tej daniny w polskim systemie podatkowym spotkało się z krytyką ze strony wielu środowisk, w tym ze strony przedsiębiorców. Komentowali różnorodne aspekty wprowadzanego rozwiązania. Wskazywali, że istnieje ryzyko, iż środki z Funduszu Solidarności mogą być wykorzystywane także w innych celach niż te związane z niepełnosprawnymi. Nie zmieniło to jednak faktu, że danina została wprowadzona i funkcjonuje w Polsce od początku 2019 roku.
Podatek solidarnościowy – trudności dla przedsiębiorców?
Zdarza się, że płatnicy podatku zwracają uwagę na rozmaite aspekty tego rozwiązania, które sprawiają im trudności. Zalicza się do nich fakt, że przy zapłacie daniny solidarnościowej, płatnik nie może brać pod uwagę straty z poprzednich lat podatkowych. Nie ma przy tym znaczenia, czy strata ta została poniesiona przez przedsiębiorcę w ramach tego samego źródła przychodów. Właśnie taką wykładnię w kontekście daniny solidarnościowej przedstawił w lipcu 2021 roku dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.
Według szacunków Ministerstwa Finansów, w Polsce jest około dwudziestu pięciu tysięcy płatników tego dodatku. W porównaniu do ogólnej liczby podatników w kraju, liczba ta nie jest więc bardzo wysoka. Rządzący podczas prac nad ustawą podatkową dotyczącą daniny solidarnościowej argumentowali, że kreując ją, opierali się na analogicznych ustawach z innych krajów europejskich.
Wysokości daniny solidarnościowej w innych krajach
Podobne daniny rzeczywiście funkcjonują w innych państwach. Przede wszystkim dotyczy to krajów położonych na Starym Kontynencie. W innych krajach europejskich podobne są one do polskiej pod względem grupy, której dotyczy opodatkowanie, czyli najbogatszych. Są one jednak pobierane w innych celach. Wskazanie określonego przeznaczenia podatku, który odnosi się do konkretnej grupy społecznej, to polskie novum w tym zakresie. A jak sytuacja związana z omawianą daniną przedstawia się w innych państwach?
Podatek o podobnym charakterze występuje między innymi w Portugalii. Można wymienić jego dwa rodzaje. Pierwszy wynosi od 2% do 2,5% dochodu. Płacą go osoby, które zarabiają powyżej 80 000 euro rocznie. Drugi opłacany jest przez osoby o średnich dochodach – powyżej 20 000 euro rocznie. Stawki podatku używane do wyliczenia daniny solidarnościowej wynoszą od 0,88% do 3,21%. Podatki portugalskie zostały wprowadzone w 2011 roku celem przezwyciężenia ówczesnego kryzysu. Choć kryzys minął, one pozostały z obywatelami.
Podobnie uczyniono w krajach południa Europy, czyli w Grecji i we Włoszech. Z kolei w Niemczech przez lata istniał obowiązek zapłaty daniny, którą wprowadzono po zjednoczeniu RFN i NRD, aby wyrównać różnice ekonomiczne między regionami.
Podatek solidarnościowy – podsumowanie
Przedstawione rozwiązanie podatkowe to stosunkowo niedawna inicjatywa przedstawiona przez rządzących. Jej deklarowane cele związane są ściśle z określoną grupą społeczną. Co istotne, jest to podatek, który dotyka jedynie płatników, którzy osiągają wysokie dochody, czyli działa inaczej niż podatek dochodowy, dotyczący wszystkich zarabiających.
Z punktu widzenia typowego obywatela Polski jest to najbardziej istotna informacja. Większości płatników podatek solidarnościowy bowiem nie dotyczy. Jednak dla pozostałych należny podatek stanowi istotne obciążenie, mające wydatny wpływ na bilans ich zysków z prowadzonej działalności.
- Podatek cukrowy – czy obejmuje tylko słodzone napoje? Sprawdź, co konsumenci muszą wiedzieć o wprowadzonej opłacie za cukier
- Podatek w Niemczech 2024 – ilu Polaków go opłaca? Zobacz!
- Podatki w Polsce – ile ich jest? Przekonaj się, jak liczne są podatki obowiązujące w Polsce!
- Podatek CIT 2024 – wszystko, co powinien o nim wiedzieć właściciel firmy
- Podatek handlowy – czym jest ta danina? Kto ją płaci od przychodu? Sprawdź!
