Motywowanie pracowników to ważny element zarządzania zasobami ludzkimi. Aby odniosło ono pożądane skutki, musi opierać się na właściwych metodach. Dobry sposób sprawi, że pracownicy będą sami chcieli działać efektywniej. Jaki motywator do pracy sprawdza się najlepiej? Przeczytaj!
Do niedawna panowało przekonanie, że najlepszym sposobem motywowania pracowników są różnego rodzaju gratyfikacje finansowe. Podwyżki, premie i innego rodzaju dodatki do pensji to jednak jedna gałąź sposobów na stworzenie lepszych warunków do pracy. Coraz częściej stawia się bowiem na pozapłacowe czynniki motywacyjne, które w dłuższej perspektywie okazują się bardziej efektywne. Warto dostosować je do danej branży, a w ramach możliwości dopasować także do konkretnych osób. Wtedy powinny przyjść efekty. Sprawdź, jakiego rodzaju motywowanie pracowników będzie najlepsze. Dowiedz się, które sposoby działają!
Motywowanie pracowników – jak rozumieć ten termin
Intuicyjnie każdy zapewne wie, czym jest motywacja pracownika, jednak warto przybliżyć ten termin w ujęciu naukowym. W dziedzinie psychologii rozumie się go jako gotowość danej osoby do podjęcia konkretnych działań. Na ową gotowość wpływa zespół złożonych procesów fizjologicznych oraz psychologicznych, które określają przyczyny danych zachowań. Przejawia się w energii, wysiłku włożonym w pracę oraz zaangażowaniu w wypełnianie obowiązków. Stan ten zależy od wielu czynników i mają na niego wpływ kwestie zewnętrzne i wewnętrzne.
Motywator do pracy – czym się różni wewnętrzny od zewnętrznego?
Istnieją dwa podstawowe rodzaje motywacji pracowników, których podstawą są zupełnie inne czynniki:
- zewnętrzne;
- wewnętrzne.
W przypadku motywowania pracowników w formie zewnętrznej największą rolę odgrywają różnego rodzaju gratyfikacje otrzymywane w zamian za pracę. Mogą to być nagrody i innego rodzaju korzyści materialne w postaci premii czy bonów prezentowych. Oprócz „marchewki” jest także „kij”, czyli np. obcięcie pensji lub zwolnienie. Motywacja wewnętrzna wynika z potrzeby działania danego pracownika. Gdy spełnia, obowiązki ma on poczucie rozwoju i samo w sobie jest to dla niego gratyfikacją. Na dłuższą metę to właśnie czynniki wewnętrzne przekładają się na większą efektywność oraz satysfakcję zawodową.
Negatywna motywacja do pracy – co ze sobą niesie?
Motywacja pracowników nie zawsze musi wiązać się z podwyżką, prezentem lub innym pozytywnym czynnikiem. Czasami opiera się także na zastraszaniu, stwarzaniu nieprzyjemnej atmosfery w pracy, groźbach potrącenia pensji, a nawet zwolnienia. Mowa wówczas o motywacji negatywnej. Wprowadza ona niepotrzebny stres i mimo że na krótką metę może przynieść oczekiwane efekty, to w dłuższej perspektywie sprawi, że pracownicy nie będą chcieli funkcjonować w danym miejscu pracy. Zamiast pożądanych efektów przynosi zatem:
- brak kreatywności i wnoszenia nowych inicjatyw;
- pogorszenie nastroju;
- zepsutą atmosferę.
Teorie motywacji pracowników – na czym się opierają?
Jak zbadać, czy pracownik jest zmotywowany? Oto teorie psychologiczne i ich aspekty dotyczące motywowania pracowników:
- teoria hierarchii potrzeb Maslowa – z pewnością wiele osób kojarzy tę piramidę. Aby zrealizować potrzeby wyższego rzędu, trzeba najpierw zaspokoić te niższego rzędu. Jeśli dana osoba nie będzie się czuła w pracy bezpiecznie lub na przykład szef nie pozwoli zaspokoić głodu, to trudno jej będzie realizować własne cele i czerpać satysfakcję. Trzeba zatem najpierw zadbać o najbardziej podstawowe potrzeby;
- teoria X i Y McGregora – wg Douglasa McGregora da się wyróżnić 2 modele motywacji oparte na odmiennych modelach pracowników i pracodawców. Teoria X mówi, że osoby zatrudnione w danym miejscu nie lubią swojej pracy i nie wychodzą z inicjatywą, a zwierzchnik kieruje nimi autorytarnie i stosuje wiele kar. W teorii Y pracownicy są chętni do działania i wydajni, zaś szef zajmuje się usuwaniem ewentualnych przeszkód i nie ma potrzeby ciągłego nadzorowania podwładnych;
- dwuczynnikowa teoria Herzberga – wg tego modelu istnieją wspomniane już wcześniej czynniki zewnętrzne i wewnętrzne, które motywują do pracy w inny sposób. Kategorie te są odrębne i nie zawsze zaspokojenie jednej gwarantuje długotrwały wzrost efektywności.
Sposoby motywowania pracowników różnych branż
Każda branża ma swoją specyfikę i wymaga innych metod, które zwiększą efektywność pracy. Przedstawiamy kilka szerokich grup oraz wymieniamy sposoby, które sprawiają, że podwładni mogą pracować wydajniej.
Narzędzia motywacji w branży IT
Z racji na duże zapotrzebowanie osób z tej branży, trzeba starannie dobierać czynniki motywujące, ponieważ pracodawcy mają naprawdę dużą konkurencję. Co jest ważne, jeśli chodzi o motywowanie pracowników w tej branży? Wielu programistów oczekuje jasnego i precyzyjnego określenia zasad miejsca pracy i wymagań. Cenią oni także najnowsze technologie i dobre zaplecze techniczne, które umożliwia im bardziej efektywną pracę. Niektóre osoby będą zadowolone z pracy zdalnej oraz tej w elastycznym systemie godzinowym. Warto umożliwić im rozwój umiejętności i wykorzystanie ich w praktyce.
Sposoby motywowania pracowników biurowych
W przypadku pracy w biurze szczególnie istotna jest dobra atmosfera w miejscu pracy. Chodzi tutaj zarówno o stosunki z szefem, jak i te między współpracownikami z różnych działów. Potrzebna jest tutaj dobra komunikacja. Pozwala bowiem na efektywną informację zwrotną co do efektów pracy. Motywujące są także jasna ścieżka kariery zawodowej i możliwość awansu na wyższe stanowiska. Pracownicy w większości lubią mieć też poczucie, że ich działanie pozytywnie wpływa na rozwój firmy, co można uzyskać na przykład poprzez pochwałę, zwłaszcza tę publiczną.
Metody motywowania pracowników z branży produkcyjnej
W przypadku pracowników fizycznych, zwłaszcza tych wykonujących żmudne i powtarzalne czynności, istotne jest zapewnienie im poczucia bezpieczeństwa. Przestrzeganie przepisów BHP, a także indywidualne podejście do każdego pracownika wpływa na zwiększenie komfortu w miejscu pracy. Dobrą metodą motywowania pracowników jest także umacnianie ich w przekonaniu, że ich praca przynosi korzystne efekty. Powinno się również unikać podziału pracowników na tych niższego i wyższego szczebla, a okresowo dobrze jest przeprowadzić badanie satysfakcji w miejscu pracy.
Jak zmotywować pracownika niezależnie od miejsca pracy?
Skoro omówiliśmy już podstawy teoretyczne, to pora przejść do praktyki, czyli faktycznych metod przekładających się pozytywnie na efektywność w pracy. Wybraliśmy najlepsze metody motywacji, które przedstawiamy poniżej. W skrócie można wymienić takie elementy:
- dobrą atmosferę w pracy;
- dopasowanie zadań do pracownika;
- nagrody za terminowość i efektywność.
System motywowania pracowników przez dobre miejsce pracy
W pierwszej kolejności trzeba zadbać o stworzenie dobrego, zintegrowanego zespołu. Toksyczna atmosfera zawsze przekłada się na niską efektywność, ta zaś nie jest nigdy pożądana. Dobrze jest organizować regularne spotkania integracyjne w różnych miejscach, a także szybko reagować na ewentualne konflikty. Istotne jest także samo otoczenie. Biuro powinno być estetyczne i dostosowane do potrzeb pracowników.
Dbałość o rozwój pracowników
Do jednych z potrzeb człowieka należy samorealizacja. Może ona zostać osiągnięta przez pozostawienie pracownikom pola do rozwoju w różnych miejscach. Zadania powinny być tak dopasowane, by korespondowały z umiejętnościami konkretnych osób i miały odpowiedni poziom trudności. Te zbyt łatwe sprawią, że pracownicy wkrótce przestaną się starać, ale jeśli będą za trudne, także demotywują do podejmowania wysiłku.
Sposoby motywacji pracowników poprzez odpowiedni system nagród
Motywowanie pracowników poprzez nagrody to najbardziej oczywisty sposób. Dobrze tutaj zróżnicować zarówno nagrody, jak i kryteria ich uzyskania. Dobrze jest na samym początku zadania ustalić, że za terminowe lub szybsze ukończenie zlecenia będzie czekać konkretna nagroda. Może ona przybrać formę finansową (w postaci premii) lub materialną. Dobrze tutaj znać zainteresowania danej osoby, ponieważ np. voucher na skok na bungee nie będzie najlepszym prezentem dla pracownika z lękiem wysokości.
Elastyczność czasu pracy kluczem do motywacji
To naturalne, że nie w każdy dzień jesteśmy nad wyraz produktywni. Dobrze zatem umożliwić pracownikom takie dostosowanie planu pracy, by mogli wykonywać obowiązki w zgodzie z innymi zajęciami i samopoczuciem. Wbrew pozorom takie rozluźnienie nie musi skończyć się zawaleniem obowiązków, a wręcz przeciwnie. Pracownik może czuć bowiem równowagę i będzie bardziej produktywny.
Mamy nadzieję, że wiesz już jak zmotywować pracownika do pracy. Odpowiednie narzędzia z pewnością pomogą stworzyć zgrany i efektywnie pracujący zespół. Pamiętaj, że motywowanie pracowników to podstawa funkcjonowania przedsiębiorstwa i jego wyników.
- Employer branding – jak pracodawca może zbudować swój wizerunek?
- Czym jest controlling i jak wpływa na zarządzanie przedsiębiorstwem?
- Audyt wewnętrzny – definicja, funkcje w obszarze zarządzania przedsiębiorstwem
- Czym jest benchmarking?
- Wskaźnik KPI – czym są Key Performance Indicators, czyli kluczowe wskaźniki efektywności? Poznaj definicję
Zobacz również:
