Wprowadzone w 2022 roku modyfikacje spowodowały, że wydłużył się zwrot z inwestycji w fotowoltaikę. Zmiany wpłynęły znacząco na funkcjonowanie energetyki słonecznej w Polsce. W jaki sposób? Sprawdź, jakie są prognozy zmian w fotowoltaice w 2025 roku.
W 2022 roku fotowoltaikę dotknęły zmiany. Inwestycja w świetle nowości stała się mniej atrakcyjna, wszystko przez wzrost cen energii. Jednakże wprowadzone zmiany nie dotyczyły wszystkich. Przeczytaj, jak to wszystko wpłynęło na fotowoltaikę w 2025 roku.
Zmiany w fotowoltaice
W fotowoltaice po 1 kwietnia 2022 r. zaczęła obowiązywać nowa ustawa o odnawialnych źródłach energii. Pierwszy etap reform wszedł w życie początkiem kwietnia. Kolejny etap zaczął obowiązywać od 1 lipca 2022 roku. Czy to ostatnie z wprowadzonych w fotowoltaice zmian? 2022 rok ich nie zamknął, ponieważ ostatni etap zostanie wcielony w życie 1 lipca 2024 roku. Wraz z poprawkami pojawią się nowe definicje (prosument energii odnawialnej, wirtualny prosument, prosument zbiorowy), a fotowoltaika będzie nadal opłacalna niż płacenie zwykłych rachunków za prąd.
- od 1 kwietnia 22 do 30 czerwca 2022 roku (okres przejściowy) – okres przejściowy jest możliwy, jeśli złożysz wniosek o przyłączenie do sieci we wskazanym terminie, rozliczać się będziesz na zasadzie systemu opustów. Nadwyżka energii zostanie rozliczona na koniec ostatniego miesiąca po średniej cenie miesięcznej z czerwca 2022. Po tym czasie automatycznie przejdziesz na system net-billingowy;
- od lipca 2022 roku do 30 czerwca 2023 roku – nadwyżka energii będzie rozliczana według Rynkowej Ceny Energii (RCEm) z ubiegłego miesiąca;
- od 1 lipca 2024 roku – rozliczenie będzie opierać się na godzinach. Energię elektryczną rozliczysz z zastosowaniem taryf dynamicznych. Są to ceny godzinowe oraz osobne rozliczanie energii wprowadzonej i pobranej.
Sposób rozliczania się po wprowadzonych zmianach 1 kwietnia 2022 roku
Zmiany w fotowoltaice zapowiadano już w 2021 roku. Rozpoczęto wtedy również dyskusję na temat tego, jak prosument powinien się rozliczać z wyprodukowanej nadwyżki energii elektrycznej przez swoją instalację fotowoltaiczną. W czerwcu ubiegłego roku upubliczniono pierwszy projekt zmiany ustawy o OZE (odnawialnych źródłach energii). Pod koniec pierwszego kwartału w 2022 każdy prosument przekonał się, że wdrożony projekt mija się z zakładanymi założeniami. Łączy ich wyłącznie jeden cel – odejście od magazynowania nadwyżek energii w sieci. Pozwalał na to obowiązujący system opustów, inaczej net-metering. Po 1 kwietnia zmieniono tę formę, zaczęła obowiązywać ustawa o OZE oraz nowe pojęcie net-billingu.
Nowe przepisy od 1 kwietnia
Jeśli od 1 kwietnia posiadasz swoją własną energię z fotowoltaiki, musisz mieć na uwadze to, że będziesz rozliczał się nowym systemem net-billingowym. Użytkownicy paneli fotowoltaicznych przed reformami również mogą przejść na nowy system. Z siecią energii elektrycznej nie będziesz rozliczał się na zasadzie metrycznym, czyli w kilowatogodzinach (kWh), stąd zamienna nazwa net-metering. Nowe rozliczanie polega na rozliczaniu wartościowym (pieniężnym), czyli net-billing.
Schemat systemu opustów dla fotowoltaiki. Jak zmiany 2022 wpłynęły na 2025?
System opustów dotyczy rozliczania metrycznego (net-billingu) z siecią energii elektrycznej.
Uśredniona wartość korzystania z energii fotowoltaicznej dla zwykłego domu jednorodzinnego to wartość około 20-30% wyprodukowanej energii. Oznacza to, że 70-80% energii elektrycznej z fotowoltaiki jest niewykorzystywane. Pomimo tego, jest ona nadal dla twojej dyspozycji, ponieważ wyprodukowany, ale niewykorzystany prąd jest przekazywany do wirtualnego magazynu sieci dystrybucyjnej.
W ciągu 12 miesięcy możesz odebrać 80% wartości energii, jeśli posiadasz instalację fotowoltaiczną o mocy do 10 kW. Odbiór 70% wartości energii przysługuje, jeżeli twoja instalacja posiada moc od 10 kW do 50 kW. Rozliczenie w systemie opustów jest roczne. Sprzedawca zobowiązany jest do wykonania rozliczenia na podstawie wprowadzonej i pobranej wartości energii w kWh z sieci.
Czy system opustów zniknie?
System opustów zniknie, ale nie od razu. Będzie cię obowiązywał, jeśli przyłączyłeś swoje instalacje do sieci do dnia 31 marca 2022 roku. Ponadto skorzystasz również z niego, jeśli do 31 marca 2022 zawarłeś umowę z jednostką samorządu terytorialnego na dofinansowanie, zakup lub montaż paneli fotowoltaicznych, a wniosek o przyłączenie złożysz do 31 grudnia 2023 roku. Z systemu opustów możesz korzystać przez 15 lat od momentu przyłączenia się do instalacji i wprowadzenia energii do sieci.
Schemat nowego systemu net-billingowego
Nowy system net-billingowy polega na rozliczeniu finansowym. Wirtualny magazyn zastępuje depozyt, w którym gromadzi się odpowiednia kwota wynikająca z rozliczenia oddanej do sieci energii, a także energii odebranej. Kwota naliczana jest w zależności od:
- ceny sprzedaży energii elektrycznej przez prosumenta do sieci. Opiera się na miesięcznej stawce RCEm;
- ceny zakupy energii elektrycznej z sieci, czyli obowiązująca w danym roku taryfa za energię, która zależy na czyim terenie (jakiego operatora) prosument ma zamontowaną instalację.
Jeśli twoje zużycie bieżące wynosi 30% wyprodukowanej energii, to jej nadwyżka jest „sprzedawana”, czyli przesyłana do sieci. To tam następuje przeliczenie jej wartości metrycznej na wartość pieniężną i wykazanie wartości na depozycie konsumenta. W przypadku, gdy następuje pobranie energii z sieci, np. w nocy, to następuje jej „zakup” ze środków dostępnych na depozycie.
Na czym polega rozliczanie w tym systemie?
Za cały proces „zakupu i sprzedaży” energii odpowiada operator, z którym masz podpisaną umowę kompleksową. Rozliczenie w systemie net-billingowym polega na sprzedaży energii do sieci, aby następnie móc ją wykupić, gdy panele fotowoltaiczne nie pracują. Okres rozliczenia to 12 miesięcy od daty wprowadzenia energii. Przyjmuje się ostatni dzień miesiąca, w którym energia została wprowadzona do sieci.
Porównanie systemu opustów a net-billingu
Różnicą pomiędzy systemem opustów a net-billingiem jest sposób rozliczania się z wytworzonej energii przez panele fotowoltaiczne. W systemie opustów mogłeś magazynować nadwyżkę za „opłatą” 20/30% wartości magazynowanej energii w kWh. Net-billing rozlicza się z tobą na zasadzie kupna i sprzedaży. Oznacza to, że to, co oddasz do sieci (a więc sprzedasz), będziesz mógł wykorzystać (kupić za środki ze sprzedaży, które zgromadzone są na depozycie prosumenckim).
Zasady rozliczania energii z fotowoltaiki w systemie opustów obowiązują przez 15 lat. Jeżeli posiadacze fotowoltaiki zdecydują się na nowy system rozliczeń, będą mogli to zrobić, składając oświadczenie w sprawie zmiany w rozliczaniu. Należy złożyć odpowiednie pismo do sprzedawcy energii na 21 dni przed rozpoczęciem kolejnego kwartału.
Czy warto inwestować w fotowoltaikę w nowym systemie rozliczania prosumentów?
Opłacalność fotowoltaiki w nowym systemie staje się mniejsza. Nowy system nie jest tak korzystny dla prosumentów jak opusty. Zwrot z inwestycji wydłuży się o kilka lat. Jak na sytuację wpływają wprowadzone w fotowoltaice zmiany? 2022 rok, będący ich początkiem, to czas, by mieć na uwadze kilka kwestii.
Aktualnie, jeśli chcesz zdecydować się na fotowoltaikę, musisz wziąć pod uwagę minimalizowanie ilości kupowanej energii, a nie jej nadmierne produkowanie. Należy zaznaczyć, że w systemie opustów prosumenci często kupowali instalacje większe, stawiane na południu, aby zrekompensować 20% ilości energii zabieranej przez sieć. W net-billingu nie będzie to już rentowne.
Jak zmniejszyć ilość kupowanej energii?
Miejsce usytuowania paneli odgrywa ważną rolę w produkowaniu energii. Wschodnia i zachodnia część może stać się bardziej opłacalna. Najbardziej nasłonecznione miejsca wyprodukują najwięcej energii, ale to właśnie część wschodnia i zachodnia będą produkować ją dłużej. Możesz też wybrać taryfę, gdzie nocna stawka jest korzystniejsza.
Niektórzy decydują się na zakup magazynów energii. Dotychczas nie było to zbyt oblegane rozwiązanie. Jednakże programy rządowe przewidują dofinansowanie nie tylko na panele fotowoltaiczne, ale także na magazyny energii z fotowoltaiki.
W ciągu kilku lat otrzymasz zwrot z inwestycji, ponieważ fotowoltaika obniża rachunki za energię elektryczną o około 77%. Nawet w nowym systemie, fotowoltaika nadal będzie opłacalna.
Posługując się przykładem, jeśli wysokość autokonsumpcji energii w domu jednorodzinnym prosumenta, w ciągu roku średnio wynosi 5 000 kWh, to po zainwestowaniu w panele fotowoltaiczne, zaoszczędzi około 20 000 zł w ciągu 5 lat.
Jeśli chodzi o fotowoltaikę, zmian 2022 rok przyniósł wiele i są to bardzo istotne modyfikacje. Warto mieć ich świadomość i sprawdzić, czy instalacje nadal będą się opłacać w 2025 roku.