Zasada FIFO – co oznacza First In, First Out i na czym polega ta metoda wyceny zapasów?

FIFO (pierwsze weszło, pierwsze wyszło) to tzw. metoda kolejki. Jako efektywna forma wyceny zapasów pokazuje wartość towaru utrzymywanego w magazynie. Planujesz usprawnić zarządzanie zapasami i dbasz o finanse firmy? Przekonaj się, czy warto wdrożyć tę metodę.

FIFO zakłada zarządzanie aktywami i wycenami zgodnie z zasadą „pierwsze weszło, pierwsze wyszło”. Oznacza to, że produkt, który został nabyty bądź wytworzony jako pierwszy, pierwszy zostaje zużyty lub sprzedany. Dzięki temu zapasy nie zalegają w magazynach, a ich stan odpowiada aktualnej wartości rynkowej. First In, First Out to tylko jedna z wielu metod wyceny. Przedsiębiorca może wdrożyć także między innymi LIFO, FEFO, HIFO lub LOFO.

Metoda FIFO – definicja

FIFO to skrót z ang. First In, First Out oznaczający dosłownie „pierwsze weszło, pierwsze wyszło”. Jest to metoda ceny najwcześniejszej. Taka wycena zapasów i ich rozchodu opiera się na księgowaniu rozchodu w kolejności od jednostek towaru najwcześniej przyjętych przez magazyn.

Zasada ta stosowana jest w odniesieniu do produktów, towarów i materiałów. W celach podatkowych FIFO wlicza w koszt sprzedaży towarów (COGS) aktywa o najstarszych kosztach. Należy je zaksięgować w rachunku zysków i strat. Reszta zasobów zostaje dopasowana do ostatnio wykorzystanych bądź zakupionych aktywów.

FIFO a koszt sprzedanych towarów

Wszystkie metody wyceny zapasów mają ogromne znaczenie dla funkcjonowania przedsiębiorstwa. To właśnie FIFO pozwala ustalić cenę, po jakiej może zostać sprzedany towar w odniesieniu do ceny, po jakiej został przyjęty. Okazuje się to szczególnie przydatne, gdy w firmie nie jest prowadzona szczegółowa ewidencja zapasów.

Koszt sprzedanych towarów (COGS) obliczany metodą FIFO można określić poprzez pomnożenie ceny jednostkowej przez ilość sprzedanych zapasów. W ten sposób ustala się koszt najstarszych towarów, które wychodzą z magazynu. Jako sprzedane zapasy rozumie się:

• dobra zakupione z zamiarem odsprzedaży;
• koszt wytworzenia towaru (materiały, koszty produkcji itp.).

Dla przykładu, gdy firma posiada zapasy w ilości 100 kg i następuje wydanie w wartości 20 zł/kg, wówczas koszt pozyskania zapasów to 100 x 20 zł, czyli 2 000 zł.

Inne metody wyceny zapasów – HIFO, LOFO, LIFO i FEFO

Metoda najpóźniejszej dostawy to nie tylko „pierwsze weszło, pierwsze wyszło”. W zależności od potrzeb przedsiębiorca może zalecić inne sposoby rozchodu zapasów. Wtedy wydanie towaru odbywa się zgodnie z założeniami.

Oprócz FIFO w firmach można spotkać także:

• LIFO (Last In, First Out);
• FEFO (First Expired, First Out).

LIFO oznacza „ostatnie weszło, pierwsze wyszło”. Według metody LIFO ostatnio zakupione dobra wydawane są w pierwszej kolejności. Z kolei FEFO odnosi się do towarów posiadających terminy ważności. Produkty, których przydatność kończy się najwcześniej, sprzedawane są jako pierwsze, aby klienci mogli je kupić, zanim ów termin minie.

LOFO i HIFO

Na nieco innych założeniach opiera się metoda LOFO (Lowest In, First Out). Tutaj najpierw pobierane lub sprzedawane są towary o najmniejszej wartości. „Najdroższe przyszło, pierwsze wyszło” (HIFO) to metoda oznaczająca, że towar rozliczany jest od tego, który został zakupiony bądź wyprodukowany najdrożej.

Sposób, w jaki firma wycenia zapasy, przekłada się na składowanie towarów w magazynie. Układ obiektu oraz jego wyposażenie dopasowywane są do wybranej metody. Z tego powodu sposób wyceny powinien zostać ustalony jeszcze przed rozpoczęciem działalności.

Dlaczego warto wydawać towar zgodnie z FIFO?

First In, First Out to metoda wyceny towaru umożliwiająca przedstawienie wartości zapasów będących w posiadaniu przedsiębiorstwa. Taki sposób działania dopuszczany jest nie tylko przez obowiązującą w Polsce Ustawa o Rachunkowości, lecz także na przykład Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (IFRS).

Wdrożenie realizacji zleceń na zasadzie FIFO gwarantuje priorytet wydania partii towaru w magazynie, która pojawiła się tam najwcześniej. To koncepcja minimalizująca ryzyko zalegania zapasów. Jednocześnie pozwala na opracowywanie wyceny zapasów końcowych, co ułatwia wyliczenie kosztu sprzedanych zapasów.

Zarówno FIFO, jak i pozostałe metody wyceny towaru są dość łatwe do zrozumienia i – co ważne – powszechnie akceptowane. Naturalny przepływ zapasów sprawia, że łatwiejsze jest dbanie o ważność dóbr, pozytywnie wpływając na finanse przedsiębiorstwa. Wynika to przede wszystkim z tego, że pozostałe zapasy to aktualna wartość rynkowa towaru.