Due diligence to pojęcie, który dla wielu osób może nie być do końca jasne. Tymczasem oznacza ono mniej więcej tyle, co audyt. Jednak jest to badanie, które wykonuje się w szczególnych przypadkach. Jeśli chcesz sprawdzić, w jakich, zapraszamy do lektury.
Due diligence to badanie, które zazwyczaj zlecane jest przez inwestora, który chce sprawdzić, czy zakup lub przejęcie danej firmy jest opłacalne. Dzięki analizie due diligence można zyskać niezwykle szczegółowy wgląd w kondycję spółki i jej wartość rynkową. Badanie obejmuje wiele aspektów, a przeprowadzane jest przez niezależnych ekspertów. Dzięki temu jest obiektywne, a wyniki są efektem analizy różnych obszarów funkcjonowania firmy. Sprzedający ma także możliwość przygotowania się do audytu. Z całą pewnością due diligence to skomplikowany proces, któremu jednak warto przyjrzeć się bliżej.
Due diligence – co to dokładnie jest?
Due diligence to pojęcie, które pochodzi ze Stanów Zjednoczonych, a konkretniej z amerykańskiej wykładni prawa cywilnego. W tłumaczeniu dosłownym oznacza tyle, co „należyta staranność”. Pojęcie do użytku powszechnego weszło w roku 1933, wskutek przyjęcia Securities Act. W Polsce due diligence często zastępowane jest takimi pojęciami, jak audyt prawny, audyt finansowy lub badanie kondycji biznesu. Taką analizę zazwyczaj przeprowadza inwestor, który chce podjąć decyzję o wejściu kapitałowym. Badanie pozwala nie tylko na obiektywną wycenę spółki, ale także pokazuje jej mocne i słabe strony. Pozwala na oszacowanie, jeszcze przed przystąpienie do negocjacji, szans i zagrożeń, które mogą pojawiać się jako efekt transakcji.
Dzięki temu można wybadać, jakie potencjalne ryzyka mogą mieć wpływ na wartość kupowanego podmiotu gospodarczego. Badanie due diligence poprzedza etap negocjacji, a także podpisania umowy inwestycyjnej. A oto, co określa się podczas analizy:
- kondycję finansową spółki;
- sytuację handlową;
- kwestie prawne;
- stopień rozwoju technologicznego;
- sytuację podatkową.
Kto przeprowadza badanie due diligence?
Zastanawiasz się, kto może przeprowadzić badanie due diligence? Zależy to od rodzaju i typu transakcji. Analiza może zostać wykonana przez prawników, doradców finansowych, podatkowych, konsultantów, a także specjalistów IT i ekspertów technicznych. Due diligence to bardzo ważny etap w procesie fuzji i przejść, ponieważ pozwala kupującemu na zweryfikowanie kluczowych informacji, które przekazał sprzedający. Standardowo audyt ten zleca właśnie kupujący. Niepomyślne wyniki due diligence czasami mogą prowadzić do tego, że transakcja nie dojdzie do skutku. Dla sprzedającego z kolei istnieje narzędzie, które nazywa się vendor due diligence i pomaga rozpoznać potencje szanse i zagrożenia transakcyjne. To doskonały sposób na to, żeby przygotować się do właściwego audytu.
Rodzaje raportów due diligence
W zależności od perspektywy analitycznej wyróżnić można kilka kategorii audytów due diligence. Dzięki temu, że przeprowadzane są przez specjalistów w danej dziedzinie, pozwalają dokładnie sprawdzić, jak funkcjonuje dany obszar przedsiębiorstwa. Razem badania tworzą pełen detali obraz kondycji firmy. Warto wiedzieć, że badania mogą zostać przeprowadzone odrębnie lub komplementarnie:
- due diligence stanu prawnego;
- due diligence finansowe;
- analiza podatkowa;
- biznesowe due diligence;
- vendor due diligence, który przygotowuje spółkę do właściwego badania.
Etapy analizy due diligence
Badanie due diligence może mieć różny czas trwania, od tygodnia do nawet pół roku. Wszystko uzależnione jest od tego, jak duże jest przedsiębiorstwo i jaki jest zakres jego działalności. Wśród etapów warto wyróżnić:
- Zabezpieczenie poufnych danych spółki. Eksperci analizujący kondycję firmy mają wgląd do szczegółowych, tajnych informacji. Należy więc zadbać o bezpieczeństwo tych danych. Najlepiej uzyskać oświadczenie o wykorzystaniu poufnych informacji tylko w celu przeprowadzanego badania.
- Etap właściwych badań następuje pod podpisaniu umowy z firmą, która ma je przeprowadzić i uzyskania oświadczenia o zachowaniu poufności. Zatrudnienie zewnętrznych ekspertów gwarantuje bezstronność i obiektywizm badania. W skład grupy, która dokonuje audytu, zazwyczaj wchodzą osoby specjalizujące się w prawie, ekonomii, rachunkowości, kadrach, marketingu. Przydatna jest także współpraca z rzeczoznawcą majątkowym.
- Ostatni etap due diligence to przedstawienie wyników badania. Na tej podstawie zainteresowane strony podejmują decyzję o kontynuowaniu dalszej współpracy lub jej zaprzestaniu.
Kiedy warto wykonać audyt due diligence?
Badanie due diligence wykonuje się zazwyczaj wówczas, gdy kupujący rozważa potencjalne przejęcie spółki lub sprzedający decyduje się na sprzedać całości lub części biznesu i szuka inwestorów. Due diligence, traktowane jako badanie przed dokonanie inwestycji, stosuje się w następujących przypadkach:
- sprzedaż całości lub części przedsiębiorstwa;
- sprzedaż akcji lub udziałów;
- wprowadzanie przedsiębiorstwa na giełdę;
- połączenie spółek kapitałowych;
- planowana restrukturyzacja;
- poszukiwanie przez firmę inwestorów z zewnątrz.
Due diligence to pojęcie, które warto znać, jeśli interesujesz się kwestiami związanymi z audytami i przejęciem spółek. Na podstawie przeprowadzonego badania w obiektywny sposób można sprawdzić, jaka jest kondycja firmy, a także jakie są zagrożenia i szanse związane z jej nabyciem.
- Audyt wewnętrzny – definicja, funkcje w obszarze zarządzania przedsiębiorstwem
- Reguła handlu DDU (Delivered Duty Unpaid), czyli dostarczone w miejsce przeznaczenia, ale bez opłacenia opłaty celnej
- 5 sił Portera – analiza atrakcyjności sektora kluczem do dominacji na rynku. Poznaj model Portera
- Negocjacje – kiedy się je przeprowadza? Jakie strategie warto zastosować w negocjacji?
- FMEA – na czym polega analiza FMEA rodzajów i skutków możliwych błędów?
