Prawem budowlanym nazywamy zbiór zasad, które dotyczą poszczególnych etapów budowy domów i innych obiektów budowlanych. Co zmieniło się w zakresie uprawnień budowlanych w 2025 roku?
Rok 2022 przyniósł pewne zmiany w prawie budowlanym. Już we wrześniu 2020 roku nowelizacji uległa ustawa, na mocy której zmieniły się między innymi zasady uzyskania pozwolenia na budowę. Zmiany wprowadzone w roku bieżącym mają pozwolić na prowadzenie elektronicznego dziennika budowy, co w teorii ma usprawnić roboty budowlane. Czym jest prawo budowlane i jakie inne zmiany znajdziemy w nowych przepisach?
Prawo budowlane – co to jest?
Na terenie naszego kraju funkcjonuje Prawo Budowlane, stanowiące podstawę do wykonywania jakichkolwiek większych prac budowlanych. Prawo to kształtowane jest przepisami Ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku. Ten akt prawny obejmuje sprawy związane z:
- projektowaniem;
- budową;
- utrzymaniem;
- rozbiórką obiektów budowlanych.
W ustawie określono także zasady działania organów administracji publicznej, działających w określonych dziedzinach. Prawo budowlane reguluje więc wszystkie kwestie związane z:
- ochroną środowiska podczas wznoszenia nowych obiektów i rozbiórek budynków;
- uzyskiwaniem pozwolenia na budowę, rozbudowę czy rozbiórkę;
- oddawaniem budynków do użytku;
- prowadzeniem firmy z branży budownictwa;
- obowiązkami oraz prawami wszystkich uczestników procesu budowlanego;
- postępowaniami w razie wypadków, mających związek z budową.
Zmiana prawa budowlanego 2025
Nowelizacja prawa budowlanego to jeden z daleko idących kroków, mających prowadzić do cyfryzacji procesu budowlanego. Skąd taki wniosek? Otóż zadaniem najnowszych zmian jest zwiększenie komfortu całego procesu inwestycyjno-budowlanego. Ma on być bardziej przystępny zarówno dla inwestorów, jak i organów nadzoru budowlanego. Zmiany w ustawie zakładają wprowadzenie czterech nowych rozwiązań informatycznych.
Prawo budowlane 2025 – elektroniczny dziennik budowy
System EDB, czyli elektroniczny dziennik budowy, to przedsięwzięcie, którego organizacją zajął się Główny Urząd Nadzoru Budowlanego. Książka obiektu budowlanego stanowi jeden z najważniejszych dokumentów budowy. Dlatego jej kierownik powinien zadbać o to, aby dokument ten był prowadzony z najwyższą starannością i przechowywany w miejscu bezpiecznym. W dzienniku budowy zapisywane są etapy robót budowlanych, jak również wszelkie zdarzenia, mające związek z budową i inne okoliczności, dotyczące procesu budowy.
System EDB pozwala na dokonywanie wszystkich tych zapisków w formie online. Aplikacja umożliwia dostęp do odpowiednich danych nie tylko kierownikowi, inspektorowi i projektantom, ale też reszcie użytkowników. System EDB pozwala nawet na wysłanie wniosku o wydanie dziennika budowy formą elektroniczną. Tradycyjna papierowa forma takiego dziennika ma być wciąż dostępna do 2030 roku. Potem nastąpi całkowite przejście na formę elektroniczną.
Elektroniczna książka obiektu budowlanego
Elektroniczna książka obiektu budowlanego to aplikacja, w której zapisuje się informacje dotyczące nie tylko samego procesu budowy, ale konkretnie danego obiektu. W książce znajdują się informacje dotyczące właścicieli budynku, zarządców, przeprowadzanych kontroli itd. Jest to dokument, w którym znajdują się też wszelkie wpisy, które odnoszą się do robót budowlanych, mających związek z danym obiektem budowlanym po oddaniu go do użytkowania. Zapisane są w nim wszystkie decyzje wydane przez organ administracji architektoniczno-budowlanej, a związane z danym obiektem. Przepisy dotyczące prowadzenia książki obiektu budowlanego w formie elektronicznej mają obowiązywać od 2023 roku. Projekt ten ma docelowo przejść całkowicie na formę cyfrową w roku 2027.
Elektroniczny Centralny Rejestr osób, posiadających uprawnienie budowlane
W skrócie system eCRUB. To oprogramowanie ma zastąpić stosowany do tej pory Centralny Rejestr osób posiadających uprawnienia budowlane. Jest to kolejna forma cyfryzacji prawa budowlanego. Zarządzanie systemem odbywa się na podstawie danych pobranych z izb zawodowych Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa i Izby Architektów RP. Aplikacja pozwala zatrudniającym inżynierów i projektantów na dokładne sprawdzenie ich kwalifikacji zawodowych.
Portal e-budownictwo
Rozbudowanie funkcjonującej już strony ułatwi inwestorom dostęp do 26 wniosków oraz zgłoszeń związanych z procesem inwestycyjno-budowlanym. Na stronie będzie można także śledzić postęp sprawy złożonej systemem online.
Prawo budowlane 2025 – zmiany dotyczące projektu budowlanego
Jeszcze niedawno projekt budowlany był jednolitym dokumentem. Według nowych przepisów został on podzielony na trzy części:
- projekt zagospodarowania działki lub terenu – razem ze wskazaniem usytuowania danego budynku oraz układu komunikacyjnego. Zawiera też informacje dotyczące obiektu budowlanego i jego oddziaływania na środowisko;
- projekt techniczny – zawiera opis konstrukcji, charakterystykę energetyczną, opis instalacji;
- projekt architektoniczno-budowlany – projektowane rozwiązania techniczne i materiałowe, układ zagospodarowania przestrzennego.
Prawo budowlane 2025 – zmiany dotyczące pozwolenia na budowę
Nowy projekt ustawy prawo budowlane wydany w 2021 roku ułatwia uzyskanie pozwolenia na budowę. Przede wszystkim dużym ułatwieniem jest to, że aktualnie wnioski można składać drogą elektroniczną. Do wniosku należy dołączyć plan zagospodarowania działki oraz plan architektoniczny projektowanych obiektów budowlanych.
Zgłoszenie budowy
W nowym projekcie ustawy znalazły się także wzmianki dotyczące wytycznych określających, jakie budynki mogą zostać w danym miejscu wybudowane i jakie roboty budowlane przeprowadzone jedynie na podstawie zgłoszenia.
Według nowego prawa na podstawie jedynie zgłoszenia można wybudować:
- wolnostojące budynki jednorodzinne, których zamierzony sposób użytkowania mieści się w całości na terenie działki, na której zostały zaprojektowane;
- sieci kanalizacyjne, wodociągowe, cieplne i gazowe, których ciśnienie robocze nie przekracza 0,5 MPa;
- oczyszczalnie ścieków, charakteryzujące się wydajnością do 7,50 m3 na dobę;
- szamba;
- tymczasowe obiekty budowlane, które nie są stale połączone z gruntem i zostaną przeniesione w inne miejsce lub rozebrane w terminie określonym w zgłoszeniu;
- kanalizację kablową;
- wolnostojące budynki gospodarcze, garaże oranżerie, budynki rekreacji indywidualnej, jeżeli ich powierzchnia zabudowy nie przekracza 35m2, a łączna ilość nie jest większa niż 2 na każde 500 m2 działki;
- przydomowe tarasy naziemne o powierzchni nie większej niż 35 m2.
Zgłoszenie robót budowlanych
Według przepisów zgłoszenia będą potrzebowały też niektóre roboty budowlane, takie jak:
- remont obiektów, do których budowy potrzebne było uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę;
- remont budynków, których budowa wymaga uzyskania pozwolenia w zakresie tworzenia przegród zewnętrznych czy elementów konstrukcyjnych.
Prawo budowlane 2025 – instalacje, przyłącza, media
W nowej ustawie wprowadzono zakaz pobierania opłat związanych z wydawaniem warunków przyłączenia do sieci i odbioru przyłącza przez firmy wodociągowo-kanalizacyjne. Pojawiły się także przepisy dotyczące usprawnienia w zakresie przyłączania inwestycji do sieci elektroenergetycznych, ciepłowniczych, gazowych czy kanalizacyjnych.
Prawo budowlane 2025 – podsumowanie
Nowy rok przyniósł nam kolejne zmiany w prawie budowlanym. Większość z nich nawiązuje do zmian, które pojawiły się już w roku 2020. Warto zapoznać się z nowościami dotyczącymi całego procesu budowy, w tym utrzymania obiektów budowlanych czy wykorzystania materiałów budowlanych. Nowelizacja wiąże się też z pewnymi ułatwieniami dla osób, które chcą postawić dom lub budynek użytkowy o niewielkim metrażu. Dla firm budowlanych weszły udogodnienia pozwalające na prowadzenie elektronicznej dokumentacji dotyczącej etapów budowy.