Emerytura a działalność gospodarcza to kwestia, nad którą zastanawiają się starsze osoby chcące pozostać w biznesie lub otworzyć nową działalność. Jak wyglądają aktualne rozwiązania prawne w tej kwestii? Wskazówki znajdziesz w naszym tekście.
Choć może wydawać się inaczej, to w rzeczywistości kwestia „emerytura a działalność gospodarcza” jest ważnym zagadnieniem. Regulacje w tej kwestii rzutują przede wszystkim na rozliczenia w zakresie podatku dochodowego oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne ZUS. Trzeba mieć to na uwadze już podczas tworzenia nowej firmy przez seniora lub osobę zbliżającą się do wieku emerytalnego (jeśli firma już istnieje).
Emerytura a działalność gospodarcza – o czym należy pamiętać?
Jesień życia to dla większości z nas czas, w którym będziemy mogli wreszcie odpocząć. Pasje, zainteresowania, a przede wszystkim spokój – właśnie do tego dąży wiele starszych osób. Jednocześnie trzeba mieć na uwadze, że świadczenia wypłacane z tytułu emerytury mogą okazać się zbyt niskie w stosunku do wcześniej otrzymywanego wynagrodzenia. Nie wolno pominąć także dreszczyku emocji – dla niektórych samozatrudnienie to ciekawe zajęcie.
Aby móc w sposób zgodny z przepisami firmę na emeryturze, trzeba pamiętać m.in. o takich kwestiach jak:
- składki ZUS (ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne),
- podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) lub prawnych (CIT).
Działalność gospodarcza emeryta a opłacanie składek zdrowotnych i społecznych ZUS
Podobnie jak ma to miejsce w przypadku zasad ogólnych (tzn. dla pracowników), przedsiębiorcy uzyskują prawo do emerytury w momencie osiągnięcia minimalnego wieku (powszechny wiek emerytalny), który wynosi 60 lat w przypadku kobiet oraz 65 lat, jeśli chodzi o mężczyzn. W pewnym uproszczeniu wysokość miesięcznego świadczenia emerytalnego jest uzależniona od wysokości opłacanych w trakcie aktywności zawodowej składek emerytalnych, a także stażu pracy.
Jeżeli chodzi o składki ZUS z tytułu ubezpieczeń społecznych, wyróżnia się następujące świadczenia — składki na ubezpieczenie:
- emerytalne;
- rentowe;
- chorobowe;
- wypadkowe.
Składki te są potrącane m.in. w przypadku etatowców, tzn. osób zatrudnionych w ramach umowy o pracę, a także części zleceniobiorców. Co do zasady, do obowiązku opłacania składek społecznych zobligowani są również przedsiębiorcy (poza pewnymi wyjątkami, do których zalicza się np. jednoczesne zatrudnienie na etacie).
Nieco inaczej wygląda to w przypadku emeryta, który zajmuje się również prowadzeniem firmy. W takiej sytuacji płacenie składek społecznych ZUS nie jest obowiązkowe, choć oczywiście przedsiębiorca wciąż może je opłacać.
A jak w kwestii „Emerytura a działalność gospodarcza” wygląda kwestia ubezpieczenia zdrowotnego? Emeryt nie odprowadza składki zdrowotnej ZUS z tytułu prowadzenia firmy. Obecnie są one uzależnione od osiąganego dochodu i wynoszą 9 proc. Obowiązku tego można uniknąć, jeśli:
- emerytura nie przekracza kwoty miesięcznego krajowego wynagrodzenia przeciętnego (3010 zł w 2022 roku);
- miesięczne przychody z biznesu są nie wyższe niż połowa kwoty minimalnej emerytury w danym roku,
Emerytura a działalność gospodarcza. Czy emeryt prowadzący biznes musi odprowadzać podatek od dochodów?
Jeżeli chodzi o rozliczenia podatkowe, przedsiębiorca będący na emeryturze wciąż musi odprowadzać podatek dochodowy PIT. Ma on do wyboru:
- skalę podatkową, tzn. PIT na poziomie 12 proc. (roczne dochody w wysokości do 120 tysięcy złotych) lub 32 proc. (w przypadku nadwyżki ponad tę kwotę),
- podatek liniowy PIT, czyli jedną stawkę na poziomie 19 proc. (niezależnie od osiągniętych dochodów).
Obecne regulacje prawne nie przewidują ulg, zwolnień itp., jeśli przedsiębiorca jest jednocześnie emerytem. Podobnie przedstawia się sytuacja, jeśli chodzi o CIT, tzn. nie przewiduje się preferencyjnych rozwiązań dla seniorów.
Zakładanie działalności gospodarczej przez emeryta
W kwestii rejestracji nowego przedsiębiorstwa przez emeryta właściwie nie ma w tym przypadku żadnych różnic. Zarówno emeryt, jak i jego młodsi konkurenci muszą złożyć stosowny wniosek do CEIDG (np. w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej) bądź zarejestrować spółkę w KRS.
Przedsiębiorca emeryt prowadzący własną działalność gospodarczą musi pamiętać o wyzwaniach biznesowych
Jak widać, przepisy przewidują rozwiązania, jakie należy przyjąć w ramach kwestii „emerytura a działalność gospodarcza”. Nic nie stoi na przeszkodzie, by emeryt zawierał transakcje handlowe z kontrahentami itp. Z drugiej strony trzeba mieć na uwadze, że sędziwy wiek nie stanowi żadnej taryfy ulgowej — wciąż obowiązkiem przedsiębiorcy jest wykonywanie świadczeń z zachowaniem należytej staranności oraz terminowe regulowanie zaciągniętych zobowiązań.
Last but not least, trzeba mieć na uwadze pewien bardzo ważny, choć czasem pomijany aspekt, jeśli chodzi o relację „emerytura a działalność gospodarcza”. Działalność biznesowa to w wielu przypadkach zajęcie satysfakcjonujące, ale często wiąże się ono z silnym i długotrwałym stresem.
Trzeba o tym pamiętać, ponieważ taki styl życia może okazać się dla przedsiębiorcy-seniora wyniszczający. To właśnie dlatego należy poważnie zastanowić się, czy lepszym rozwiązaniem nie będzie jednak zrezygnowanie z biznesu.