Badania psychotechniczne to często obowiązek podczas ubiegania się o konkretne stanowiska. Testy nie powinny powodować stresu, ponieważ są jedynie wymaganiem do podjęcia pracy. Jaka jest ich definicja? Co obejmuje zestaw? Jak wygląda przygotowanie do psychotestów? Sprawdź!
Badania psychotechniczne są konieczne zazwyczaj dla osób prowadzących zawodowo pojazdy. Nie ma w tym nic dziwnego – zawód kierowcy to duża odpowiedzialność, więc zawodowcy powinni cieszyć się dobrym zdrowiem. Badania psychologiczne kierowców to jednak tylko jeden z kilku rodzajów testów, jakie istnieją. Poddawać się im muszą również przedstawiciele innych grup zawodowych, a ponadto poszczególne sprawdziany trzeba wykonywać cyklicznie. Przedstawiamy wszystkie najważniejsze informacje o badaniach koniecznych do pracy na określonych stanowiskach. Odpowiadamy także, czy… jest się czego bać?
Co to są psychotesty do pracy?
Testy psychotechniczne to szereg badań psychologicznych, które mają zweryfikować, czy dana osoba nadaje się do pracy na wybranym stanowisku. Obejmują one kwestie związane z psychologią, ale też sprawnością ruchową, zatem zakres otrzymanych wyników jest bardzo szeroki. Przeprowadzane przez zespoły psychologów mogą badać np.:
- stopień zdolności obsługi maszyn;
- umiejętność prowadzenia pojazdów;
- predyspozycje do wypełniania obowiązków związanych z pracą w specyficznych warunkach.
Aby móc przeprowadzać tego rodzaju badania, trzeba posiadać odpowiednie uprawnienia i być przygotowanym do pracy pod kątem testowania różnych osób.
Badanie psychotechniczne – na czym polega i co sprawdza?
Co mają sprawdzić badania psychotechniczne? Kwestionariusze oraz późniejsze badania weryfikują, czy stan zdrowia i psychika danej osoby pozwoli jej pełnić odpowiednią funkcję. Sprawdzana jest osobowość oraz sprawność intelektualna przydatna podczas niektórych prac. Oprócz tego bada się również koncentrację oraz spostrzegawczość. Specjalny zestaw badań sprawdza też szybkość podejmowania decyzji oraz zdolność do prowadzenia pojazdów po zmroku.
Kto wystawia skierowanie na badania psychologiczne?
Aby skierowanie było ważne, musi je wystawić osoba do tego uprawniona. Najczęściej zajmuje się tym zakład pracy, a jego obowiązkiem jest zatrudnianie wyłącznie osób, które mogą wykonywać daną pracę. Czasami potencjalny pracownik może też starać się o wykonanie typu badania na własną rękę. Dzieje się tak, gdy chce jak najszybciej ubiegać się o pracę i ją rozpocząć. Taka osoba powinna wtedy zgłosić się do lekarza rodzinnego po odpowiednie skierowanie. Pismo może czasami także wystawić policja. Następuje to jednak tylko w przypadkach, które opisujemy w dalszej części artykułu.
Kiedy powinno się wykonać badania psychologiczne dla kierowców i innych zawodów?
Niedozwolone jest wykonywanie zawodu, do którego potrzeba ważnych badań psychotechnicznych, jeśli nie masz potwierdzenia, że je przeszedłeś. Obowiązkiem przyszłego pracodawcy jest zweryfikowanie ważności testów przed podpisaniem umowy z kandydatem na dane stanowisko. Nie musi on koniecznie zabierać ze sobą kompletu dokumentów przy rekrutacji. Każda osoba może bowiem zostać skierowana na badanie po przejściu odpowiednich etapów rekrutacji. Istotne jest to, by w pierwszym dniu pełnienia obowiązków pracowni przeszedł już wszystkie konieczne testy psychologiczne.
Ile kosztują badania psychotechniczne i kto za nie płaci?
Koszt badań zależy od tego, jakie predyspozycje mają one sprawdzać. Różne stanowiska wymagają bowiem innego zestawu testów, jakim trzeba poddać kandydata. Koszt może się ponadto nieznacznie różnić w zależności od placówki, więc warto to uwzględnić. Zapłacisz raczej od 100 do 200 zł, przy czym te najpopularniejsze badania psychotechniczne, czyli obejmujące kierowców, oscylują zazwyczaj wokół kwoty 150 zł. Kto płaci za badania? Jeżeli to pracodawca je zleca, to właśnie on ma obowiązek je opłacić. Kiedy jednak osoba ubiegająca się stanowisko samodzielnie występuje po badanie, musi ona opłacić je sama.
Badania psychotechniczne dla kierowców… i kogo jeszcze?
Jasne jest każda osoba, która chce pracować, musi mieć wykonane odpowiednie testy pod kątem psychologii. Obejmują one jedynie konkretne grupy zawodowe, do których zalicza się:
- kierowców, a w szczególności dostawców, kurierów, korzystających w pracy z samochodu służbowego i prywatnego oraz kierujących pojazdami uprzywilejowanymi, a także osoby samozatrudnione w dziedzinie transportu;
- instruktorów nauki jazdy oraz egzaminatorów w ośrodkach do tego przeznaczonych;
- operatorów maszyn, dźwigów oraz innych urządzeń;
- osoby pracujące na dużych wysokościach;
- górników.
Czy ktoś jeszcze musi wykonać testy psychotechniczne?
Przed zatrudnieniem osoby na któreś z wymienionych stanowisk należy rzecz jasna zlecić wykonanie odpowiednich testów psychotechnicznych, ale nieraz muszą je przechodzić też obecni pracownicy. Dotyczy to głównie kierowców, ponieważ są oni zobowiązani do powtórzenia testów, gdy:
- prowadzili samochód pod wpływem środków odurzających (w tym alkoholu);
- zebrali minimum 24 punkty karne;
- byli uczestnikami wypadku, który skutkował odniesieniem ran lub śmiercią jakiejś osoby.
W takiej sytuacji na badania kieruje taką osobę policja.
Badania psychotechniczne – ile ważne są dokumenty?
Na pytanie, ile są ważne badania psychotechniczne, trudno jednoznacznie odpowiedzieć. Wiele zależy od zawodu i wieku pracownika. Nie da się jednak ukryć, że w każdym przypadku trzeba owe badania powtarzać. Kierowcy, niezależnie od tego, gdzie pracują, do 60. roku życia powtarzają testy co 5 lat. Po przekroczeniu progu 60. lat obowiązuje ich odświeżanie badań co 30 miesięcy. Jeśli chodzi o pozostałe zawody, to do 65. roku życia także przechodzą badania raz na 5 lat, a po tej granicy – raz w roku.
Jak wyglądają badania psychotechniczne?
Testy psychotechniczne trwają zazwyczaj od 30 minut do 2 godzin. Na samym początku przeprowadzane są egzaminy pisemne sprawdzające charakter oraz umiejętność pracy pod presją czasu. Następnie przychodzi pora na testy aparaturowe, czyli takie z wykorzystaniem specjalistycznego sprzętu. Badają one koordynację wzrokowo-ruchową czy na przykład czas reakcji. Na końcu następuje wywiad psychologiczny i wydanie orzeczenia.
Badania psychotechniczne – jak się przygotować?
Czeka cię psychotechnika? Testy nie są powodem do stresu. Na miejscu bądź wypoczęty i zrelaksowany. Pamiętaj, by wziąć ze sobą:
- dokument potwierdzający tożsamość;
- skierowanie;
- w przypadku kierowców także prawo jazdy.
Jeśli nosisz okulary lub soczewki kontaktowe, także musisz je ze sobą mieć. Na dwie doby przed badaniami nie możesz brać używek ani leków uspokajających. Podczas samych badań nie możesz się rozpraszać na przykład korzystaniem z telefonu. Musisz się wówczas w pełni skupić na wykonywaniu poleceń osoby przeprowadzającej test.
Badania psychotechniczne są koniecznością, jednak nie powinieneś się ich obawiać. Niektóre osoby po prostu przed podjęciem pracy i w trakcie jej trwania muszą przechodzić testy. Służą one przede wszystkim bezpieczeństwu ich samych oraz innych ludzi.
- Badania medycyny pracy – przygotuj się na wizytę u lekarza medycyny pracy. Podstawowe badania lekarskie
- Kto musi zrobić badania sanitarno-epidemiologiczne? Jak one wyglądają i ile kosztują?
- Książeczka sanepidowska – do czego jest potrzebna i jak ją wyrobić?
- 7-godzinny dzień pracy wkrótce w Polsce? Zalety, wady – kraje i firmy, które skróciły wymiar czasu pracy z 40 do 35 h tygodniowo
- Umowa o pracę i umowa zlecenie u innego pracodawcy 2024
Zobacz również:
