Postępowanie podatkowe prowadzą organy państwa. Zazwyczaj płacenie podatków kojarzy się z inicjatywą ze strony płacącego, jednak tutaj sytuacja jest nieco inna. Jak wygląda postępowanie podatkowe? Definicję i przebieg znajdziesz w tekście.
Postępowanie podatkowe jest rodzajem postępowania administracyjnego, które prowadzi organ podatkowy (w pierwszej instancji to m.in. wójt, naczelnik właściwego urzędu skarbowego). Taka definicja tej procedury nie mówi jednak zbyt wiele o jego charakterze i celu. Rozwijamy tę tematykę w artykule. Jeśli czeka cię postępowanie podatkowe, musisz wiedzieć, na czym polega!
Postępowanie podatkowe – ordynacja podatkowa i inne przepisy
Podstawowym aktem prawnym regulującym postępowanie podatkowe jest Ordynacja podatkowa. Ten akt normatywny wskazuje, w jaki sposób postępowanie powinno być przeprowadzone oraz jakie są strony postępowania. Ordynacja podatkowa określa również zasady rządzące tym postępowaniem (są to np. zasada budzenia zaufania do organów podatkowych czy zasada jawności). Ordynacja podatkowa nie jest jednak jedynym aktem prawnym, który porusza tę kwestię. Uzupełnieniem są przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
Postępowanie podatkowe – definicja
Mówiąc w skrócie, celem takiego postępowania jest określenie wysokości podatku, do którego zapłaty zobowiązana jest strona postępowania. Wszczynane jest z reguły wtedy, gdy dojdzie do ujawnienia nieprawidłowości w dokonanym rozliczeniu (np. w toku kontroli). Postępowanie ma na celu wyjaśnienie wszelkich kwestii związanych z wykrytymi nieprawidłowościami. Dzięki temu możliwe jest ustalenie należnej kwoty i jej późniejsze wyegzekwowanie.
Strony postępowania podatkowego – kto bierze w nim udział?
Według Ordynacji podatkowej stronami występującymi w tym postępowaniu są m.in.:
- podatnicy, czyli podmioty podlegające obowiązkowi podatkowemu;
- płatnicy, czyli podmioty zobowiązane do obliczenia, pobrania oraz wpłaty należnego podatku;
- inkasenci obowiązani pobrać i wpłacić odpowiednią kwotę podatku.
W charakterze strony może czasem wystąpić także osoba trzecia, o ile ma ona interes w określonej czynności organu podatkowego. Musi to być równocześnie interes oparty na prawie.
Przebieg postępowania podatkowego
Postępowanie podatkowe ma charakter sformalizowany. Jego etapy zostały przewidziane w sposób szczegółowy przepisami Ordynacji podatkowej i k.p.a.
Wszczęcie postępowania
Wszczynane jest przez organ z urzędu lub na wniosek podatnika. W pierwszym przypadku momentem rozpoczęcia tego etapu jest prawidłowe doręczenie stronie postanowienia o wszczęciu. Gdy postępowanie jest wszczynane na wniosek podatnika, decydująca będzie chwila, w której żądanie wszczęcia postępowania dotarło do organu podatkowego.
Postępowanie wyjaśniające
Organ podatkowy w toku postępowania ma za zadanie wyjaśnić wszelkie kwestie mające znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. W tym celu podejmuje czynności wyjaśniające, przeprowadza dowody, przesłuchuje świadków czy dokonuje oględzin. Co dzieje się po zakończeniu etapu drugiego?
Oznaczenie obowiązku
Na tym etapie postępowania podatkowego organ powinien ustalić faktyczną wysokość obowiązku podatkowego, który obciąża podatnika. Takie wyliczenia powinny opierać się na podstawie okoliczności ustalonych w toku postępowania wyjaśniającego.
Wydanie decyzji
Etapem, który może być rozstrzygający, jest wydanie decyzji. Ustalenia dokonane w toku postępowania wyjaśniającego powinny znaleźć swoje odzwierciedlenie w treści decyzji administracyjnej. Trzeba zatem uzasadnić ustalenie wysokości podatku. Decyzja powinna zawierać rozstrzygnięcie i określać przepisy, które stanowiły podstawę do wydania takiej, a nie innej decyzji.
Postępowanie odwoławcze
Jeśli strona postępowania podatkowego jest niezadowolona z decyzji, zgodnie z zasadą dwuinstancyjności będzie mogła odwołać się od niej w terminie dwóch tygodni. Skuteczne wniesienie odwołania spowoduje wszczęcie postępowania przed organem podatkowym drugiej instancji.
Procedura postępowania podatkowego – osoba fizyczna i jej uprawnienia
Jakie uprawnienia przysługują stronie w toku postępowania podatkowego? Jeśli chcesz skutecznie bronić swoich praw, musisz poznać odpowiedź na to pytanie.
Uprawnienia strony w toku postępowania podatkowego
Jednym z uprawnień strony jest prawo do czynnego udziału w postępowaniu podatkowym. Osoba fizyczna, której dotyczy sprawa, ma również prawo do podejmowania działań w toku postępowania dowodowego. Może ona żądać przeprowadzenia określonych dowodów.
Prawo do działania przez pełnomocnika
Jeżeli strona obawia się, że nie będzie w stanie samodzielnie podejmować adekwatnych czynności przed organem podatkowym w toku postępowania podatkowego, powinna ustanowić pełnomocnika. Najlepszym rozwiązaniem będzie udzielenie pełnomocnictwa profesjonalnemu pełnomocnikowi (jakim jest np. radca prawny). Przepisy nie wymagają jednak, by pełnomocnik miał określone kwalifikacje zawodowe.
Wiesz już, czym jest postępowanie podatkowe i jakie są jego etapy. Nawet jeśli nadal wydaje się to dość mgliste, zawsze możesz skorzystać z pomocy pełnomocnika. Pamiętaj również, że w przypadku niekorzystnej decyzji masz prawo do odwołania się od niej.
- Nadpłata podatku PIT – kiedy możesz na nią liczyć? Jak długo trzeba czekać na zwrot podatku?
- Podatek od darowizny — poznaj podatek od spadków i darowizn przy umowie darowizny i nie tylko
- Podatek handlowy – czym jest ta danina? Kto ją płaci od przychodu? Sprawdź!
- Niedopłata podatku PIT – ile wynoszą odsetki? Jak zapłacić zaległy podatek?
- Podatek rolny – czym jest i kogo dokładnie dotyczy? Sprawdź, kogo obowiązują takie podatki i opłaty!
Zobacz również:
