Podatki progresywne i liniowe oblicza się w różny sposób. W poniższym artykule przybliżamy informacje na temat pierwszego typu. Czy warto rozliczać się w ten sposób i decydować na podatek progresywny? Wady i zalety przedstawiamy w naszym poradniku.
Podatki to kwoty, które trzeba płacić w przypadku podejmowania pracy zarobkowej. Należy je także odprowadzać od konkretnych usług. Niezależnie od rodzaju rozliczania się, podstawą do wyliczenia odpowiedniej kwoty jest dochód. Dochodem nazywa się przychód, który został odpowiednio pomniejszony o koszty konieczne do jego uzyskania. Dochód pomniejsza się zaś o określone składki (m.in. emerytalną czy zdrowotną) na podstawie ubezpieczenia. Podatki progresywne to metoda rozliczania się proporcjonalnie do zarobków, co podpowiada ich nazwa. To oczywiście tylko podstawowa i uproszczona definicja, a zagadnienie jest o wiele bardziej złożone. Co warto wiedzieć o podatku progresywnym? Przeczytaj!
Co to jest podatek progresywny?
Podatkiem progresywnym nazywa się tego typu rozliczenie, którego wysokość jest wprost proporcjonalna do zarobków danej osoby. Jeśli jej dochód wynosi więcej, to również należność do zapłaty rośnie. Wykorzystuje się go zazwyczaj w odniesieniu do rozliczania osób fizycznych. To zróżnicowanie w zależności od dochodu wyraźnie odróżnia tego typu podatek od liniowych. W tych ostatnich podatkach są ściśle ustalone progi lub tak zwany podatek pogłówny, gdzie składka wynosi dokładnie tyle samo. Nie ma w nich rozróżnienia ze względu na rosnący dochód. W podatkach progresywnych liczą się zaś proporcje.
Opodatkowanie progresywne a efektywna stopa opodatkowania
Efektywna stopa oprocentowania to stosunek kwoty, która równa się ostatecznej wartości podatku, do wartości podstawy opodatkowania. Jak wygląda dla podatku progresywnego? Zależy od określonych przedziałów wartości podstawy, których granice nazywa się progami podatkowymi. Gdy dochód w danym roku przekroczy określony próg, to cała kwota ponad nim podlega opodatkowaniu na wyższych stawkach. Kolejne przydziały oblicza się poprzez dodawanie. Podatek z górnej kwoty granicznej łączy się nadwyżką nad wspomnianą ceną graniczną.
Skala progresywna – jak wyliczać w niej podatki?
Aby móc dobrze wyliczyć wysokość podatków progresywnych, trzeba najpierw wyznaczyć przedziały dochodowe, w których znajduje się podstawa opodatkowania. Następnie musisz przyjrzeć się, który próg został przekroczony i wyliczyć podatek. Kolejnym krokiem powinno być pomnożenie podstaw powyżej progu, który został przekroczony jako ostatni. Na samym końcu musisz zsumować wszystkie wyniki, a od całości odjąć wartość zmniejszającą podatek. Otrzymana liczba jest kwotą, jaką zapłacisz w ramach rozliczenia.
Jak często rozlicza się podatek progresywny w Polsce?
Podstawą rozliczania się w takim systemie są regularne wpłaty. Trzeba opłacać konkretne zaliczki każdego miesiąca lub co kwartał. Pod koniec każdego roku rozliczeniowego będziesz musiał przedłożyć odpowiednie zeznanie. Wyjaśni ono, czy do urzędu należy wpłacić brakującą kwotę, czy podatnikowi przysługuje zwrot określonej kwoty. Niezależnie od przypadku wszystko powinno zostać rozwiązane tak szybko, jak tylko jest to możliwe.
Kiedy rozlicza się podatek dochodowy progresywny?
Przedstawiony system zawsze wybiera podatnik. Jeśli zdecydujesz się na określoną formę rozliczania podatków progresywnych z powyżej wymienionych, musisz jej przestrzegać. Gdy zdecydowałeś się przykładowo na rozliczanie co miesiąc, to musisz pamiętać o tym, by wszystkie stawki zostały uregulowane do 20. dnia miesiąca następującego po tym, w którym dokonuje się rozliczenie. Przy rozliczeniu kwartalnym płatność wykonuje się również do 20. dnia miesiąca następującego po określonym okresie. W przypadku zakończenia roku kalendarzowego opłaty wnosi się po prostu do 20. dnia nowego roku.
Progresywna skala podatkowa – jak wygląda skala procentowa?
System progresywny opiera się na istnieniu progu podatkowego. Do ustalonej kwoty płaci się określony podatek od całej wartości pod progiem, zaś powyżej progu całość zostaje opodatkowana wyżej. Ustalone stawki procentowe podatków progresywnych wynoszą 17% w odniesieniu do wartości poniżej progu oraz 32% dla tej przekraczającej ustaloną wartość. Podczas obliczeń bierze się pod uwagę także kwotę wolną od podatku. Po jej uwzględnieniu będziesz mógł dopiero wyliczać właściwą wysokość świadczenia, jaką należy odprowadzić.
Progresywny system podatkowy a kwota wolna od podatku
Koniec każdego roku podatkowego powinien wiązać się z informacją o wysokości dochodu albo straty. Na formularzu PIT powinno znaleźć się zestawienie wszystkich finansów (również z kwotą wolną od podatku). Zależy ona – jak inne aspekty – od wysokości dochodu. Jeśli wartość na przykład nie przekracza 8000 zł, odliczyć należy 1360 zł. W przypadku gdy przychód mieści się pomiędzy 13000 a 85528 zł, odlicza się dokładnie 525 zł i 12 gr. Kiedy zaś kwota dochodu wynosi więcej niż 127000 zł, nie obowiązuje zasada odliczania kwoty wolnej od podatku.
Podatek progresywny – wady i zalety
Ten system, tak jak każdy, ma swoje wady i zalety, które mogą zaważyć na tym, czy zdecydujesz się na ten sposób rozliczania. Przedstawiamy kilka korzyści, które płyną z wyboru systemu stawki progresywnej. Do zalet należą:
- możliwość wspólnego rozliczania ze współmałżonkiem (bywa to szczególnie często wykorzystywane wtedy, gdy jedna osoba zarabia dużo więcej – po zsumowaniu dochodów udaje się płacić znacznie mniejszy podatek);
- mniejszy podatek do określonego progu dochodów;
- liczne ulgi do odliczenia (należą do nich ta prorodzinna, dla osób samotnie wychowujących dziecko i ulga na internet);
- obowiązująca kwota wolna od podatku (do określonego progu dochodów);
- możliwość zapisu w kosztach uzyskania dochodu wydatków dokonywanych na firmę lub przez nią;
- płacenie podatku tylko wtedy, gdy uzyskuje się określony dochód powyżej 8000 zł;
- stosunkowo duża sprawiedliwość społeczna (każda osoba płaci podatek o wysokości uzależnionej od jej dochodów).
Jak wspominaliśmy, istnieją także wady tego typu rozliczania. Wśród najczęściej wymienianych minusów pojawiają się:
- konieczność zapłaty wyższego podatku po osiągnięciu dochodów o konkretnej wysokości;
- ryzyko, że przedsiębiorcy będą ukrywać część dochodów w celu uniknięcia płacenia wyższych podatków;
- większe podatki od określonej kwoty mogą być czynnikiem demotywującym do bogacenia się i rozwijania swojej działalności z obawy przed większymi opłatami;
- konieczność bieżącego uzupełniania i kontrolowania księgi przychodów i rozchodów;
- wiele dokumentów, które nie każdy będzie w stanie uporządkować, co może się wiązać z dodatkowym kosztem utrzymania biura rachunkowego.
Podatki progresywne to system, który zdecydowanie warto rozważyć. Musisz jednak mieć w pamięci wszystkie szczegóły, które wiążą się z tym sposobem rozliczania i na ich podstawie dokonać najodpowiedniejszego wyboru. Zalet jest więcej niż wad, ale decyzja należy do ciebie.
- Podatki w Polsce – ile ich jest? Przekonaj się, jak liczne są podatki obowiązujące w Polsce!
- Podatek regresywny a progresywny. Zasady polskiego systemu podatkowego
- Podatek CIT 2024 – wszystko, co powinien o nim wiedzieć właściciel firmy
- Podatek bezpośredni – PIT, CIT i inne. Rodzaje podatków bezpośrednich i kiedy trzeba je płacić – sprawdź, czym różnią się od pośrednich
- Podatek cukrowy – czy obejmuje tylko słodzone napoje? Sprawdź, co konsumenci muszą wiedzieć o wprowadzonej opłacie za cukier
Zobacz również:
