Po otwarciu testamentu może się okazać, że zmarły w swojej ostatniej woli nic ci nie zostawił. Masz jednak prawo do zachowku, jeśli jesteś z nim spokrewniony. Sprawdź, ile wynosi podatek od zachowku i czy są wyjątki od jego opłacania.
Otrzymanie dowolnego rodzaju środków pieniężnych oznacza, że koniecznie musisz zgłosić ten fakt do urzędu skarbowego. Wbrew pozorom nawet sytuacje, w których nie musisz zapłacić z tego tytułu podatku, również nakładają na ciebie ten obowiązek. Niedopełnienie go może doprowadzić do sytuacji, w której jesteś zmuszony do dokonania opłaty, choć w przypadku zgłoszenia doszłoby do całkowitego zwolnienia z podatku. Podobnie jest w przypadku zachowku. Tutaj także ustawa o podatku od spadków nakłada ten obowiązek. Czy zawsze trzeba zapłacić podatek od zachowku? Gdzie należy zgłosić powstanie obowiązku podatkowego? Jakie dokumenty są potrzebne? Odpowiadamy!
Czym jest i komu przysługuje zachowek?
Na początku musimy wyjaśnić, czym dokładnie jest zachowek. W myśl przepisów dotyczących spadków i darowizn to nabycie prawa do otrzymania konkretnej kwoty w przypadku śmierci najbliższej osoby. Roszczenia z tytułu zachowku mają miejsce zazwyczaj wtedy, gdy spadkodawca przygotował zapis, w którym pominął krewnych w testamencie lub majątek został przez niego rozdany jeszcze przed śmiercią. Do zachowku może uprawnić bliskie pokrewieństwo lub spowinowacenie ze zmarłym. Prawo do zachowku przysługuje:
- dzieciom zmarłego lub wnukom bądź prawnukom;
- małżonkowi, jeśli nie było rozwodu lub separacji orzeczonej przez sąd;
- rodzicom, jeśli zmarły nie miał dzieci.
Podatek od spadków i darowizn a zachowek
Roszczenia o zachowek może wnieść przede wszystkim zstępny, czyli dziecko, wnuk itd. Może domagać się przysługujących mu rzeczy lub praw majątkowych, jeśli nawet zmarły nie uznał, że ma to być jego spadkobierca. Należy przy tym zaznaczyć, że domaganie się własności rzeczy lub praw majątkowych może mieć miejsce również wtedy, gdy zostałeś uwzględniony w testamencie, ale uważasz, że nie otrzymałeś tyle, ile ci się należy zgodnie z prawem opisanym w kodeksie cywilnym. Z zasady uznaje się, że zwolnienie od podatku dotyczy wszystkich, którzy są uprawnieni do otrzymania tego ekwiwalentu spadku. Wynika to z faktu, że najbliżsi należą do tzw. zerowej grupy podatkowej. Trzeba jednak spełnić określone wymogi formalne. Podatek od zachowku należy zapłacić, jeśli wymogi te nie zostaną spełnione.
Podatek od zachowku – druk SD-Z2 i gdzie zgłosić?
Powstanie obowiązku podatkowego zawsze jest liczone od dnia, w którym otrzymało się wskazane środki.
- Aby uniknąć zapłaty podatku, musisz wypełnić formularz SD-Z2 i przekazać go właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym obowiązek podatkowy powstaje.
- Nie liczy się tu daty otwarcia spadku, ale daty otrzymania zachowku.
- Termin ten jest absolutnie nieprzekraczalny!
Co dzieje się, jeśli go nie dotrzymasz?
Kiedy zachowek podlega opodatkowaniu?
Wiesz, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania zachowku. Jeśli w ciągu 6 miesięcy nie zgłosisz tego do właściwego urzędu skarbowego, musisz mieć świadomość, że w takiej sytuacji urząd zaklasyfikuje cię do pierwszej grupy podatkowej. To zaś będzie oznaczało konieczność rozliczenia się z fiskusem. Zachodzi wówczas konieczność opłacenia podatku dochodowego od własności rzeczy i praw majątkowych, za które normalnie nie musiałbyś płacić. Niezależnie od tego, jaka jest wartość zachowku, nabycie spadku koniecznie musisz potwierdzić w formie urzędowej. Czy zawsze? Jest tu pewien wyjątek.
Obowiązek podatkowy a kwota wolna od podatku
Nie musisz się martwić podatkiem dochodowym od osób fizycznych pomimo niedotrzymania terminu zgłoszenia zachowku w określonej sytuacji. Jakiej? Jeśli nie otrzymałeś kwoty zachowku przekraczającej 9637 złotych, możesz spać spokojnie. Jest to określona kwota wolna od podatku. Wartość ta jednak jest uwzględniana inaczej niż ogólna kwota wolna od podatku dochodowego.
Jak Urząd Skarbowy ustala wysokość podatku?
Z punktu widzenia US każdy zachowek jest tym samym, co spadek. Jednak po przekroczeniu kwoty wolnej urząd skarbowy będzie uwzględniał takie same przepisy jak przy każdym innym spadku. Ile podatek od zachowku wynosi w takiej sytuacji? To zależy od kwoty zachowku.
- Jeśli środki pieniężne z zachowku to mniej niż 10278 złotych, podatek wyniesie zaledwie 3%.
- Jeżeli nie skorzystałeś ze zwolnienia z podatku od spadków i zachowek wynosi więcej niż 10278 zł, a mniej niż 20556 zł, zapłacisz kwotę 308,30 zł oraz 5% od nadwyżki przekraczającej 10278 zł.
- W sytuacji nabycia własności rzeczy lub praw o wartości przekraczającej 20556 zł zapłacisz kwotę 822,20 zł oraz 7% od nadwyżki wykraczającej ponad podstawy opodatkowania przy tej skali.
Prawo spadkowe a zapłata podatku od zachowku
Szczegóły związane z przekazywaniem majątku po zmarłym (np. tytułem spadku lub zachowku) reguluje Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Wszelkiego rodzaju modyfikacji i nowelizacji związane z tym tematem należy szukać właśnie w niej. Przede wszystkim opodatkowanie (ewentualne) dotyczy rzeczy znajdujących się na terytorium Polski. W przypadku nabycia zachowku na terenie innego kraju nie rozliczasz się z polskim US. Zamiast tego zastosowanie będą miały przepisy prawa miejscowego. Warto o tym pamiętać, ponieważ w innych krajach mogą obowiązywać zupełnie inne przepisy terminy związane ze zgłaszaniem faktu pozyskania środków pieniężnych po zmarłym.
Powinieneś pamiętać o tym, że zwykle podatek od zachowku nie podlega opodatkowaniu w przypadku blisko spokrewnionych osób. Konieczne jest jednak zgłoszenie do urzędu faktu otrzymania środków finansowych jako ekwiwalentu dziedziczenia.
- Podatek od spadku – sprawdź, kiedy się go płaci i kogo obejmą zwolnienia!
- Podatki w Polsce – ile ich jest? Przekonaj się, jak liczne są podatki obowiązujące w Polsce!
- Podatek od czynności cywilnoprawnych – kto płaci? Ile wynosi? Sprawdź, czy dotyczy Cię zwolnienie z podatku PCC!
- Podatek cukrowy – czy obejmuje tylko słodzone napoje? Sprawdź, co konsumenci muszą wiedzieć o wprowadzonej opłacie za cukier
- Podatek CIT 2024 – wszystko, co powinien o nim wiedzieć właściciel firmy
