Podatek od spadku to kwestia, którą wiele osób zaczyna się interesować dopiero wówczas, gdy mają coś odziedziczyć. Warto jednak zapoznać się z tematem wcześniej. Ile wynosi od spadku mieszkania, a ile od innych nieruchomości i ruchomości? Przeczytaj!
Podatek od spadku dotyczy różnych sytuacji i rozmaitych dóbr, które możesz otrzymać. Czy stawki są jednolite? Jak wygląda sytuacja, gdy spadek jest przekazywany przez najbliższych członków rodziny? Czy dzieci, które dziedziczą po rodzicach, także będą musiały liczyć się z opłatami? Czytaj nasz artykuł i znajdź odpowiedzi. Poznaj zasady dotyczące podatku od spadku w rozmaitych okolicznościach już teraz!
Ile wynosi podatek od spadku?
Zanim zapytamy o to, jak obliczyć podatek od spadku, zadajmy inne kluczowe pytanie – czy danina w ogóle będzie cię dotyczyć? To zależy od kilku czynników. Najważniejszy jest stopień pokrewieństwa, jaki łączy spadkobiercę ze spadkodawcą, czyli z osobą po której otrzymujesz spadek. Jeżeli spadkobiercę i spadkodawcę łączą ścisłe więzy rodzinne (bliskie pokrewieństwo lub powinowactwo), warunki podatku od spadku mogą być bardzo korzystne.
Co oznaczają ścisłe więzy rodzinne? Mowa tu o następujących członkach rodziny:
- współmałżonek;
- dzieci;
- rodzice;
- dziadkowie.
Co w przypadku dziedziczenia po którejś z tych osób? Polskie prawo przewiduje, że otrzymując spadek od członka bliskiej rodziny, można zostać całkowicie zwolnionym z obowiązku płacenia podatku od spadku.
Wysokość podatku od spadku
A co w sytuacji, gdy spadek otrzymasz od kogoś z dalszej rodziny lub od osoby, z którą w ogóle nie jesteś spokrewniony? Podatek od spadku cię nie ominie, a to, ile zapłacisz, zależy od wartości odziedziczonych dóbr oraz grupy podatkowej. Co ważne, wysokość podatku naliczana jest procentowo. Im więcej wart jest spadek, tym więcej zapłacisz.
Zostały wyodrębnione trzy grupy podatkowe, których dotyczy podatek od spadku:
- grupa pierwsza – teściowie, zięć, synowa, pasierb lub pasierbica, rodzeństwo, macocha, ojczym (podatek w wysokości od 3% do 7%, w zależności od wartości spadku);
- grupa druga – rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów i pasierbic, rodzeństwo małżonków (czyli szwagrowie, bratowe), zstępni rodzeństwa (siostrzeńcy/siostrzenice, bratankowie/bratanice), małżonkowie innych zstępnych (od 7% do 12%, zależnie od wartości spadku);
- grupa trzecia – ci, którzy nie należą do innych grup, czyli przyjaciele i inne niespokrewnione ze spadkodawcą osoby (podatek w wysokości od 12% do 20%).
Wymienione wcześniej osoby o najbliższym stopniu pokrewieństwa (dzieci, rodzice, współmałżonek, dziadkowie) to natomiast tak zwana grupa zerowa, której podatek od spadku nie dotyczy.
Podatek od spadku po rodzicach
Jeśli dziedziczysz po rodzicach, podatek od spadku z zasady nie obowiązuje. Dzieci są zawsze uprawnione do otrzymania spadku w pierwszej kolejności. Prawo do dziedziczenia na równi z dziećmi ma także małżonek zmarłej osoby.
W tym kontekście warto wymienić dwa rodzaje dziedziczenia:
- dziedziczenie testamentowe – występuje wtedy, gdy spadkodawca pozostawił po sobie testament. Co ważne, dokument ten ma priorytet i to, co jest w nim zapisane, jest istotniejsze od innych zapisów prawnych zawartych w Kodeksie cywilnym;
- dziedziczenie ustawowe – kiedy spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu, proces dziedziczenia odbywa się na mocy przepisów prawa.
Spadek po rodzicach a nietypowe sytuacje
Warto dodać, że nawet jeżeli rodzic nie ujął swojego dziecka w testamencie, ma ono prawo do tak zwanego zachowku. Z zasady jest to połowa wartości spadku, który dana osoba otrzymałaby na mocy przepisów Kodeksu cywilnego. Jeżeli jednak rodzic przed śmiercią wydziedziczył dziecko, to zostaje zupełnie wykluczone z procesu dziedziczenia.
Wszystkie kwestie, które wiążą się z podatkiem od spadku po rodzicach, regulowane są przez ustawę o podatku od spadków i darowizn.
Ile wynosi podatek od spadku mieszkania?
Kiedy podatek od spadku ma jeszcze zastosowanie? Gdy dziedziczysz mieszkanie, również zwykle będziesz musiał go zapłacić. Jakie są więc wyjątki? Jeżeli nieruchomość otrzymujesz w ramach spadku po rodzicach, zasady są takie same, jak opisane wcześniej. Spadek przyznawany jest poprzez dziedziczenie testamentowe lub ustawowe. Od jego wartości nie płaci się podatku od spadku.
Podatek od spadku a podatek od sprzedaży nieruchomości
Czym innym jest jednak w tej sytuacji podatek od spadku, a czym innym – podatek od sprzedaży nieruchomości. Odziedziczonego mieszkania nie możesz bowiem sprzedać zbyt szybko, jeśli masz zamiar uniknąć opłat. Podatek należy zapłacić, jeżeli od momentu nabycia go przez spadkobiercę do momentu sprzedaży minęło mniej niż 5 lat. Przykładowo – twój ojciec kupił mieszkanie w 2017 roku. Ty nabyłeś je na drodze spadku w 2020 roku. Aby je sprzedać, nie płacąc podatku, musisz poczekać do 2022 roku.
Jak jeszcze można legalnie uniknąć tego podatku?
Jest jeszcze inny sposób, by uniknąć opłacania podatku od sprzedaży mieszkania pochodzącego ze spadku. Należy wykazać przed Urzędem Skarbowym, że środki pochodzące ze sprzedaży mieszkania (lub innej nieruchomości) zostaną przeznaczone na cele mieszkaniowe w ciągu najbliższych trzech lat.
Zwolnienia z podatku od spadku
Pamiętaj – jeżeli otrzymałeś spadek, Urząd Skarbowy na pewno się o tym dowie. Nie ma znaczenia, czy dotyczą cię zasady dziedziczenia ustawowego, czy testamentowego. Sąd lub notariusz muszą poinformować odpowiednie organa o zaistnieniu spadku. Podatek od spadku, jest więc nieunikniony, o ile nie należysz do grupy zerowej.
O czym muszą pamiętać osoby zwolnione z podatku od spadku?
Zwolnienia z podatku od spadku mają więc tylko jeden wymiar – dotyczą wymienionej wyżej zerowej grupy spadkobierców. Osoby te nie muszą płacić daniny, jednak są zobowiązane do złożenia stosownego zeznania przed Urzędem Skarbowym. Jeżeli nie poinformujesz tego organu o tym, że podatek od spadku cię nie dotyczy, mogą cię spotkać kary.
Podatek od spadku – podsumowanie
Podatek od spadku to danina, przed którą nie da się uciec, a jednocześnie wiele osób jest zwolnionych z jej płacenia. Większość spadków dokonywana jest wszak w obrębie najbliższej rodziny. Należy jedynie pamiętać, by dochować wszelkich formalności. Nawet jeśli należysz do grupy zerowej, nie zapominaj, aby to poświadczyć. Jeżeli zaś jesteś w obrębie pozostałych grup spadkowych, musisz liczyć się z podatkiem od spadku. Jego wysokość będzie zależała głównie od wartości dziedziczonych dóbr.
- Podatek katastralny – czym jest? Czy ten podatek od nieruchomości zostanie wprowadzony w Polsce?
- Podatek od czynności cywilnoprawnych – kto płaci? Ile wynosi? Sprawdź, czy dotyczy Cię zwolnienie z podatku PCC!
- Podatek od wzbogacenia – ile wynosi? Kiedy należy go zapłacić?
- Podatek od darowizny — poznaj podatek od spadków i darowizn przy umowie darowizny i nie tylko
- Jak zapłacić podatek od nieruchomości i wypełnić formularz w urzędzie? Sprawdź, ile wynosi budowlany podatek od gruntu
